Узбекистон Республикаси Олии ва урта махсус таълим вазирдиги «Узбекистон маданияти ва саньати форуади» жамрармаси


рЕклпмпни TfiPtiBTtitu eocuiflnm>u



Download 6,78 Mb.
bet91/118
Sana15.04.2022
Hajmi6,78 Mb.
#552894
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   118
Bog'liq
Reklama va dizayn

рЕклпмпни TfiPtiBTtitu eocuiflnm>u
Савдо рекламасининг турлари ва воситалари

I. Матбуотдаги реклама

  1. реклама эълонлари ва реклама хусусиятига эга материаллар:

  2. реклама эълонлари;

  3. реклама маколалари;

  4. реклама обзорлари.

II. Босмадаги реклама

  1. реклама-каталог нашрлари:

  2. каталоглар;

  3. проспектлар;

  4. буклетлар;

  5. плакатлар;

  6. варакалар.

  7. янги йил реклама-совга нашр­лари:

  8. фирма таквимлари;

  9. чунтак таквимлари;

  10. табрик откритка (гулхат)лари.

III. Аудивизуал реклама

  1. реклама кинофильмлари;

  2. видеофильмлар;

  3. слайд фильмлари;

  4. реклама роликлари.

IV. Радиодаги реклама

  1. радио эълонлари;

  2. радио роликлари;

  3. радиожурналлар;

реклама радиоэшиттиришла-
ри.
V. Телевиденнедаги реклама

  1. телефильмлар;

  2. телероликлар;

  3. телезаставкалар;

  4. реклама эълонлари;

  5. телерепортаж.

VI. Кургазма ва ярмаркалар

  1. халкаро кургазма ва ярмарка­лар;

  2. миллий кургазма ва ярмарка­лар;

  3. доимий ишлайдиган экспози-циялар.

VII. Реклама совгалари

  1. фирма совга буюмлари;

  2. туркум совга буюмлари;

  3. фирма кадоклаш материалла-ри.

VIII. Тугридан-тугри почта
рекламаси (директ мейл)

  1. махсус реклама-ахборот мак-тублари;

  2. махсус реклама материаллари.

IX. Ташки реклама
лавхдтахталар, паннолар;

  1. реклама транспарантлари; ■ нурланувчи лавхдлар;

  2. электрон таблолар;

MWHWHl РЕкпямпни щркйтиш воситвляри

  1. фирма лавдалари; X. Компьютерлашган рек-

  2. курсаткичлар; лама

  3. транспортда реклама; • компьютер техникаси;

  4. ойнаванд витриналар; • компьютерли ахборот;

  5. дукон олд томонларини рек- • кабель телевидениеси; лама-ахборотли безаш; • видеокаталоглар;

  6. безакли рекламаларнинг бош- • гелекаталоглар. ка турлари.

Назорат учун саволлар:

  1. Сизга босма рекламанинг кайси турлари маълум?

  2. Телевидение рекламасининг афзалликлари ва камчиликлари нималардан иборат?

  3. Радионинг реклама воситаси сифатида узига хос хусусиятларини санаб утинг.

  4. Аудиороликлар таснифини келтиринг.

  5. Ташки рекламанинг кайси асосий турларини биласиз?

  6. Транспортяинг реклама элтувчи сифатида узига хос хусусиятлари нималар-дан иборат?

  7. Варака буклетдан нимаси билан фарк килади?

  8. Интернет-рекламанинг жадал ривожланишини кандай изохдаш мумкин?

  9. Совга рекламаси нима?

10. Ярмарка ва кургазмаларга таъриф беринг. Уларнинг бир-биридан фарки ни-мада?
РЕКЛАМА











ТПйЕРЛПШ
^c^^ziz-Ji^&it-
^.W-Jtlf?^Si^:_



"Гг-^'л;'^-
: :':2ft


r-.;..j*f-?r

и
»f"

VIII боб
РЕКЛАМА МУРОЖААТЛАРИНИ ТАЙЁРЛАШ АСОСЛАРИ
8.1. Реклама мурожаатининг тузилиши

Хар кандай реклама матни му-айян коидаларга асосан тузилади ва турт асосий кисмдан иборат булиб, умумкабул килинган тар-кибга эга:

  1. Шиор (слоган).

  2. Сарлавха.

  3. Рекламанинг асосий матни.

