Zamonaviy fan va talim tarbiya: muammo, yechim, natija

JISMONIY TARBIYA O‘QITUVCHILARINING AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISHNING O‘RNI 
Mashrapova Ozodaxon Pozilovna 
Farg'ona shahar 29-o'rta maktabi jismoniy tarbiya fani o'qituvchisi 
 
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va uning jamiyatdagi o‘rni yuqori darajada ekanligi xech 
kimga sir emas. 
Hurmatli birinchi Prezidentimiz Islom Karimov farmoyishida “Zamonaviy axborot kommunikatsiya 
texnologiyalari,  raqamli  va  keng  formatli  telekommunikatsiya  aloqa  vositalari  hamda  Internet  tizimini 
yanada rivojlantirish, ularni har bir oila hayotida joriy etish va keng o‘zlashtirish asosiy vazifalardan etib 
belgilansin ”-deya ta’kidlab o‘tishi, bu sohaning keng ma’noda ommaviy targ’ib qilinishi yaqqol dalildir. 
Mamlakatimizda  axborotlashtirish  va  ta’lim  sohada  internet  resurslaridan  foydalanish  yuzasidan  ko‘plab 
Qonunlar  va  qarorlar  qabul  qilinib,  amalda  ijrosi  ta’minlanmoqda.  Jumladan,O‘zbekiston  Respublikasi 
Prezidentining 
“Kompyuterlashtirishni 
yanada 
rivojlantirish 
va 
axborot 
–kommunikatsiya 
texnologiyalarini  joriy  etish  to‘g’risida”gi  2002  yil  6-iyun  200-sonli  qarori,O‘zbekiston  Respublikasi 
“Axborotlashtirish to‘g’risida”gi Qonuni, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2012-yil 21-martdagi 
“Zamonaviy axborot–kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish va yanada rivojlantirish chora tadbirlari 
to‘g’risida”gi  PQ-1730-sonli,  2013  yil  27-iyundagi  “O‘zbekistonRespublikasi  Milliy  axborot-
kommunikatsiya  tizimini  yanada  rivojlantirish  chora  tadbirlari  to‘g;risida”gi  PQ-1989  sonli  qarorlari, 
Hukumatning  tegishli  huquqiy-me’yoriy  hujjatlari,Vazirlar  Mahkamasining  Axborot  tizimlari  va 
telekommunikatsiyalar  masalalari  Kompleksining  2014  yil  9-  yanvardagi  21-sonli  majlis  qarori,  Xalq 
ta’limi  Vazirligining  2014  yil  20-fevraldagi  38-sonli  buyrug’I    va  boshqalar.  Hukumatimiz  tomonidan 
qabul  qilinayotgan  Qonun  va  qarorlarning  asosiy  maqsadi,  mamlakatimizda  axborot-  kommunikatsiya 
texnologiyalari,internet va multimediya resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirishdan iboratdir. 
Hozirgi  kunda  qaysi  bir  sohani  olmaylik  uning  rivojining  zamirida  axborot-  kommunikatsiya 
texnologiyalari  yotadi.  Jumladan,  jismoniy  tarbiya  o‘qituvchilarini  pedagogik  yo‘nalishda  malakasini 
oshirish, ularni bilim olishga, pedagogik texnologiya elementlarini chuqur egallashga undash va bu hatti-
harakatini sekin-asta ko‘nikmaga aylantirib borishi lozimligini yana bir bor tasdiqlaydi. Pedagogik mahorat 
jismoniy  tarbiya  o‘qituvchisining  mushohada  qilish  qobiliyatini  tarbiyalaydi,  shu  tarzda  o‘qituvchi 
mahorati asta-sekin takomillashib, komillikka erisha boradi. Ammo bu jarayon o‘qituvchidan uzoq davom 
etadigan ma’suliyat, sharafli mehnat, qunt va irodani talab etadi. 
O‘qituvchilarni  pedagogik  mahoratlarini  to‘g’ri  tarbiyalashda  axborot-texnologiyalarining  muhim 
ahamiyatga ega. Jismoniy tarbiya fani o‘qituvchilarida ilmiy-uslubiy, sog’lom sifatlarning shakllanishida 
axborot texnologiyalariga, atrofdagi,institutdagi ilmiy –uslubiy muhit va ularga bo‘lgan munosabat muhim 
rol o‘ynaydi. Axborot texnologiyalari asosida metodist o‘qituvchilarining pedagogik mahoratlarini ko‘rgan 
o‘qituvchining  shunga  qarab  pedagogik  qobiliyati  shakllana  boradi.  Ular  avval  kuchli  metodist 
o‘qituvchilarga taqlid qiladilar. So‘ng,sekin-asta o‘zlarining pedagogik mahoratlari mohiyatini anglaydilar. 
Jismoniy  tarbiya  o‘qituvchilari  pedagogik  mahoratini  shakllantirishda    multimediya  vositalaridan 
foydalanish ham o‘qituvchi ma’naviyatida muhim  ahamiyat kasb etadi.O‘qituvchi mahorati shakllangan 
sari, uning axborot dunyosini rivojlantirib borish zarur.Bu rivojlantirish maktabdagi muhit,ichki intizom, 

