Ўзбекистон республикаси


O’nlik mavzusida sonlarni qo’shish va ayirishga o’rgatish metodikasi



Download 0,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/74
Sana03.01.2021
Hajmi0,87 Mb.
#54088
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   74
Bog'liq
matematika oqitish metodikasi

O’nlik mavzusida sonlarni qo’shish va ayirishga o’rgatish metodikasi 

Bu mavzu ustida ishlashda o‟qituvchi oldida turgan asosiy maqsadlar quyidagilardan 

iborat: 

1.  O‟quvchilarni qo‟shish va ayirish amallarining mazmuni va tanishtirish. 

2.  Hisoblash usullaridan o‟quvchilarning ongli foydalanishlarini ta‟minlash. 

a) Sonni qismlari bo‟yicha qo‟shish va ayirish usuli. 

b)  Ikkita  sonni  yig‟indining  o‟rin  almashtirish  xossasidan  foydalanib  qo‟shish 

usuli. 


v)  Sonlarni  ayirishda  qo‟shishning  tegishli  holini  bilishdan  yoki  yig‟indi  va 

qo‟shiluvchilardan  biri  bo‟yicha  ikkinchi  qo‟shiluvchini  topish  malakasidan 

foydalaniladigan  holda  yig‟indi  bilan  qo‟shiluvchilar  orasidagi  bog‟lanishlarni 

bilganlikka asoslangan ayirish usuli. 

3. O‟n ichida qo‟shish va ayirish ko‟nikmalarini avtomatizmga etkazish. 

O‟n  ichida  qo‟shish  va  ayirishni  o‟rganish  ishini  o‟zaro  bog‟langan  bir  necha 

bosqichga bo‟lish mumkin. 

I  bosqich.  Tayyorgarlik  bosqichi:  qo‟shish  va  ayirish  amallarining  aniq 

mazmunini ochish: 

0

 + 1 ko‟rinishidagi qo‟shish va ayirish hollari. 



Qo‟shish va ayirish amallarining aniq mazmunini ochishga oid ish 1-10 sonlarini 

o‟rganishga  bag‟ishlangan  birinchi  darslardayoq  boshlanadi.  Bu  vaqt  ichida  bolalar 

ikki to‟plamani birlashtirishga doir va to‟plam qismini ajratishga doir ko‟p mashqlar 

bajarishadi. Nomerlashni o‟rganish prosessida birinchi o‟nlikdagi har bir son o‟zidan 

oldingi  songa  birni  qo‟shishdan  hosil  bo‟lishi  yoki  o‟zidan  keyingi  sondan  birni 

ayirish  yo‟li  bilan  hosil  bo‟lishi  bolalar  ongiga  etkazilgan  edi.  Bu  bolalarga 

sonlarning qatordagi tartibini o‟sish bo‟yicha ham o‟zlashtirish imkonini beradi. O‟n 

ichida  qo‟shish  va  ayirishni  o‟rganishga  bag‟ishlangan  birinchi  darsdayoq  1–10 

sonlarini  o‟rganishda  bolalar  olgan  bilimlarniumumlashtirish  kerak  va  bolalarni 

songa  1  ni  qo‟shganimizda  sanoqda  undan  keyin  keladigan  sonni  hosil  qilamiz, 

sondan 1 ni ayirganimizda qatorda undan oldingi sonni hosil qilamiz, degan xulosaga 

keltirishimiz kerak. Bu umumlashtirish asosida 

+1, 


?

-1 ko‟rinishidagi hollar uchun 

jadvallar  tuziladi  va  bu  jadvallarni  bolalar  tushunib  olishlari  va  xotirada  saqlashlari 

kerak. Ko‟rsatmalilikka tayangan holda 1–1=0 va 0 + 1 = 1 ko‟rinishdagi qo‟shish va 

ayirish hollari qaraladi. 

II bosqich. 

?

 ± 2, 



?

 ± 3, 


?

 ± 4 ko‟rinishdagi hollar uchun hisoblash usullari bilan 

tanishish. 

1)  Tayyorgarlik:  bunda  sonlarning  ikki  qo‟shiluvchidan  iborat  tarkibining  mos 

hollari  va  qo‟shish  hamda  ayirishning  o‟rganilgan  jadval  hollari  takrorlanadi. 

Masalan: 

a

 ± 4 ni o‟rganishdan oldin 



?

 ± 1, 


?

 ± 2, 


?

 ± 3 hollari takrorlanadi. 




Download 0,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish