Hozirgi zamon xalqaro huquqi nazariyasi asoslari

4 -§ .  Xalqaro  diniy  huquqning  o ‘ziga  xos  xususiyatlari
Hozirgi  kunga  kelib,  xalqaro  huquqning  yangi  sohasi  bo'lgan  xal­
qaro  diniy  huquq  asosan  shakllanib  bo'ldi.  Mazkur  soha  quyidagi  uch 
xil  munosabatlarni  tartibga  soladi:
1)  diniy  e’tiqod  va  huquqlar borasidagi  xalqaro  standartlarni  shakl- 
lantirish  bo'yicha  munosabatlarni;
2)  diniy  e'tiqod  va  erkinliklami  davlatlar  va  BMT  konvensiyaviy 
organlari  tom onidan  ta’minlash  borasidagi  munosabatlarni;
3)  turli  xil diniy  konfessiyalar va xalqaro diniy tashkilotlar o'rtasidagi 
munosabatlarni.
Xalqaro  diniy  huquq  shakllanishining  obyektiv  shart-sharoitlariga 
quyidagilar  kiradi.
1)  diniy  e’tiqod  va  erkinliklarga  rioya  qilishda  huquqqa  oid  xalqaro 
va  milliy-huquqiy  normativ  asosning  mavjudligi  (Hozirga  kelib  diniy 
huquq  va  erkinliklami  himoya  qilish  masalalari  bo'yicha  100  dan  ortiq 
universal  va  mintaqaviy xalqaro  shartnom alar qabul  qilingan.  Davlat  va 
din  o'rtasidagi  munosabatlar,  diniy  e ’tiqod  va  huquqlarga  bo'lgan  fu- 
qarolarning  huquqlari  har  bir  davlatning  Konstitutsiyasi  va  qonunlari, 
aniqrog'i  vijdon  erkinligi  hamda  diniy  tashkilotlar to'g'risidagi  qonun- 
chiligi  bilan  tartibga  solinadi);
2)  diniy  e’tiqod  va vijdon  erkinligi  huquqlarini  hamda xalqaro diniy 
tashkilotlarni  himoya  qilish  bo'yicha  universal  va  mintaqaviy  xalqaro 
diniy  tashkilotlar  tizimi  yaratilganligi;
3)  diniy  huquq va erkinliklami  himoya qilish  borasidagi  universal  va 
mintaqaviy  pretsedent  huquqi  faol  shakllanganligi;
4)  har  bir  shaxs  davlat,  xalqaro  tashkilotlar  va  davlatsimon  uyush- 
malar bilan  bir qatorda,  xalqaro  diniy  huquqning  subyekti  hisoblanishi;
5)  xalqaro  diniy  huquqning  yetarli  mafkuraviy  asosi  mavjud  bo'lib, 
davlat  va  din  o'rtasidagi  o'zaro  m unosabatlar  to'g'risidagi  dunyoviy  va 
diniy  nazariyalarga  suyanishi;
1
  Qarang: 
Борисов К.Г.
  Международное  право  религиозных  конфессий  мирового 
сообщества.  —  М.,  2001.  С.  104.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

6)  dunyoviy va  diniy ta ’limning keng tarqalgan tizimi yaratilganligi;
7)  xalqaro  diniy huquqning  rivojlanishiga yordam bera oladigan  din 
bo'yicha  mutaxassislar,  diniy  arboblar guruhining  mavjudligi.