Хudoynazarova sayyora ravshanovnaning “Boshlang’ich sinf o’quvchilarining jismoniy sifatlarini tarbiyalashning nazariy va amaliy asoslari”

Синфдан ташқари ишлар. Дастурнинг ушбу қисми жисмоний тарбиянинг синифдан ташқари шакли мазмунини бирлаштиради. Синфдан ташқари машғулот шаклларига қуйдагилар киради: гигеник гимнастика, чиниқтириш, саломатлик дақиқалари, харакатлар учун танаффус, сайр қилиш. Куни узайтирилган гурухлар учун жисмоний тарбия, соати, спорт тўгараклари, саломатлик ва спрот турлари, жисмоний тарбия байрамлари, соғломлаштириш оромгохлари, спорт турлари бўйича мактаб секциялари, мактаб спорт мусобақалари ва давлат таълим стандартларига топшириқлари кўринишларини ўз ичига олади.
Спорт мусобоқалари. Мактаб спорт мусобоқалрини ўтказилиши синфдан ташқари мактабнинг оммавий спорт тадбирлари хақидаги календар иш режасига мувофиқ ва мактаб рахбарларининг назоратида олиб борилади. Мактабнинг ички мусобақалари дарслар аро, гурухлар аро, ўтказилади. Бундан ташқари мусобоқалар шахсий биринчилик учун хам ўтказилади. (югурувчилар куни, сакровчилар куни, турникка тортилувчилар куни, ва бошқалар). Мумкин. Ўқитувчилар кунига мустақиллик кунига, навруз кунига, бағишлаб ва бошқаларга асослаб олиб борилади. Шунингдек оммавий спорт турлари бўйича мусобоқалаирини мактаблар аро ўтказишни амалга ошириш, туман, шахар, мусобоқаларига қатнашиш учун мактабларда енг яхши спортчилардан терма жамоаларини тузиб мусобоқаларда қатнашиш.
Жисмоний маданият байрамлари. Жисмоний маданият байрамлари, оммавий томоша байрамлари тадбирларидан бири бўлиб намунавий ва қизиқтирувчи характерга ега ва жисмоний маданиятни тарғибот қилишга ёрдам беради. Уларнинг айрим вазифалари мактаб жисмоний маданият жамоаси эриишган ютуқларни намоён қилиш, айрим давр учун иш натижаларини якунлаш. Байрамлар одамда мамлакатимизнинг, халқаро спорт хайатида, мактаб жамоаси,мухим саналарга, воқеаларга бағишлаб ўтказилади. Байрамлар соғломлаштириш аҳамиятига эга бўлади қачонки барчча томошабинлар фаол иштирок қилиш имконияти ва тадбирлари кўп бўлса. Байрам дастурига кўп вақтни талаб қиладиган ўқувчиларни оммавий мусобоқаларини мақсадга мувофиқдир. Байрамларни типик таркибий қисмга-тантанали очилиш (барча қатнашчиларни умумий сафтортиши вапаради, қатнашчиларини табриклаш). А) Мусобоқа толибларини ва жисмоний маъданият фаолларини тақдирлаш. Б) Ўқувчиларни оммавий намунавий чиқишлари, енг яхши спортчиларни, таклиф қилинган спорт усталарини оммавий, ва томошабинларни қизиқтирувчи ўйинлар билан чиқишлар. В) мусобоқаларни тантанали равишда ёпиш (байрамда ғолибларга мукофотлар ва соврунларни топшириш ва қатнашувчиларни якуний тантанали ёпиши).
Ташқи чиройли безатилган қатнашиш имконияти кўплиги, ўқувчилар фаолиятини қаттий чекланмаганлиги, яхши кайфиятларни, шахссий қоблиятларни номоён қилиш имконияти бундай тадбирларни хар хил ёшлардаги ўқувчилар орасида таниқли кизиқарли қилади. Шунинг учун уларни кўпроқ ўтказиш анъанавий қилади ва мажбурий сифатда умуммактаб иш режасида режалаштирилади.