  4. Акс садоли жумла.

Барча реклама хабарларида хам бу туртала таркибий кисмдан фойдаланиш максадга мувофик эмас. Барча нарсалар реклама ки-линаётган товар ёки хизмат ту-рининг хусусиятига хамда хар би-ри алохида реклама хабарининг тузилиш услубига богликдир.
Шиор (слоган) — реклама наза-рияси ва амалиётида у реклама мурожаатининг сарлавхаси вази-фасини бажарувчи, асосий fuhhm ифодалайдиган жарангдор ва бе-такрор жумла хисобланади. «Сло­ган»—галл тилидан («sluaghghamn») келиб чиккан булиб, «жапго-вар шпор» маъносини беради. «Слоган» атамаси ияк маротаба
америкалик рекламачилар томони-дан 1880 йилда муомалага кири-тилган.
Даставвал слоган (шиор)да хиссиётни кучайтириш учун ун-дов белгиларидан фойдаланиш-ган: «Хам-ча жойда талаб ки-линг!», «Эътиборни каратинг!», «Хурматли жаноблар!» ва хоказо.
Хозирги давр рекламасида ун-дов белгилари жуда кам ишлатила-ди. Чунки тадкикотлар истеъмол-чини хайкирик билан жалб эткб булмаслигини исботлашган. Ун-дов белгиси урнига булажак хари-дорга реклама хабарида «Сиз» деб мурожаат килиш. самаралирокдир. Яъни, истеъмолчи реклама оркали унга мурожаат килаётганлигини узи билан айнанлаштириши мак­садга мувофикдир. Шунда у, то-варни харид килиш рекламада тас-вирлангандек, узига фойда келти-ришини хис эта бошлайди.
Бунинг учун эса булажак ха-ридорнинг товарга муносабати-ни, яъни рекламачилар таърифи

РЕКЛЙМЙ MSPOHfflflTWIPUHU ГПйЁРЛПШ ЙСОСЛЙРи ^ffffftfjf|

билан айтганда, «товарни пеш-тахтанинг нариги томонида ту-риб бахолашни» билиш талаб килинали.
Слоган (пшор) у3 таркибига кура куйидагиларга булинади:

  1. боглуцли — бунда слоган (шиор)да махсулот номи курсати-лади. Богликли слоган (шиор)ни махсулот номидан алохида холда тасаввур килиб булмайди. Маса-лан: «Мушукчангиз «Вискас»ыи сотиб олган буларди»;

  2. богланган — махсулот номи зарб килинган ва фонетик жихат-даы аинанлаштирилган, яъни уни махсулот номини келтирмасдан фойдаланиш мумкин. Масалан: «Жилетт. Эркаклар учун ундан ях-шиси йук»;

  3. эркин — улар мустакил, хами-ша хам махсулот номнга ишо-ра этмайди. Масалан: «Сизни якинлаштирадиган ифор». Эркин слоган (шиор)лар бевосита товар ёки компания номини ифода эт-масликлари сабабли, рекламада купрок богликли ва богланган сло­ган (шиор)лардан фойдаланилади.

Шиор аввад истеьмолчининг эьтиборини тортиши, кейин унинг ишончини козониши керак.
Шиорга нисбатан муайян талаб-лар мавжуд:
рекламанинг умумий мавзу-
снга мувофик булиши;
дархол эътиоорни торти­ши ва хотирада мустахкам саклаб колиниши;

  1. лунда булиши;

  2. аник ва ифодали булиши;

  3. мазмунида савдога оид ноёб таклиф булиши зарур.

Мазкур тамойил хисобга олинган холда, яратилган слоган (шиор)лар орасида, жумладан, ку-йидагиси энг самарали хисобла-нади:
Сиз ТО 000 сум пулингизни те-жашингиз мумкин, агар...
Слоган (шиор) таъсир кучининг камайишини, шу фикрни бир оз бошкачарок. тарзда баён этиш ми-солида курсатиш мумкин:
Сиз 10 000 сумни кандай те-жаб колганингиздан хабардор-мисиз?
Бу мисолда юкоридагидан фаркли равишда слоган (шиор) бевосита истеъмолчи манфаатига каратилмаган, у умуммаърифий хусусиятга эга.
Слоган (шиор) таъсири дара-жасининг янада пасайиб бори-пшга шу мазмундаги яна иккита кушимча слоган (шиор)ни эътибо-рингизга хавола киламиз:
Бнз Сизнинг 10 000 сумин-гизни тежаб колдик.
Ушбу мисолда ургу истеьмол-чига эмас, балки реклама берувчи-га берилмокда (реклама берувчи-

