Hozirgi o`zbek adabiy tili (Sodda gap sintaksisi)” fanidan O`quv uslubiy мajmua

6.5.3.8 Ўзбек тили тарихи:

Қадимги туркий тил. Ўзбек тили туркий тиллар оиласи системасидаги тил сифатида. Қадимги туркий тилнинг манбалари ва уни даврлаштириш. Қадимги туркий ёзув ёдгорликлари ва уларнинг график хусусиятлари, уйғур ва рун ёзуви ёдгорликлари. Қадимги туркий тилнинг фонетик қонунлари. Қадимги туркий тилнинг фонетик системаси: вокализм, консонантизм ва уларнинг кейинги даврда ва ҳозирги туркий тилларда акс этиши. Қадимги туркий тилнинг лексик тартиби. Қадимги туркий тилнинг асосий морфологик ва синтактик хусусиятлари ва пунктуация системаси. Қадимги туркий матнларнинг ўқилиши ва интерпретацияси.

Ўзбек тилининг тарихий грамматикаси. Ўзбек тилининг тарихий грамматикаси манбалари ва ёдгорликлари тилини ўрганиш методлари. Ўзбек ёзув ёдгорликларининг лексик таркиби ва унинг ривожланиши. Ўзбек тили фонетик системасининг ривожланиш тарихи: вокализм, фонетик қонун, ўз ва ўзлашган фонемалар, сингармонизмнинг хусусиятлари. Ўзбек тили грамматик қурилишининг ривожланиш даврлари. Сўз туркумлари ва уларнинг грамматик категорияси. Ўзбек ёзуви ёдгорликлари тилининг синтаксиси. Сўз бирикмаси, ўзбек тилида туркий, форсий ва арабий сўз бирикмалари. Содда, қўшма ва мураккаб гапларнинг структураси ва семантикаси. Пунктуация тизимининг ривожланиш қонуниятлари.

Ўзбек адабий тили тарихи. Ўзбек адабий тили, унинг ёзма ва оғзаки формаси, таянч диалекти. Услубий тарихий нуқтаи назаридан адабий тилни ўрганиш. Ўзбек адабий тили тарихи ва форс-тожик, араб, рус тили. Ўзбек адабий тилини даврлаштириш, ўзбек адабий тилининг манбалари. Ўзбек халқи тилининг номланиш тарихи. Ўзбек халқ адабий тилининг қадимги, ўрта ва кейинги даври. Ўзбек миллий адабий тили ривожланишида буюк сўз усталарининг роли. Ўзбек адабий тилининг шаклланишида турли оқимлар ва назариялар. Ўзбек адабий тили ва давлат тили.