I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot



Download 3,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet135/384
Sana30.12.2021
Hajmi3,77 Mb.
#98806
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   384
Bog'liq
Mikroiqtisodiyot oquv qolanma 2017 8db24-1-427

 

7.4. Uch qo`llanma 

 

Hozir  xaridor  tanlovining  dastlabki  nazariyasini  rivojlantirdik,  keling  endi 



iqtisodning  qanday  ishlashni  va  unda  foydalanishlarni  o`rganib  chiqsak.  Bu  uch 

savollar birlashgandek tuyilgandek. Leki chunki har bir savol ro`zg’or qaror berish 

o`z  ichiga  oladigan  bo`lsa,  hozirgina  rivojlantirgan  xaridor  tutishining  tuzilishi 

bilan biz yetkazib bera olamiz. 



 

Barcha talab chizig`i pastga qarab yo`nalganmi? 

 

Tovarning  narxi  oshganda  odamlar  uni  kamroq  sotib  olishadi.  Bu  odatiy  odat, 



talab huquqi deyiladi, talab chizig’ining past tarafga qiyalashishiga ta’sir etiladi.  

 Iqtisodiy  nazariya  sifatida  talab  chizig’i  bazida  yuqoriga  boradi.  Boshqacha 

qilib aytganda, xaridor bazida talab qonunini buzadi va narxlar ko`tarilsa ko`proq 

tovar sotib oladi. Buni qanday sodir bo`lishini ko`ra olish uchun, 12-shaklni qarab 

ko`rish  kerak.  Bu  misolda,  xaridor  ikki  tovar  sotib  oladi  –  go`sht  va  kartoshka. 

Xaridorning budjet sig`imii a nuqtadan b nuqta chizig’ida bo`ladi. Rivojlangani C 

nuqta.  Kartoshkaning  narxi  oshsa,  budjet  sig`imi  ichkari  tarafga  o`zgaradi  va 



 

133 


chiziq a dan d gacha bo`ladi. O`rtacha hozir E. Eslatma kartosha narxidagi  o`sish 

xaridorni katta miqdorda kartoshka sotib olishga olib boradi. 

Nima  uchun  xaridor  bunday  yo`l  bilan  javob  beryapti?  Bu  misolda,  kartoshka 

qat’iyan pastroq tovar. Kartoshka qiymati oshsa, iste’molchi kamayadi. Daromad 

tasiri xaridorni kamroq go`sht va ko`proq kartoshka sotib olishga undaydi. Bir xil 

vaqtda  chunki  kartoshkalar  go`shtga  nisbatan  qimmat  bo`ladi,  o`zgarish  tasiri 

xaridorlarni  ko`proq  go`sht  va  kamroq  kartoshka  sotib  olishga  undaydi.  Bunday 

o`ziga  xos  holatlarda,  daromad    ta’siri  shunchalik  kuchli  bo`ladiki  o`zgarish 

ta’sirini  oshirib  yuboradi.  Oxirida,  xaridor  kamroq  go`sht  va  ko`proq  kartoshka 

sotib olish orqali kartoshkaning narxiga javob qaytaradi. 

Iqtisodchilar  talab  qonunini  buzuvchi  bu  tovarni  tasvirlash  uchun  Giffen 

tovariatamasidan  foydalanishadi.  (Bu  holatni  birinchi  bo`lib  iqtisodchi  Robert 

Giffen  qayd  etgani  sababli  shunday  nomlanadi.)  Bu  misolda,  kartoshka  Giffen 

tovari.  Giffen  tovarlari  arzon  Tovar  bo`lgani  ucun  daromad  ta'siri  almashtirish 

ta'sirdan  yuqori  bo`ladi.  Shuning  uchun,  talab  egri  chizig`i  yuqoriga  qarab 

yo`nalganr.  




Download 3,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   384




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish