Huquqshunoslik

Jamoa shartnomasi va kelishuvlari

Jamoa shartnomasi — korxonada ish beruvchi bilan xodimlar o‘rtasidagi mehnatga oid, ijtimoiy-iqtisodiy va kasbga oid munosabatlarni tartibga soluvchi me’yoriy hujjatdir.

Jamoa kelishuvi — muayyan kasb, tarmoq, hudud xodimlari uchun mehnat shartlari, ish bilan ta’minlash va ijtimoiy kafolatlar belgilash borasidagi majburiyatlarni o‘z ichiga oluvchi me’yoriy hujjatdir.

Jamoa shartnomalari va kelishuvlari xodimlar bilan ish beruvchilarning mehnatga oid munosabatlarini shart- noma asosida tartibga solishga qaratilgan.

Jamoa shartnomalari va kelishuvlari quyidagi ta- moyillar:

• 
  qonun hujjatlari me’yorlariga amal qilish;
  
• 
  taraflar vakillarining vakolatlari;
  
• 
  taraflarning teng huquqliligi;
  
• 
  jamoa shartnomalari, kelishuvlari mazmunini tashkil etuvchi masalalarni tanlash va muhokama erkin- ligi;
  
• 
  majburiyatlar olishning ixtiyoriyligi;
  
• 
  olinayotgan majburiyatlarning haqiqatda bajarili- shini ta’minlash;
  
• 
  tekshirib borishning muntazamligi;
  
• 
  javobgarlikning muqarrarligi asosida tuziladi.
  

Jamoa shartnomasida ish beruvchi va xodimning majburiyatlari, mehnatga haq to‘lash, qo‘shimcha to‘- lovlar, nafaqalar, ish bilan ta’minlash, xodimni qayta o‘qitish, ish vaqti, dam olish vaqti, mehnat ta’tillarining muddatlari, mehnatga imtiyozlar, mehnatni muhofaza qilish va boshqa asoslar ko‘rsatilgan.

Jamoa shartnomasi taraflar belgilagan muddat davo- mida amal qiladi.

Jamoa shartnomasi bilan yuqorida jamoa kelishuv- larini ham tushuntirib o‘tdik. Jamoa kelishuvlari hal qilinishi lozim bo‘lgan masalalarning xususiyatlariga

V b o b. Mehnat huquqi asoslari ⁸³

qarab bosh, tarmoq va hududiy (mintaqaviy) jamoa keli- shuvlari shaklida tuzilishi mumkin.

Bosh kelishuv O‘zbekiston Kasaba uyushmalari Federatsiyasi Kengashi (xodimlarning boshqa vakillik organlari) va ish beruvchilarning respublika miqyosidagi birlashmalari o‘rtasida, taraflarning taklifiga ko‘ra esa O‘zbekiston Respublikasi hukumati bilan ham tuziladi.