«Vakillik hokimiyatini vujudga keltirishning jahondagi eng demokratik
tizimlaridan biri tashkil etildi. O„zbekiston Parlamenti– Oliy Majlis ilk marta
ko„ppartiyaviylik asosida saylandi»,
– dedi Prezident.
Ko„ppartiyaviylik tamoyili asosida tashkil topganligi va shu tamoyil asosida
faoliyat ko„rsatayotganligi Oliy Majlisning jamiyat taraqqiyoti keyingi bosqichidagi
o„ziga xos xususiyati hisoblanadi. Birinchi sessiyada O„zbekiston parlamenti
hokimiyat vakillik organlaridan saylangan 120 kishidan iborat deputatlar blokini, 69
deputatdan tarkib topgan Xalq demokratik partiyasi fraksiyasini, 47 deputatni
uyushtirgan «Adolat» sotsial-demokratik partiyasi fraksiyasini, 14 deputat
ishtirokidagi «Vatan taraqqiyoti» partiyasi fraksiyasini ro„yxatga oldi.
Ko„ppartiyaviylikni qaror toptirar ekan, Oliy Majlis parlamentda barcha masalalar
turli blok va fraksiyalarning g„oyalari hamda fikrlarini taqqoslab ko„rish negizida hal
etilajagiga, siyosiy jihatdan o„zaro murosaga kelib ishlash esa tamoyil bo„lajagiga
asoslandi. Shuningdek, Oliy Majlisning Inson huquqlari bo„yicha vakili instituti joriy
etildi.
«O„zbekiston Respublikasining Oliy Majlisi to„g„risida»gi Konstitutsiyaviy
Qonun, «O„zbekiston Respublikasida deputatlarning maqomi to„g„risida»gi Qonun,
Oliy Majlis qo„mitalari va komissiyalari to„g„risidagi Nizom hamda parlamentning
reglamentiga muvofiq parlament ishini tashkil etish uchun Oliy Majlis Raisi
rahbarligida Oliy Majlis Kengashi tuzilib, uning tarkibiga Oliy Majlis Raisi
o„rinbosarlari, qo„mitalarning raislari, mandat komissiyasi raisi, parlamentdagi
deputatlar bloki va fraksiyalarning rahbarlari kirdi.
Oliy Majlis faoliyatini zamon talablari asosida tashkil qilishga yo„naltirilgan mana
shu tadbirlarning barchasi parlament ishini yanada rejali, tashkiliy jihatdan puxta
uyushtirish imkonini berdi. Shuningdek, sessiyalarning kun tartibini Oliy Majlis
Kengashi majlislarida oldindan muhokama qilish, sessiyalarga tayyorgarlik ko„rish va
ularni o„tkazish bo„yicha deputatlar ishchi guruhlari tashkil etish tajribasi qo„mitalar
va komissiyalar faoliyatini takomillashtirish va qonunlarni tayyorlash ishining sifatini
oshirishga xizmat qildi.
Qonunlarni ishlab chiqish jarayonida amalda qo„mitalarning butun tarkibi ishtirok
etadi. Qonun loyihalarini tayyorlash bo„yicha maxsus ishchi guruhlari tuzilib, ularga
tegishli loyihaga doir olimlar va mutaxassislarni kengroq jalb etish kabi xalqaro
tajriba ham qo„llana boshlandi.
O„tgan davr shuni ko„rsatdiki, Oliy Majlis qabul qilayotgan qonunlar sifatini
oshirishda ularning loyihalarini oldindan matbuotda chop etib, umumxalq
muhokamasidan o„tkazish ijobiy samara berdi. Qonunlar loyihalarini deputatlarga
oldindan yuborish tartibi joriy qilindi hamda ularning takliflari va fikr-mulohazalari
har bir qonunni uzil-kesil ishlab chiqish chog„ida, albatta, e‟tiborga olinadigan bo„ldi.
84
Qonunlar loyihalarini nazariy va amaliy jihatdan yanada teranroq, puxtaroq ishlab
chiqish maqsadida ular tegishli vazirliklar va idoralar, konsernlar, uyushmalar va
mehnat jamoalariga yuboriladigan bo„ldi. Xalqaro tashkilotlarning ekspertizasidan
o„tkazish yo„lga qo„yildi.
Sessiya muhokamasiga kiritiladigan barcha qonun loyihalarini Oliy Majlis Raisi va
uning o„rinbosarlari huzurida tegishli qo„mitalar, Kotibiyat bo„limlari rahbarlari,
ishchi guruhlarining a‟zolari va ekspertlar ishtirokida oldindan sinchkovlik bilan
puxta va atroflicha muhokama etish qonunchilik ishidagi maqbul jihat ekanligini
ko„rsatdi. Ishning bu tarzda yo„lga qo„yilishi qabul qilinayotgan hujjatlarning sifatiga
ijobiy ta‟sir eta boshladi.
Ana shunday tadbirlar natijasida O„zbekistonni ijtimoiy-siyosiy va ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlantirishning yangi bosqichiga, yuz berayotgan yangilanish va
rivojlanish jarayonlari voqeligiga, mamlakatni yanada taraqqiy ettirishning barcha
ichki va tashqi vazifalariga monand qonunlarni ishlab chiqish va qabul qilishda
deputatlarning faolligi va mas‟uliyati kuchaydi.
Sessiyalar ishida O„zbekiston Prezidentining bevosita ishtiroki, uning qonunlarni
ishlab chiqish jarayonini yanada takomillashtirishga muttasil e‟tibor berishi
O„zbekiston parlamenti faoliyatining ko„ngildagidek bo„lishida muhim omil bo„lib
xizmat qilmoqda. Ma‟lumki, Oliy Majlisning birinchi chaqiriq birinchi sessiyasida
I.A.Karimov «O„zbekistonning siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy istiqbolining asosiy
tamoyillari» mavzuida keng qamrovli ma‟ruza qilib, unda mamlakat bosib o„tgan
o„zgarishlar yo„lini har tomonlama tahlil etdi va «O„zbekiston yangi asr boshida»
degan uzoq muddatga mo„ljallangan Dasturni ishlab chiqish vazifasini qo„ydi va
uning asosiy yo„nalishlarini belgilab berdi. Prezident keyingi sessiyalardagi nutqlarida
jamiyat rivojiga doir muhim qoidalarni yanada chuqurlashtirdi va aniqlashtirdi, yangi
mazmun bilan boyitdi. Jumladan, u Oliy Majlisning VI sessiyasida «Hozirgi
bosqichda demokratik islohotlarni chuqurlashtirishning muhim vazifalari» mavzuida
nutq so„zlar ekan:
Do'stlaringiz bilan baham: |