Hududning eksport salohiyatini rivojlantirishning zaruriyati, o’ziga xos xususiyatlari

Kirish

Mavzuning dolzarbligi. Davlat rivojlanishinig barcha tarixiy bosqichlarida tashqi iqtisodiy faoliyat har xil darajalarda umuman xalq xo’jaligida, alohida regionlarda, muassasa va tashkilotlarda iqtisodiy masalalarni hal qilishga katta ta’sir ko’rsatgan, va bu soxada iqtisodchilar turli izlanishlar olib borganlar. Xalq xo’jaligi tizimining bir bo’lagi sifatida tashqi iqtisodiy faoliyat ichki xo’jalikning mukammalashishiga, ishlab chiqarish kuchlarining birlashishiga va rivojlanishiga ta’sir ko’rsatadi va ko’maklashadi. Tashqi iqtisodiy aloqalar asosini eksport va import tashkil etadi. Hozirgi davrgacha birorta ham davlatga jahon iqtisodiy tizimidan bo’lak ravishda sog’lom iqtisodiyot muhitini yaratish qo’ldan kelmagan.

2020 yilning yanvar-dekabr respublikaning tashqi savdo aylanmasi hajmi 36299,3 mln. dollorni tashkil etib, o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 13.23 foizga yoki 5521.7mln. dollarga kamaygan (2019y. – 41751,0 mln, doll.).

Yurtboshimiz 2020-yil Oliy majlisga qilgan murojatlarida ta’kidlaganlaridek: “Iqtisodiy oʼsishga, avvalo, raqobatdosh sanoat zanjirlarini yaratish hamda bunday loyihalarga investitsiyalarni koʼpaytirish orqali erishiladi. Garvard universiteti tadqiqotlariga koʼra, mamlakatimiz 50 dan ortiq sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarishda barcha imkoniyatlar va nisbiy ustunliklarga ega. Аyniqsa, neftgaz-kimyo, metallurgiya, mashinasozlik, elektrotexnika, farmatsevtika, qurilish materiallari, toʼqimachilik, charm-poyabzal, oziq-ovqat hamda “yashil iqtisodiyot” bilan bogʼliq sanoat tarmoqlari iqtisodiyotimiz “drayverlari”ga aylanishi uchun barcha yetarli sharoitlar mavjud. Bu tarmoqlarda xususiy sektorning tashabbuslari va yangi loyihalarini qoʼllab-quvvatlash hamda kooperatsiyani rivojlantirish boʼyicha barcha choralar koʼrilishi lozim. Hozirgi kunda Gʼozgʼondagi dekorativ toshlar, Namangandagi tayyor kiyim-bosh, Toshkent shahri Yashnobod tumanidagi “Texnopark” kabi sanoat klasterlari oʼz samarasini koʼrsatib, shu tizim afzalliklarini namoyon etmoqda. Shuningdek, “bojxona hududida qayta ishlash rejimi”da sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishni koʼpaytirish zarur. Shu bilan birga, investitsiya siyosatini yuritishda davlat ishtirokini pasaytirib, xususiy va toʼgʼridan-toʼgʼri investitsiyalar ulushini oshirish kerak”¹.