Хudoynazarova sayyora ravshanovnaning “Boshlang’ich sinf o’quvchilarining jismoniy sifatlarini tarbiyalashning nazariy va amaliy asoslari”

Sayrlar.
Sayrlar, xarakatli o’yinlar (estafetalar, atraksion namoyishlar)ni bolalarning o’zlari tanlaganlari ma’qul (shunda mazmuni, o’tish joyi aniq belgilanadi).
Mexnat topshiriqlari bilan sayrga chiqishlar xar xil qishloq xo’jalik ishlarini (Futbol maydonini tozalash, daraxtlar o’tkazish, sport maydonchalarini jixozlash va x o.) o’z ichiga olish bilan birga bajariladi. Sport sayri - yugurish, sakrash, uloqtirish va boshqa oddiy musobaqalarni o’z ichiga oladi.
Ekskursiya - sayr-tomoshani va o’sha qurilganni bilib olishdan iborat bo’ladi.

Sinfdan tashqari ishlar.
Dasturning ushbu qismi jismoniy tarbiyaning sinfdan tashqari ish shakli mazmunini birlashtiradi. O’quvchilarning umumiy jismoniy tayyorgarligini, sport turlaridan ba’zilarini, jismoniy tarbiya bayramlarini, sport musobaqalarini, Davlat standartlarini topshirishga tayyorgarlik ko’rishlarini o’z ichiga oladi.

Sport musobaqalari.
Maktab musobaqalarining o’tkazilishi - darsdan tashqari maktabning ommaviy sport tadbirlari xaqida kalendar ish rejasiga muvofik va maktab raxbarlarining nazoratida bo’lishi kerak. Avvalo, "Umid nixollari" musobaqasida qatnashish va "Alpomish", "Barchinoy" testlarini o’tkazish. Maktabning ichki musobaqalari sinflararo, sinf guruxlararo o’tkaziladi. Bundan tashqari musobaqalar shaxsiy birinchilik uchun xam o’tkaziladi («Yuguruvchi kuni», «Sakrovchi kuni» va boshqalar).
Makktab birinchiligi uchun sinflararo musobaqalar, spartakiada shaklida xam o’tkaziladi. Musobaqalar xar xil sinflarda:
«O’qituvchilar va murabbiylar kuni» «Mustakillik» va «Navro’z» bayramlariga bag’ishlab o’tkazilishi mumkin. Shunga o’xshash ommaviy sport turlari bo’yicha musobaqalarni maktablararo o’tkazishni amalga oshirish kerak. Tuman, shaxar musobaqalariga qatnashish uchun maktablarda eng yaxshi sportchilardan terma jamoalar tuzib musobaqalarda qatnashiladi.
Sport seksiyalari.
Seksiyalarning maqsadi – o’quvchilarning umumjismoniy tayyorgarligini oshirish,
jismoniy tarbiya va sportning xar turini vositalaridan foydalanish yo’li bilan o’quv dasturi asosini tuzish. Bu shu’balarga asosan boshlang’ich, o’rta sinf o’quvchilari jalb qilinadi. Ayniqsa tayyorgarlik va tibbiy gruzlarga ajratilgan o’quvchilar taklif qilinadi. Mashg’ulotlar xaftasiga ikki marta 45- 60 daqiqadan o’tkaziladi. Umumiy raxbarlikni jismoniy tarbiya o’qituvchisi amalga oshiradi. Bunday mashg’ulotlarni o’tkazish uchun jamoatchi sport instruktorlari, yukori sinf faollari, bolalar va o’smirlar sport maktablarining o’quvchi sportchilari jalb qilinadilar.
Sport sho’balari - sportning u yoki bu turi bilan shug’ullanuvchi o’quvchilar

uchun tashkil qilinadi. Sport sho’balarini tashkil qilish uchun eng avvalo sharoit xisobga olinadi. Umumiy raxbarlik esa jismoniy tarbiya o’qituvchisiga yuklatiladi. Sunga o’xshash mashg’ulotlarni utish uchun jamoatchi ustoz murabbiy (trener), jamoatchi yo’riqchi, maktabning eng yaxshi sportchilari, bolalar va o’smirlar sport maktabining yaxshi sportchi o’quvchilari taklif qilinadi. Ba’zan xaq to’lash yo’li bilan sport turlariga ustoz murabbiy (trener) taklif qilinadi. Mashg’ulotlari xaftada 2-3 marta o’tkaziladigan sho’balarga qatnashadigan o’quvchilar oldin, albatta, tibbiy ko’rikdan o’tishlari shart (tibbiy nazorat maktabda yoki poliklinikada o’tkaziladi).