---

 
288 
 
ahloq,maktab  o‘qituvchilarining  bir-biriga,  yon-atrofdagilarga,  o‘zi  yashayotgan  makonga  –Vatanga, 
borliqqa bo‘lgan munosabati orqali amalga oshiriladi.Bunday pedagogik muhitning maktabda mavjudligi, 
kelajak hayotda o‘qituvchining ilm-ma’rifat olishga, pedagogik mahoratini oshirishga bo‘lgan qiziqishini 
oshiradi va o‘qituvchining teran fikrli, ma’naviy etuk, sog’lom pedagog bo‘lib etishishiga xizmat qiladi. 
Hozirgi  kunda  o‘sib  kelayotgan  yosh  pedagoglarimiz  orasida  o‘qituvchilikga  bo‘lgan  munosabat 
ijobiy,bunga sabab bitta! Bu ham bo‘lsa, ta’lim tizimidagi pedagogik muhitning yaxshiligi, malaka oshirish 
institutlarida  pedagogik-ma’naviyatning  qondirilganligidadir.  Malaka  oshirish  jarayonida  pedagogic 
ehtiyoji  qondirilgan  o‘qituvchi,  keyingi  davrda  maktab  dargohiga  boranda  ham  pedagogik  mahoratini 
oshirish bilan shug’ullanishga qiynalmaydi, pedagogik usullarni o‘zlashtira oladi. 
Malaka  oshirish  davomida  axborot  texnologiyalari  asosida  pedagogik  madaniyatni  shakllantirish 
milliy ta’lim-tarbiyaning asosidir. Aynan shu omil orqali o‘qituvchilarning ongiga, hulq-atvoriga ma’naviy 
ta’sir  qilinadi.Ustoz-murabbiylar  yosh  o‘qituvchilar  pedagogik  mahoratini  shakllantirish  bilan 
shug’ullanishar ekan, axborot – texnologiyalari asosida milliy pedagogikamiz, qadimiy an’analarimiz  va 
qadriyatlarimizga katta e’tibor berishlari kerak. Shu nuqtai nazardan “Ustoz-shogird” ijodiy hamkorligini 
axborot texnologiyalari asosida pedagogik tizimga yo‘naltirishda malaka oshirish institutlari oldida turgan 
quyidagi vazifalarni keltiramiz; 
-O‘qituvchi  faoliyatini  axborot  texnologiyalariasosida  pedagogik  tizim  qonuniyatlariga 
moslashtirish; 
-malaka  oshirish  jarayonini  amalga  oshirishda  har  bir  o‘qituvchini  o‘quv-tarbiya  jarayoniga  jalb 
qiladigan va sog’lom fikrlashga o‘rgatadigan interfaol usul va uslublardan foydalanish ; 
-malaka oshirish jarayonida turli xil interaktiv usullarni qo‘llash va sog’lom muhitga erishish uchun 
axborot texnologiyalaridan foydalanish; 
-jismoniy tarbiya fani o‘qituvchilarining malaka oshirish jarayonida yagona pedagogik tizim asosida 
faoliyat olib boorish va hozirgi kunda jismoniy tarbiya o’qituvchilari  uchun yaxlit pedagogic mahoratni 
shakllantirish tizimini axborot texnologiyalari asosida yo‘lga qo‘yish va boshqalardan iborat. Xulosa qilib 
aytganda, yuqorida ta’kidlangan axborot texnologiyalari asosida jismoniy tarbiya o‘qituvchilaripedagogik 
mahoratini  shakllantirishdagi  vazifalarni  “Ustoz-shogird”  ijodiy  hamkorligini  axborot  texnologiyalari 
asosida hal etilishi o‘qituvchi shaxsining kelajakda malakali pedagog bo‘lib 
etishishida muhim ahamiyat kasb etadi deb hisoblaymiz.