ИШа.ЧНгЬ РЕКЛАМА МУРОМ ЙЙТПЙРШШ ИШЁРЛЙШ flCOCflflPU

нинг узини макташи истеъмолчида нохуш таассурот уйгогади). 10 000 сум тежалали.
Мазкур мисол эса, умуман мавхум ва унинг истеъмолчига таъсир курсатиши амримахол.
Илмий тадкикотлар хозирги
даврда слоганда куйидаги
сузларнинг булиши, унинг таъсир кучини оширишини курсатди;

  1. Хозирок буюртма беринг.

  2. Бугунок буюртма беринг.

  3. Хозир буюртма беринг, пу-лини кейин тулайсиз.

  4. Биринчи булинг.

  5. Тафсилотларини аниклашга шошилинг.

  6. Сунгги имконият.

  7. Нархлар кимматлашяпти.

  8. Яна бир имконият.

Шиор бренд номи ва логотип билан биргаликда реклама кам-паниясининг доимий богловчн элементи хисобланади хамда хар бир реклама хабарига киритила-ди. Уни, одатда, реклама хабари-нинг сунггида бренд номи ёнида жойлаштирилади. Шиор алохида булиши, логотип ва бренд номи билан бирга булганда ёдга туши-ши мумкин.
Сарлавха - рекламанинг жуда мухим, реклама мурожаати ва асосий далилининг мохиятини акс эттирадиган кисмидир. Айнан сарлавха истеъмолчининг эътибо-
рини тортиши, кизикиш уиготиши, максадли доирани ажратиши, товар(хизмат тури)ни аЙнанлаш-тириши ва пировард натижада товар(хизмат тури)нинг сотилиши-ни таъминлаши лозим. Сарлавха эътиборни жалб килиши учун бе-такрор булиши ва истеъмолчига долзарб хисобланган ахборотни етказа олиши лозим. Товарнинг ноёб савдосига асосланган рекла­ма сарлавхдга эга булиши зарур.
Бевосита хамда билвосита таъ­сир этувчи сарлавхалар булади. Бе­восита таъсир этувчи сарлавхалар -ахборотга эга, максадли даврага ишонарли мурожаат килади, то­варнинг афзалликларини намоён этади, реклама ваъдасини беради, товар тоифасини белгилайди.
Билвосита сарлавхалар учун танлаш ва ахборотлилик даража-си паст булса-да, самарадорли-ги бевосита сарлавх,аларникидан кам эмас. Улар фиск-фасодли, итвогарона ва х.к. булиб, бош ва-зифаси укувчини кизиктиришдир.
Сарлавхалар цуйидаги хусуси-ятларга эга булиши керак:
* инсоннинг эътиборини тор-
тиши;
максадга мувофик холда
лунда булиши лозим. Ун ва ун-
дан ортик сузлардан иборат сар­
лавхалар лунда сарлавхаларга
нисбатан ёмон кабул килинади;


  1. РЕКЛАМА ММРОЖЙПТЛЙРики ТПйЕРЛЙШ ЯСОСЛЙР11 ^f|pft«f
    куштирнокдан фойдаланиш, бунда сарлавханинг таъсирчанли-ги 30 % гача ошади;

    узида бир йула товар ёки хизматнинг афзаллигини хамда янгиликни мужассамлаштириши, кизикиш уйготиши керак;

  2. шахснй манфаатдорликни яратиши;

  3. истеъмолчиларнинг маълум тоифасига мурожаат килиши;

  4. мурожаат этилаётган шахс-нинг эътиборини дархол махсулот афзалликларига каратиши;

  5. истеъмолчи кизикишини рекламанинг ижодий кисмига эмас, балки махсулотнинг узига каратиши;

  6. реклама элтувчининг сахифа-ларига куз югуртирилганда мах-сулот номини эслаб колиш учун шароит яратиш;

  7. реклама килинаётган махсу-лот тасаввурининг давомий були-шн;

  8. сарлавхадаги ракамлар би-лан, айникеа, улар нархга алокадор булса, эътиборни тортиши;

  9. эски махсулотлардан фойда-ланишыиыг янги усулт.арш~а оид янгиликлар услубини куллаган холда ёки «Янгилик», «Биринчи марта» сузлари билан эътиборни тортиш.

