«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Малахов apparati yordamida 
dori ichirish. 

---

25 
hayvonda bezovtalanish yoki yutal kuzatilsa, dori ichirish to’xtatiladi va 
hayvonning boshi pastga qilinadi. 
Agar suyuq dorining hajmi katta bo’lsa rezina zondlardan 
foydalaniladi. Bunda Cherkasov zondi, standart zond, burun-
qizilo’ngach zondi, xo’jalik shlanglari, mayda hayvonlar uchun zond va 
tibbiyot zondlaridan foydalaniladi. Ba’zan mayda hayvonlarga zond 
yuborishning 
imkoniyati 
bo’lmasa 
sprinsovka, 
shpris 
va 
qoshiqchalardan foydalaniladi. 
Bolyus, kapsula, poroshok (talqon), tabletka yoki bo’tqa holidagi 
dorilar maxsus asboblar, qisqichlar, qoshiqchalar, ko’rakchalar 
yordamida tilning asosiga qo’yilib, ustidan biroz suv ichiriladi. 
Parenteral inyeksiyalar.
Hayvonlarning kasalliklarini davolash va 
oldini olish uchun dorilar parenteral usullar: teri ostiga, muskul orasiga, 
vena qon tomiriga, arteriya qon tomiriga, suyak orasiga, kekirdakka, 
o’pkaga, qorin bo’shlig’iga, yurakka yuborilishi mumkin. Dorilarni 
bunday usullar yordamida organizmga yuborish paytida aseptika va 
antiseptika qoidalariga rioya qilish lozim. Buning uchun teri junlardan 
va boshqa iflosliklardan tozalanib, zararsizlantiruvchi moddalar bilan 
ishlanadi. Asbob va uskunalar tozalangan va qaynatish yoki boshqa 
usullar bilan zararsizlantirlgan bo’lishi, yuborilayotgan eritmalar 
sterillangan va tana haroratiga teng haroratda bo’lishi kerak. Terining 
jarohatlangan va oldingi inyeksiyalar oqibatida qotib qolgan joylariga 
inyeksiya qilish mumkin emas. 
Teri ostiga
to’qimalarni achitmaydigan va kuydirmaydigan dori 
eritmalari yuboriladi. Dorilarni teri ostiga yuborish uchun inyeksiya joyi 
ot va qoramollarda bo’yinning o’rta yuzasida, ko’rak suyagining orqa 
yuzasiga, mayda mollarda bo’yin yuzasi, sonning ichki yuzasi, ko’krak 
devori, cho’chqalarda ensa, tizza burmalari, sonning ichki yuzasi va 
parrandalarda tush sohasidan tayyorlanadi. 
Dorilarni teri ostiga yuborish uchun shprisga dori eritmasi tortib 
olinadi va yuqoriga qaratilib undagi havo chiqarib yuboriladi. Shpris 
o’ng qo’lga olinib bosh barmoq, o’rta va ismsiz barmoq bilan shpris 
silindri, ko’rsatgich barmoq bilan igna, kichik barmoq bilan porshen 
fiksatsiya qilinadi. Chap qo’lning bosh barmog’i, ko’rsatgich va o’rta 
barmog’i yordamida teri ko’tarilib, igna hosil bo’lgan chuqurga 45
o 
burchak ostida, yuqoridan pastga qaratilib suqiladi va ko’rsatgich 
barmoq bilan porshen bosiladi. 

---

26