Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi

Uchinchidan,

 Parlamentning kuchi deputatlarning o„z saylovchilari bilan kundalik 

munosabatida,  yaqin  muloqotida  ekanligidan  kelib  chiqib,  Oliy  Majlis  saylovchilar 

bilan  uzviy  aloqada  bo„ldi.  Avvalgi  Parlamentda  bu  masalaga  uncha  e‟tibor 

berilmagan edi. Hayot shuni ko„rsatdiki, saylovchilar Oliy Majlisda qanday qonunlar 

muhokama qilinayotgani va qabul etilayotganidan xabardor bo„lib turishi, deputat esa 

hayotning  eng  dolzarb,  qaynoq  nuqtalarida  aholi  bilan  birga  bo„lishi  kerak.  Shuning 

uchun ham muhim davlat ahamiyatiga ega masalalar muhokama qilinayotganda Oliy 

Majlis  deputatlari  o„z  saylovchilari  huzurida  bo„ldilar.  Masalan,  1996-yil  25-mart 

kuni O„zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Kengashi «Rossiya Federatsiyasi Davlat 

Dumasining  1996-yil  15-martidagi  qarori  to„g„risida»gi  masalani  ko„rib,  unga  o„z 

munosabatini  bildirdi  va:  «Rossiya  Federatsiyasi  Davlat  Dumasining  1996-yil  15-

martida  qabul  qilgan  sobiq  SSSRni  qayta  tiklashga  qaratilgan  qarori  muhokamaga 

loyiq emas», «Davlatlar ustida turuvchi har qanday tuzilmalar tashkil qilishni nazarda 

tutadigan  integratsiya  jarayoni  O„zbekiston  uchun  maqbul  bo„la  olmaydi»,  –  deb 

qaror qabul qildi. 

Mana  shunday  o„ta  dolzarb  va  muhim  ahamiyatga  ega  bo„lgan  O„zbekiston 

Respublikasi  Oliy  Majlisi  Kengashining  qarorini  saylovchilarga  tushuntirish  uchun 

har  bir  deputat    o„z  okrugida  bo„ldi,  mehnatkashlar  bilan  uchrashdi,  ularning  fikr-

mulohazalarini  o„rgandi.  Xalqning  Rossiya  davlat  Dumasi  qaroriga  munosabati 

shunday  bo„ldiki,  O„zbekiston  o„z  mustaqil  taraqqiyot  yo„lidan,  dono  Prezidenti 

I.Karimov  rahnamoligida  dadil,  sobitqadamlik  bilan  bormoqda,  uning  mustaqillik 

yo„lidagi  ishlariga  hech  kim    to„siq  bo„lmasligi,  biron-bir  tashqi  yoki  boshqa  kuch 

xalaqit bermasligi kerak. 

Oliy  Majlis  faoliyatidagi  mana  shunday  izchillik,  yangilik,  shubhasiz,  xalqning 

huquqiy  madaniyatini  o„stirish,  demokratik  ongini  yuksaltirish  imkonini  bera 

boshladi,  islohotlarning  izchil  va  sobitqadamlik  bilan  amalga  oshishiga  hamda 

jamiyatdagi ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni ta‟minlashga xizmat qila bordi.  

Oliy  Majlis  faoliyatidagi  muhim  yo„nalishlardan  biri  Davlat  mukofotlarini  ta‟sis 

etish  bo„ldi.  Ma‟lumki,  har  bir  mustaqil  davlatning  o„ziga  xos  davlat  ramzlari 

bo„lganidek, uning o„ziga mos mukofotlari ham bo„lishi lozim. Shuning uchun 1995-

yil  22-dekabrida  birinchi  chaqiriq  O„zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisining  IV 

sessiyasida «Davlat mukofotlari to„g„risida» qonun qabul qilindi. Bu qonunga ko„ra, 

respublika  fuqarolari  mehnat  va  jangovar  xizmatlari,  samarali,  ijtimoiy  va  ijodiy 

faoliyatlari uchun davlat mukofotlari bilan taqdirlanadigan bo„ldilar. Ayrim hollarda 

O„zbekiston  Respublikasi  uchun  xizmat  ko„rsatgan  chet  el  fuqarolari  va  fuqaroligi 

bo„lmagan  shaxslar  ham  O„zbekiston  Respublikasining  davlat  mukofotlari  bilan 

taqdirlanishlari  mumkin.  Davlat  mukofotlari  Oliy  Majlis  tomonidan  ta‟sis  etiladi. 

Mukofotlarga doir nizomlar va ularning tavsiflari Oliy Majlis tomonidan tasdiqlanadi. 

