Hozirgi o’zbek

Ўзбекистон дея аталур,
Уни севиб эл тилган олур.

10. 
    Таркибли номларнинг бош ҳарфидан иборат қисқартмалар бош ҳарф билан ёзилади: ВМТ, ДАН, АҚШ.
    

Қисқартма таркибидаги бўғинга тенг бўлган қисмларнинг биринчи ҳарфи бош ҳарф билан ёзилади: ТошДУ, СамДУ, ЎзФА каби.

11. 
    Гапнинг қисмлари қавсли рақам ёки қавсли ҳарф қўйиб саналса, бундай қисмлар кичик ҳарф билан ёзилади. Масалан, сонлар иккига бўлинади: а) бутун сон. б) каср сон. (У.Турсунов ва б. «Ҳозирги ўзбек адабий тили» дарслиги).
    

Бўғин кўчириш

1. 
   Сўзнинг боши ва охирги бўғини бир ҳарфдан иборат бўлса, у биринчи сатрга ҳам қолдирилмайди, иккинчи сатрга ҳам ўтказилмайди: а-бадий эмас, абадий мутола-а эмас, мутола-а, мат-баа, мудофаа.
   
2. 
   Ўзлашма сўзларнинг бўғини чегарасида келган икки ёки ундан ортиқ ундош ёнма-ён келса, улар кейинги сатрга биргаликда кўчирилади.
   

а) икки ундош ёнма-ён келса, улар кейинги сатрга биргаликда кўчирилади: диа-грамма, моно-графия.
б) уч ундош келса, биринчи ундош олдинги сатрда қолдирилиб, қолган икки ундош кейинги сатрга ўтказилади: слин-дрик.

3. 
   Бир товушни кўрсатувчи ҳарфлар бирикмаси (sh, ch, ng) биргаликда кўчирилади: pе-shana, mai-shat, pi-choq, si-ngil, dе-ngiz.
   
4. 
   Бош ҳарфлардан бўғинга тенг қисм ва бош ҳарфдан иборат қисмлардан, хонали рақамлар сатрдан сатрга бўлиб кўчирилмайди: БМИ, СамДУ, 155, 2008, XXI каби.
   
5. 
   Ҳарфдан иборат шартли белги ўзи тегишли рақамдан ажратиб кўчирилмайди: «Наврўз-92», «Термиз-16», «Як-40».
   
6. 
   А.Навоий, О.Ёқубов каби қисқартмалар тахаллус ёки фамилиялардан ажратиб кўчирилмайди.
   
7. 
   в.б (ва бошқалар), ш.к (шу каби) сингари қисқартмалар олдинги сўздан ажратиб кўчирилмайди.
   

Тутуқ белгиси

1. 
   a'lo, ba'zan, ma'yus, ta'zim, ra'y, ta'b, e'lon, e'tibor, e'tiqod, mе'mor, nе'mat, shе'r, fе'l; No`'mon, shu'la каби ўзлашма сўзларда унлидан кейин шу унли товушнинг чўзиқроқ айтилишини ифодалаш учун қўйилади; mo`'jiza, mo`'tadil, mo`'tabar каби сўзларда o` унлиси чўзиқ айтилса ҳам тутуқ белгиси қўйилмайди.
   
2. 
   in'om, san'at, qat'iy, ma'sul каби ўзлашма сўзларда унлини олдинги ундош товушдан ажратиб айтилишини ифодалаш учун қўйилади.
   

Лексикология
Лексикология-грекча «сўз ҳақида таълимот» демакдир. Лексикология тилнинг луғат бойлиги (сўз ва иборалар), уларнинг маъноси, маънонинг ўзгариши, маънонинг кўчиши, сўзларнинг шакл ва маъно муносабатлари, сўзларнинг бир маънолиги ва кўпмаънолиги, тилнинг луғат таркиби каби луғавий бирликлар билан боғлиқ хусусиятларини ўрганади.
Лексикологиянинг семасиология (сўз ва ибораларнинг маъно хусусиятларини текширувчи) ва этимология (сўзларнинг келиб чиқишини текширувчи) соҳалари мавжуд.
Тилнинг луғат таркиби (сўз ва иборалар) тил воситаси сифатида маълум маъно англатувчи бирлик, нутқ воситаси сифатида у нутқнинг маъно англатувчи энг кичик қисмини ташкил этади.
Сўз ва иборалар мураккаб тил ҳодисаси ҳисобланиб, ўзига хос кўпгина хусусиятларга эга. Чунончи, ижтимоий ҳаётда юз берадиган ўзгаришлар энг аввал тилнинг луғат таркибида ўз ифодасини топади.