Xalqaro iqtisodiy munosabatlar kafedrasi а. М л ы м о V, Z. M. Otaqo‘z iy e

5. 0 ‘zbekistonda mehnat bozorini tashkil etish va
tartibga solish asoslari
0 ‘zbekistonda mehnat bozoriga aholining quyidagi guruhlari kiradi:
-
О ‘qishni bitirib birinchi marotaba ish qidirib yurgan yoshlar.
Tarmoq korxonalaridagi strukturaviy о 'zgarishlar natijasida ishsiz
bo 'lib qolgan xodimlar. Shuningdek davlat sektorini xususiylashti-
rish va boshqa mulkchilikka о ‘tishdan kelib chiqqan ishsizlar.
-
Raqobatda singan va past rentabelli, zarar ko'rib ishlayotgan
korxona va tashkilotlaming xodimlari.
-
Qamoqxonalardan ozod etilgan shaxslar.
Vaqtincha ishsiz yurgan va mehnat birjalari ко ‘magida yangi ish
jo y i qidirib yurgan shaxslar.
Mehnat birjalarida ishsizlami aniqlash, ishga joylash, qayta 
tayyorlash va shu kabi bir qancha masalalar hal qilinadi. Mehnat 
birjalari hozirgi paytda jumhuriyatimizning viloyatlari va uning 
tumanlarida faoliyat ko‘rsatmoqda.
YaMM uzilishi = -2,5x 
ishsizlikning
tabiiy darajasi
Ish sizlikning 
haqiqiy darajasi
61

---

6. Inflyatsiya va uning kelib chiqish sabablari 
Talab va taklif inflyatsiyasi
Narxlarning o ‘sishi va u bilan bogMiq pul birligi xarid quvvati- 
ning tushib ketishi inflyatsiya deb ataladi.
Bunday holat makroiqtisodiy beqarorlikni aks ettirib, barcha 
mamlakatlar uchun jiddiy muammolarni keltirib chiqaradi. Ayniqsa 
bozor iqtisodiyotiga o‘tayotgan mamlakatlar uchun bu xavflidir. 
Chunki bu davr narxlami erkinlashuvi va shunga muvofiq ularning 
umumiy darajasini keskin oshib ketishi bilan muqarrar ravishda 
bog‘langan. Shu bilan birga narxlami doimo o‘sib borish an’anasi 
qulay iqtisodiy ahvoldagi boshqa mamlakatlarda ham kuzatlimoqda.
Inflyatsiya - talab va taklifning narxlar o‘sishida namoyon 
boMadigan nomutanosibligi, iqtisodiyotda narxlarning umumiy dara­
jasi o‘sadi va pul muomalasi kanallari toMib ketadi. Inflyatsiya bu 
muomalada keragidan ortiqcha pul paydo boMib, narx-navo o‘sib, pul 
qadr-qiymati, ya’ni xarid qobiliyatining pasayishidir.