Davlat mukofotlari bilan O„zbekiston Respublikasining Prezidenti taqdirlaydi. Davlat 

mukofotlari  guvohnomalarining  namunalari,  mukofotlarga  taqdim  etish  va  ularni 

topshirish tartibi ham Prezident tomonidan tasdiqlanadi. 

---

 

90 

Bir shaxs ayni bir orden, medal yoki Faxriy yorliq bilan, qoida tariqasida, bir marta 

taqdirlanadi. Faxriy unvonlar takroran berilmaydi. 

Shaxslarni  vafotidan  keyin  ham  davlat  mukofotlari  bilan  taqdirlash  mumkin. 

Fuqarolar  navbatdagi  mukofotga  avval  mukofot  bilan  taqdirlangan  vaqtidan  keyin 

kamida 3 yil o„tganidan keyin taqdim etiladilar. Favqulodda hollarda fuqarolar avval 

taqdirlangan vaqtidan qat‟i nazar navbatdagi mukofotga taqdim etiladi.  

Davlat  mukofotlarining  nishonlarini  taqib  yurish  tartibi  qonun  hujjatlari  bilan 

belgilanadi.  Mukofotlar  bilan  taqdirlangan  shaxslar  qonun  hujjatlarida  belgilangan 

imtiyozlardan  foydalanadilar  hamda  pul  mukofotini  oladilar.  Jumladan,  O„zbekiston 

Respublikasida  Oliy  darajadagi  mukofot  sifatida  1994-yil  may  oyida  «O„zbekiston 

Qahramoni» unvoni va «Oltin Yulduz» medali ta‟sis etildi. 

Ayni  chog„da  O„zbekiston  ijtimoiy-siyosiy  hayotida  faollik  ko„rsatgan  fuqarolar 

«Mustaqillik»,  «Amur  Temur»,  «Buyuk  xizmatlari  uchun»,  «El-yurt  hurmati»,  I-II 

darajali  «Sog„lom  avlod  uchun»,  «Mehnat  shuhrati»,  I-II  darajali  «Shon-sharaf»  va 

«Do„stlik»  ordenlari  bilan,  «Jasorat»  hamda  «Shuhrat»  medallari  bilan 

mukofotlanadigan bo„ldilar.  

Shuningdek, quyidagi faxriy unvonlar ham ta‟sis etildi: 

«O„zbekiston Respublikasi san‟at arbobi», 

«O„zbekiston Respublikasi fan arbobi», 

«O„zbekiston Respublikasi xalq artisti», 

«O„zbekiston Respublikasi xalq yozuvchisi», 

«O„zbekiston Respublikasi xalq rassomi», 

«O„zbekiston Respublikasi xalq shoiri», 

«O„zbekiston Respublikasi xalq o„qituvchisi», 

«O„zbekiston Respublikasi xalq hofizi», 

«O„zbekiston Respublikasi xalq baxshisi», 

«O„zbekiston Respublikasi xalq ustasi», 

«O„zbekiston  Respublikasida  kommunal,  maishiy  va  savdo  sohasida  xizmat 

ko„rsatgan xodim», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan aloqa xodimi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan artist», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan yoshlar murabbiysi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan jurnalist», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan irrigator», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan ixtirochi va ratsionalizator», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan fuqaro aviatsiyasi xodimi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan iqtisodchi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan madaniyat xodimi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan me‟mor», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan pillachi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan sanoat xodimi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan sog„liqni saqlash xodimi», 

---

 

91 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan sport ustozi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan sportchi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan transport xodimi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan xalq ta‟limi xodimi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan chorvador», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan yurist», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan qishloq xo„jalik xodimi», 

«O„zbekiston Respublikasida xizmat ko„rsatgan quruvchi» va boshqalar. 

Bundan tashqari 25 yoshgacha bo„lgan iqtidorli qizlarni rag„batlantirish va qo„llab-

quvvatlash,  ularning  adabiyot,  san‟at,  fan,  ta‟lim  sohalaridagi  hamda  jamoatchilik 

faoliyatidagi  yutuqlarini  munosib  taqdirlash  maqsadida  O„zbekiston  Respublikasi 

Prezidentining  1999-yil  10-iyundagi  maxsus  farmoni  bilan  Zulfiya  nomidagi  Davlat 

mukofoti ta‟sis etildi. 

O„zbekiston  Respublikasining  1992-yil 2-iyulida qabul qilingan  «Bayram  kunlari 

haqida»gi Qonunga va O„zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi 1995-yil 21-dekabrida 

qabul  qilingan  O„zbekiston  Respublikasining  Mehnat  Kodeksini  131-moddasiga 

muvofiq,  O„zbekiston  Respublikasi  hududida  quyidagi  kunlar  bayram  (dam  olish) 

kunlari deb belgilandi: 

1 yanvar –