Шунингдек, сарлавхани кий-шайтириш, сузлар уртасида очик
жои колдирган холла кисмларга ажратиш, узун сарлавхаларни гапнинг уртасидан бошка сатрга к^чириш мумкин эмаслигини ёдда тутиш лозим.
Рекламанинг асосий матни -истеъмолчига товарнинг нархи, унинг хусусиятлари, афзалликла-ри, баъзи холпарда эса уни каердан харид килиш мумкинлиги бораси-да барча зарур маълумотларни бе-риши керак.
Асосий фикр матннинг боши-да ёки охирида аник ифодаланган б^лса, бундай реклама хотирада, айникеа яхши колади. Сарлавхага олиб чикилган фикр матн бошида бошкача сузлар - амплификация билан такрорланиши ижобий на-тижа беради. Бу рекламанинг ифо-далилигини ва хотирада колишини кучайтиради. Рекламанинг асосий матни аник, равшан хайда ишонар-ли булиб, харидорни сотиб олишга ундайди.
Акс садоли жумла - реклама матнининг охирида турадиган, сар­лавхани ёки мурожаатнинг асосий мавзусини сузма-суз. баъзан эса маьносини такрорлайдиган жум-ладир. Акс садоли жумла рекла-мада мухим роль уйнайди, чунки истеъмолчи купинча рекламанинг бошини (сарлавхани) ва охири-ни (акс садоли жумлани) укийди. Шунинг учун реклама матнидаги
ЦПЦЁКиг! г>€кпямя мэрожявтяярини тяОёрляш ясосляри
асосиЙ фикрни такрорловчи акс барининг таъсирчанлнгини ошира садоли жумла, бутун реклама ха- олади.
8.2. Реклама матнининг лексикаси

Реклама мурожаатияи тайёр-лаш купгияа кийинчиликлар би-лан боглик. Реклама матнлари-нннг тахлили, реклама хабарининг кабул килинишита салбий таъсир киладиган хатоларни аниклашга имкон беради.
Реклама психодогияси сохаси-даги экспертлар, оммавий ахборот воситаларида бериладиган рекла­ма мурожаати матнларини тузиш буйича куйидаги гавсняларни бе-ришади:

  1. фикрни соддалаштириш ва уткирлаш; оддий ва аник тарзда баён эгиш; кундалик сузлардан ва лунда жумлалардан фойдаланиш; фикрни хар кандай одам илгаб оли-ши керак; техяикавий ва бошка ата-маларни имкон кадар ишлатмаслик;

  2. хабарни кизикарли ва кута-ринки рухда такдим этиш; у кизикиш уйготса - яхши, эътибор-ни торгеа - янада яхиш; З'зундан-узок, зерикарли санокдардан, гайриодатий гасдиклардан кочиш жуда мухим:

  3. харидор эътиборини ушбу товарни сотиб олиш ёки хизмат-дан фойдаланишда оладиган нафга каратиш;




  1. тасдиклаш ва ундаш тарзи-да баён этиш; сурок ва феълнинг шарт майлида тузилган жумлалар-ни ишлатмаган маъкул;

  2. халол,хакконийбулиш;асос-сиз тасдиклар амалиетда жуда тез рад килинади ва бунда такрорий буюртмаларни режалаштирилмаса хам булади;

  3. одоб-ахлок доираснда булнш; эътиборни бачкана тасвирлар ёрда-мида тортишга интилиш - бесама-ра иш; улардан фоидаланилганда укувчи, томошабин товар ёки хиз-мат турида кизикадиган нарсанинг узи Йук, бундай йул тутиш реклама берувчининг сунгги умиди деган фикрга боришга хакли;

  4. фикрда тасаввур уйтотадиган суз ва жумлалардан фойдаланиш;

  5. укувчи, томошабинга нима килиши кераклигяни айтаётгани-да, айникса, бевосита сотув би-лан боглик вазиятларда ишонарли булиш;

  6. укувчига харид учун каерга боришни ва батафсил маълу-мотни каердан олишни маьлум килиш;

  7. матнларни сузбоши кисм-ларига ажратиш; тартиблангал руй-


Download 6,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish