Házirgi qaraqalpaq ádebiyatı hám ádebiy process 1-tema: Kirisiw, házirgi qaraqalpaq ádebiyatı pániniń maqseti hám wazıypaları

Esqaliy", "Qazaqbay
" qosıqlarında shayırdıń alǵa qoyǵan ideyaları burınǵı dóretpelerine 
qaraǵanda bir qansha anıq kórinedi. Ayapbergen dóretiwshiliginiń áhmiyetli tárepi sonda, ol 
qaraqalpaq ádebiyatında birinshilerden bolıp sol dáwirde júz bergen jańalıqlar, jámiyetlik-
siyasiy, tariyxıy jaǵdaylar haqqında ideyalıq- kórkemlik jaǵınan kúshli qosıqlar dóretti. 
20-jıllardıń aqırı, 30-jıllardıń baslarındaǵı jámiyetlik turmıstaǵı iri- iri ózgerisler 
nátiyjesinde Ayapbergen dóretiwshiliginiń tematikası keńeydi. 1931-33 jıllarda jazılǵan 
«Birinshi may", "Orazbay", "Tasqın", "Shólkem" h.t.b. qosıqları sol waqıttaǵı waqıyalarǵa 
arnalǵan. Shayır óziniń shıǵarmalarında revolyuciya nátiyjesinde bolǵan ózgerislerdi súwretledi, 
xalıq dushpanları menen gúresiw ideyaların sáwlelendirdi, Shayır óziniń burınnan sóz etip 
kiyatırǵan hayal-qızlar temasınıń sociallıq baǵdarın bunnan bılay ele de tereńlestirdi. "Máten 
shayır" degen qosıǵı dıqqatımızdı tartadı. Bul jerde shayır progressiv adam sıpatında bir fakt 
arqalı hám hayal-qızlardıń teńligin jırlaydı hám ruwlıq tartıslarǵa qarsı shıǵadı hám zaman 
jańalıqlarınıń tastıyıqlawshısı bolıp kózge túsedi. Ayapbergenniń usınday ayırım faktlerdi 
tiplik, juwmaqlanǵan qubılısqa aylandıra biliwi onın dóretiwshiliginiń ayrıqsha bir ózgesheligi 
esaplanadı. Onıń kóp qosıqları belgili bir faktke, bolǵan iske tiykarlanǵan, biraq bul hádiyseler 
ulıwma qaraqalpaq turmısına tán bolıp kelgenlikten Ayapbergenniń qosıqları ken mazmunǵa iye. 
Ayapbergen dóretiwshiliginiń áhmiyetli tárepleriniń biri - onın shıgarmalarınıń kórkem 
forma jaǵınan jetikligi, tili jeńil, xalıqqa túsinikli ekenligi. Onıń revolyuciyadan burın dóretilgen 
shıǵarmalarında arab-parsı sozleri kóp qollanılǵan. Bunıń sebebi onıń qıssaxanlık penen 
shuǵıllanıp, Shıǵıs klassikleri shıǵarmaların hám xalıq dástanların kóp oqıǵanlıǵınan bolsa 
kerek. Shayır shıǵarmaları tili máselesinde mına narselerdi aytıw múmkin: shayır xalıqtıń tilinen 
keń paydalanıp óz poeziyasınıń kórkem tilin dóretti, bul onıń qosıqlarındaǵı tereń mánili, ótkir 
sózlerden, teńewlerden, epitetlerden kórinedi. Shayır óz poetikasında follorlıq hám burınǵı 
qaraqalpaq shayırlarınıń jaqsı tradiciyaların rawajlandırdı.