Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Клиник кўриниши.
С урункали қ и зи л ю ги ри к қай си соҳада 
ж о й л аш и ш и д ан қатъ ий назар, эри тем а ҳолидан бош л ан ад и ва 
тез вақт ичида ш охданади. Б и р қанча вақг ўтгач, ж ароҳат ўчо- 
ғидаги м ар к азд а а т р о ф и я кузати л и б , с е к и н л и к б и л ан бутун 
ўч оқн и эгаллаб олади. Б и р о қ , а тр о ф и я ж а р а ён н и н г ту галла- 
н и ш и бўлиб қолм ай, ун и н г кўриниш ида эри тем а ва ги п ер к е­
ратоз давом эти ш и кузатилади. Қ и зи л ю гирикда асосий к л и ­
н и к белгилар - эритем алар, гиперкератоз ва атроф ия; қўш им ча 
к л и н и к б елгилар - ў ч о қ и н ф и л т р а ц и яси , тел еан ги эк тази я ва 
пи гм ен тац и я кўриниш идадир. Бу б елги л арн и н г ҳар бири к а ­
сал л и к н и н г турли ш аклларида юзага келади.
Қ и зи л ю ги ри к ю з тер и си д а, қ у л о қ қ ан о ти д а, пастки л а б ­
д а ж о й л аш и ш и м ум кин. Ҳ ози рги вақтда л аб қ и зи л ҳ о ш и я с и - 
н и н г тўртта ш аклдаги қи зи л ю ги ри ги аж ратилади : 
типик, ге-

---

О т з бўш лит ш иллиқ қавати ва лабни жароҳатловчи дермат охюр
167
перкератоз ва атрофияпинг клиник кучсиз шаклда кечиши, К а-
поши-Иргангнинг чуқур шаклли
ҳамда 
о т з шиллиқ қобиқ цава­
ти нинг учт а шаклли қизил югириги:
т и п и к , эк ссу д ати в-ги п е- 
рерги к ва эр о зи в -я р а л и тури б ирга кечиш и ф аркдан ад и . О гиз 
бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати ва лаб қизил ҳош и яси н и н г ю ги­
риги бир ш акл д ан и к к и н ч и ш аклга ўтиб туради.
Л а б цизил ҳошиясининг типик шаклидаги қизил югиригида
эри тем а, ги п еркератоз ва атроф и я қолатлари кузатилади. Ж а ­
раён бутун қизил ҳ ош и яга та р қ а ш и , ўткир и н ф и лтр ац и ял ар - 
с и з ё к и чегарали и н ф и лтрат ўчоғи кўриниш ида юзага келади. 
К и зи л ю ги ри кн и н г лаб қи зи л ҳош и яси д аги д и ф ф уз тарқал ган
турида қизил рангдаги, к ам р о қ инф илтратли, оқ и ш -к ў к и ш тан - 
гача ҳосил бўлади. Т ан гача оли н ган да, о ғр и қ ва қ он аш к а м р о қ
кузатилади. Ў ч о қн и н г атроф и д а, ш и л л и қ қаватда л о й қ а л аш - 
ган эп и те л и й л а р и те н г бўлм ай, ўтк и р, о қ ран гл и , й ўн ал и ш - 
ли ш аклни кузатам из. Ж ароҳатни учоқли турида чегараси а н и қ
бўлиб, бир ёки и кки та инфи.тграт кузатилади. Б ош қа ҳоллар- 
д а, улар б и р -б и р и га қўш илади ва ум умий и н ф и лтрат ўчоғини 
ю зага келтиради, ун и н г м арказида атроф и я натиж асида чўкиш
кузатилади. Б ош қа ҳолларда, кучли гиперкератоз - ги перкера- 
то т и к ф ар к д ар а н и к д а н ад и , бунда ш о \п а н и ш қатлам и вари- 
козли л ей к о п л ак и я ёки тери ш охданиш и б илан ўхш аш иб к е ­
тади.
К л и н и к ж иҳатидан унча а н и қ бўлмаган лаб қизил ҳош ия- 
с и н и н г қизил ю гириги 11% беморлар орасида учрайди. Бу шакл 
учун эритем а ва ги п еркератозн и н г кучсиз ўткирлаш ган ш акли 
тавсиф лидир. Ж араён кўпинча тарқалган тавсиф да бўлади. Ж а- 
роҳатда л а б н и н г ги п ерем и я ва сувланиш и кузатилади. Ю пқа 
қатлам ш акл и д аги та н га ч а б ўл ак -б ў л ак л ар га б ў л и н и б, енгил 
оли н ади . А йрим соҳаларда и н ф и л тр ац и я ва тел еан ги аэктази я- 
н и н г унча ўткирлаш м аган кўриниш и кузатилади, ш унинг ҳисо- 
бига лаб ола-була ш акл н и олади.