Ўзбекистон республикаси


Mavzu. Boshlang’ich sinflarga arifmetik amallarni o’rganish va hisoblash



Download 0,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/74
Sana03.01.2021
Hajmi0,87 Mb.
#54088
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   74
Bog'liq
matematika oqitish metodikasi

Mavzu. Boshlang’ich sinflarga arifmetik amallarni o’rganish va hisoblash 

ko’nikmalarini tarkib toptirish metodikasi 

Boshlang‟ich  sinf  o‟quvchilarida  og‟zaki  va  yozma  hisoblash  ko‟nikmalarini 

tarkib  toptirish  matematika  dasturining  yo‟nalishlaridan  biri.  Arifmetik  amallarni 



 

17 


o‟rganishda oldin bolalar ongiga uning ma‟nosini, mazmunini etkazish kerak. Bu ish 

predmetlarning  har  xil  to‟plamlari  bilan  amaliy  ishlar  bajarish  asosida  o‟tkaziladi. 

O‟quvchilarni qo‟shish va ayirish amallarining ma‟nosi bilan tanishtirish ikki to‟plam 

elementlarini birlashtirishga oid va berilgan to‟plamdan uning qismlarini ajratish kabi 

amaliy operasiyalar asosida olib boriladi. Ko‟paytirish amalini o‟rganishda bir nechta 

teng  sonli  to‟plamlarni  amalda  birlashtirish  bilan  cheklanadi.  Ko‟paytirish  uning 

komponentalari  bilan  natijasi  orasidagi  bog‟lanishlarni  o‟rganish  o‟z  navbatida 

bo‟lish amaliy o‟rganish uchun asos bo‟lib xizmat qiladi. Har xil (og‟zaki va yozma) 

hisoblash usullarining ongli o‟zlashtirilishi uchun dastur arifmetik amallarning ba‟zi 

muhim  xossalari  va  ulardan  kelib  chiqadigan  natijalar  bilan  tanishtirishni  nazarda 

tutadi.  Masalan:  1-sinfda  10  ichida  qo‟shish  va  ayirishni  o‟rganishda  bolalar 

qo‟shishning  o‟rin  almashtirish  xossasi  bilan  tanishadilar.  YUz  ichida  qo‟shish  va 

ayirishni  o‟rganishda  sonni  yig‟indiga  qo‟shish  va  yig‟indini  songa  qo‟shish 

ayirmaning asosiy xossasidan chiqadigan natijalar bo‟lmish yig‟indidan sonni ayirish 

va  yig‟indini  sondan  ayirish  bilan  tanishadilar.  O‟rganilgan  xossa  va  qoidalar 

hisoblashlarni  soddalashtirish  imkonini  beradi.  Masalan  qo‟shiluvchilar  o‟rinlarini 

almashtirish  usuli,  3+6,  2+8  ni  hisoblashlarni  engillashtiradi.  Dastur  arifmetik 

amallarning  xossalarini  o‟rgatishdan  tashqari  bolalarni  arifmetik  amallar  orasidagi 

mavjud bog‟lanishlar va amal hadlari va uning natijalari orasidagi munosabatlar bilan 

tanishtirishni nazarda tutadi. Bu bilimlarning hammasidan hisoblashlarda va amallar 

to‟g‟ri  bajarilganini  tekshirishda  foydalaniladi.  Masalan:  ko‟paytirish  amalining 

komponentalari  bilan  natijasi  orasidagi  bog‟lanishlarni  bilganlikka  tayanib,  har  bir 

ko‟paytirish holi asosida bo‟lishning tegishli xossalarini hosil qiladilar. Agar 6 · 4=24 

bo‟lsa, u holda 24 : 6 = 4, 24 : 4 = 6. Arifmetik amallarni o‟rganishdagi navbatdagi 

masalalar  og‟zaki  va  yozma  hisoblash  usullaridan  ongli  foydalanish  asosida 

o‟quvchilarda  hisoblash  ko‟nikmalarini  shakllantirish  bilan  bog‟liqdir.  Og‟zaki 

hisoblashning  asosiy  ko‟nikmalari  1–2-sinflarda  shakllanadi.  2-3-  sinfda  yozma 

hisoblashlar  ustida  ish  boshlanadi.  SHu  bilan  birga  yozma  hisoblashlarda  og‟zaki 

hisoblash  ko‟nikmalari  takomillasha  boradi,  chunki  og‟zaki  hisoblashlar  yozma 

hisoblash  jarayoniga  tarkibiy  element  sifatida  kiradi.  Og‟zaki  hisoblash 

ko‟nikmalariga  ega  bo‟lish  yozma  hisoblashlarni  ko‟proq,  muvaffaqiyatli  bajarishni 

ta‟minlaydi.  Og‟zaki  hisoblash  usullari  ham  yozma  hisoblash  usullari  ham  amallar 

xossalari  va  ulardan  kelib  chiqadigan  natijalarni  amallar  komponentalari  bilan 

natijalari  orasidagi  bog‟lanishlarni  bilganlikka  asoslanadi.  Ammo  og‟zaki  va  yozma 

hisoblash usullarining farq qiluvchi xossalari ham bor. 


Download 0,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish