I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot



Download 3,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet132/384
Sana30.12.2021
Hajmi3,77 Mb.
#98806
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   384
Bog'liq
Mikroiqtisodiyot oquv qolanma 2017 8db24-1-427

 

Narx o’zgarishlari 

Pepsi  narxining  tushishi  budjet 

chegarasining oldinga siljishiga 

va  qiyaligining  ortishiga  sabab 

bo’ladi. 

Iste’molchining 

muvozanat  nuqtasi  Pepsi  va 

pitsani  sotib  olish  miqdori 

o’zgaradigan  yangi  nuqtaga 

ko’chib o’tadi. Mazkur holatda 

pepsining 

iste’mol 

hajmi 

ortgan, 


pitsaning 

iste’mol 

hajmi kamaygan. 



 

129 


Daromad va o`rin bosish ta’sirlari 

 

Iste’moldagi  tovarlarning  narxidagi  o`zgarishining  ta’siri  ikkiga  bo`linadi: 

daromad ta’siri va o`rin bosish ta’siri. Bu ikki ta’sir nima ekanligini ko`rish uchun, 

bizning  iste’molchimiz  Pepsi  narxi  pasayganini  bilganda,  qanday  munosabat 

bildirishini ko`rib chiqamiz. U quyidagi ikki yo`l orqali xulosa chiqarishi mumkin: 

 



Ajoyib  yangilik!  Hozir  Pepsi  arzonroq,  mening  daromadim  sotib  olish 

kuchida. Men foydadaman avvalgidan ko`ra boyroqman. 

Chunki men boyroqman, men pizzani ham pepsini ham sotib ola olaman. 

 



Hozir  pepsining  narxi  tushdi,  men  har  bir  pizza  uchun  ko`proq  litrni 

topshirishimiz  kerak.  Chunki  pizza  hozir  birgalikda  ancha  qimmat,  kamroq  pizza 

va ko`proq pepsi sotib olishim kerak. 

Qaysi gap ko`proq o`ziga tortadigan deb topdingiz? 

 Haqiqatda, ikki gaplarda ham tuyg’u bor. Pepsining narxida tushish xaridorni 

yaxshiroq  undaydi.  Agar  pizza  va  pepsi  ikkalasi  mo`tadil  tovarlar  bo`lsa,  xaridor 

o`zining  xarid  kuchini  ikkalasiga  yoyishni  xohlaydi.  Bu  daromad  ta’sirini  

xaridorni  ikkalasini  ko`proq  pizza  va  pepsin  olishga  undashga  o`rgatib  qo`yadi. 

Shunga  qaramasdan  bir  xil  vaqtda,  pepsining  iste’moli  kamroq  qimmat  bo`ladi 

pizzaning iste’molidan ko`ra. Bu o`zgartirish ta’siri kamroq pizza va kamroq pepsi 

olishga odatlantirib qo`yadi. 

Hozir  bir  xil  vaqtda  ishlaydigan  ikki  ta’sirlarning  natijasini  o`ylab  ko`rish 

ko`raylik.  Xaridor  albatta  ko`proq  pepsi  sotib  oladi  chunki  daromat  o`rniga 

o`zgartirishi pepsining xaridlarini o`sishi uchun ta’sir qiladi. Lekin xaridor ko`proq 

pizza  sotib  oladimi  bu  mujmal  chunki  bu  ikki  holat  ta’sirlari  qarama  qarshi 

yo`nalishda ishlaydi. Bu xulosa birinchi chizmada umumlashtirilgan. 

Biz  bu  ikki  holat  ta’sirlarini  turli  bo`lmagan  chiziqlarda  ekanligini 

o`rganishimiz  mumkin. 



Daromad  samarasi  iste'molning  yuqori  befarqlik  egri 

chizig`i  harakati    natijasidagi  o`zgarishi  bo`ladi.  Almashtirish  samarasi 

iste'molning  chekli  almashtirish  darajasi  bilan  befarqlik  egri  chizig`ining    bir 

nuqtada bo`lishi natijasida  o`zgarishi bo`ladi. 


 

130 


10-rasmda  daromad  ta’siri  va  o`zgarish  ta’sirida  xaridorning  qaroridagi 

o`zgarishni  qanday  qismlarga  ajratilishini  batafsil  ko`rsatiladi.  Pepsining  narxi 

tushsa,  xaridor  dastlabki  eng  mos  variantdan  A  nuqta,  yangi  ma’qul  variantga 

siljiydi, C nuqta. 



 

 

 



Biz  bu  o`zgarishni  ikki  qadamda  ko`rsatilish  sifatida  o`rganamiz.  Dastavval, 

xaridor  dastlabki  bir  xil  bo`lmagan  chiziq  bo`ylab  boradi,  I  nuqta,  A  nuqtadan  B 

nuqtaga.  Xaridor  ikki  nuqtalarda  ham  teng  ravishda  mamnun  bo`ladi.  Keyingi 

xaridor  chiziq  I2  da  yuqoriroq  bir  xil  bo`lmagan  joyga  o`zgartiradi,  ya’ni  B 

nuqtadan  C  nuqtaga  siljish  orqali.  Hattoki  B  nuqta  va  C  nuqta  bir  xil  farqi 

bo`lmagan  chiziqdaligiga qaramasdan, ularda  o`zgarishning bir  xil oz  miqdordagi 




Download 3,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   384




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish