Hujayra va gen ingenerligi



Download 23,72 Mb.
bet64/180
Sana26.02.2022
Hajmi23,72 Mb.
#469242
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   180
Bog'liq
gen kompleks - 2018

Izokaudomerlar. Umuman boshqa ketma–ketliklarni taniydigan restriktazalar bo’lib, ular bir xil uchlarni hosil qiladi.

Restriktazalar: nomlanishi

  • Restriktazalarning nomlanishi ular aniqlangan bakteriya turlari nomlarining bosh harflaridan hosil qilinadi. Masalan, Eco–E.coli. Agar o’ziga xos ta’sir etish xususiyatiga ega bo’lgan restriktazalar bir turga kiruvchi bakteriyalarning turli shtammlari hujayralarida uchrasa, restriktazalar nomlariga qo’shimcha harflar qo’shiladi. Masalan, Hink va Hind restriktazalari Haemophilusinfluenzae ning bakterial hujayralaridan ajratib olingan c va d shtammlaridir. Harfli ifodalar ketidan yoziluvchi sonlar bir turdagi bakteriyalar tarkibidan ajratib olinish ketma–ketligiga qarab ifodalanadi. Masalan, HaeI, HaeII va HaeIII H.Aegipticus bakteriyasidan.




Sun’iy restriktazalar

  • Gen injenerligida DNK–ulovchi (“mis barmoq”) va DNK-kesuvchi domenlarini bir–biri bilan bog’lash yo’li bilan olinayotgan sun’iy restriktazalardan keng foydalanilmoqda. “Misbarmoq”, ya’niDNK–ulovchidomenishundayloyihalanganki, uistalganDNKketma–ketliginitanishvaungaulanishxususiyatigaega. Bunday nukleazalar sun’iy restriksiya fermentlari bo’lmish TALLEN lardir. Ular TAL effektori va DNK–kesuvchi domenlarni o’zaro bog’lash yo’li bilan olinadi.

  • RNK ni “tog’irlash” bo’yicha ishlovchi endonukleazalar.

Odam hujayralari genomini taxrir qilishda shuningdek CRISPR-Cas tizimidagi endonukleazalardan ham foydalaniladi. Ular DNK ning ma’lum ketma–ketligini RNK ga komplementar ravishda “tog’irlash” orqali kesadi. “Mis barmoq” va TALLEN larda farqli ravishda CRISPR-Cas sistemasi DNK ni tanib olishi uchun ma’lum bir RNK “yoriqnomasi” ni hosil qilib olish kifoya.

Restriktazalarning molekulyar biologiyadagi ahamiyati

  • Amaliymolekulyarbiologiyadaodatda 2–tipdagirestriktazalardanko’pfoydalaniladi. Barcha 2–tipdagirestriktazalar–Mg2+gamuhtoj.

  • Restriktazalar–modifikatsiontizimningmurakkabqismibo’lib, ularbakterialhujayralartomonidahujayralardaDNKningmiqdorivaaktivliginiboshqarishdaishtiroketadi.

  • 1970–yilda restriktazalarni ochilishi gen injenerligining rivojlanishi uchun asosiy turtki bo’ldi.

  • Hozirgi kunda restriktazalar turli xil aniqlanish saytlari bilan birgalikda gen injenerligi va genetik tadqiqotlarning asosiy ob’ekti hisoblanadi.


Download 23,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   180




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish