Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

Тест назорати билимларни ўзлаштириш даражасини аниқлашда 
яхши натижа беради, талабаларнинг амалий қобилияти ва хотирасини 
ривожлантиради, лекин тафаккур жараёнини кузатишга монелик 
қилади, бунинг учун бошқа усуллардан – оғзаки савол-жавоб, ёзма иш, 
мунозаралар, муаммоли вазиятларини таҳлил қилиш ҳамда 
мулоқотлардан уйғун равишда фойдаланиш керак.
Тестлар асосан қуйидаги турларга бўлинади: психологик, педагогик, 
интеллектуал ривожланиш даражасини аниқловчи (IQ), муайян касбга 
яроқлиликни аниқловчи тестлар. 
Педагогик тест турлари ҳам ўз навбатида қуйидагича таснифланади: 
1. Оддий: очиқ (бир жавобли), ёпиқ (жавобсиз) тестлар; 
2. Мураккаб: кўп жавобли, даражали, мувофиқликка оид, кетма-
кетликка оид, MSQ тестлари. 
Ўзлаштириш даражасига кўра тест топшириқларини қуйидагича 
турларга бўлиш мумкин: 
• I-Репродуктив (осон даража) – (Б.Блум таксономиясига кўра билиш 
категорияси); 
• II-Продуктив (ўртача қийин даража) – (Б.Блум таксономиясига кўра 
тушуниш, қўллаш категорияси);
• III-Эвристик (қийин даража) – (Б.Блум таксономиясига кўра анализ, 
синтез категорияси);
• IV-Ижодий (энг қийин даража) - (Б.Блум таксономиясига кўра 
баҳолаш категорияси). 
Репродуктив даражадаги тест топшириқлари (эслаш, таниш, ёдда 
сақлаш) талабалар томонидан ёдда сақланган билим, кўникма ва 
малакаларни таниш одатий вазиятда ахборотларни қайта ишламасдан 
жавоб беришни талаб этади. Бу даражада тузилган тестлар талабалар 
томонидан ўзлаштирилган билим, кўникма ва малакаларни аниқ баҳолаш 
имконини бермайди.
Продуктив даражада тузилган тест топшириқлари талабалар 
томонидан ўрганилган объектларни қиёслаш, ўхшашлик ва фарқларни 
аниқлаш, умумий хулоса чиқариш орқали жавоб беришни талаб этади.
Эвристик (қисманизланишли) даражадаги тест топшириқлари 
талабалар томонидан ўрганилган объектларнинг хусусиятларини бошқа 
объектга кўчириш, мазкур объектларни таққослаб, кейинги объектнинг 
ўзига хос хусусиятлари ҳақида хулоса чиқариш, қисман изланиш олиб 
боришни талаб этади. Талабалар томонидан мазкур даражадаги тест 
топшириқларига жавоб беришда аввал ўзлаштирилган билимлар янги 
вазиятларга кўчирилади.