Тупроқни ким таҳлил. Ас ўзг

Titrlovchi eritmalarni tayyorlash 4-jadval 
Titrlovchi eritma va reaktivlarni tayyorlashda doimo distillangan 
suvdan foydalaniladi, aks holda, bajarilayotgan ishning natijasi aniq 
chiqmasligi mumkin. Buning uchun 1 l konussimon kolbaning yarmidan 
ko‘proq qismigacha distillangan suv solib, yarim soat qaynatilganda hajmi 
kamayadi, CO
2
esa chiqib ketadi va muhiti neytralga yaqin bo‘ladi. 
Qaynash tugagandan so‘ng kolba og‘zi qattiq kauchuk tiqin bilan yopiladi. 
Byuretka 
(fransuzcha) - o‘lcham chiziqlari tushirilgan shisha nay 
bo‘lib, hajmiy analizlar paytida kam miqdordagi suyuqliklarni o‘lchashda 
qo‘llaniladi. 
Eritmalarni bug‘latish 
Eritmalarni bug‘latish deganda, ma’lum temperaturada eritmalarning 
hajmini kerakli miqdorgacha, qaynatmasdan, faqat bug‘latish orqali 
kamaytirish tushuniladi. Bu ish kimyoviy idishlarda isitish jihozlari orqali 
bajariladi. Suyuqlik stakanning yarmidan sal ko‘proq quyilib, agar bundan 
mo‘lroq bo‘lsa, bo‘lib-bo‘lib bug‘latish zarur. Kolbalar bu jarayon uchun 
to‘g‘ri kelmaydi, chunki ularning bo‘yin qismida suv bug‘lari ushlanib, 
kondensatsiyalanadi. Kolbalardan faqatgina bug‘latishga ketadigan vaqt 
yetarli 
bo‘lgandagina 
foydalanish 
mumkin. 
Bug‘latiladigan 
so‘rim 
qizdirishdan oldin yaxshilab aralashtiriladi, chunki suyuqlikning quyi qismi 
va yuqori qismi zichliklari turlicha bo‘lishi mumkin.
Yuqori temperaturada eritmalar, albatta, qaynashni boshlagani uchun, 
qum hammomida bug‘latish bir tekis boradi. Tuproqning turli suv, namokob, 
kislotali, ishqorli so‘rimlari ko‘p hollarda quriguncha bug‘latiladi. Bunday 
holatlarda chinni piyolachalardan foydalaniladi. Ayrim hollarda bug‘latishda 
platina yoki kvars piyolachalardan foydalaniladi. Barcha holatlarda ham 
piyolachalardagi suyuqlik miqdori idishning 2/3 qismini tashkil etishi lozim. 
Bu qoidaga amal qilmaslik suyuqlikning toshib, to‘kilishiga olib keladi va 
uning bir qismi isrof bo‘ladi. Buning oldini olish uchun piyolachaning 
chekkalariga vazelin surtilib quyiladi. Bug‘latishni mo‘rili shkafda suv 
hammomi orqali amalga oshirish ham mumkin. Ish stollarida HCl, HNO
3
, 
CH
3
COOH,
kislotali yoki uchuvchan (NH
4
OH kabi) ishqorli suyuqliklarni 
bug‘latish mumkin emas.
Chinni piyolachalarning to‘g‘ridan-to‘g‘ri olov 
ustiga qo‘yib qizdirilishiularning yorilib ketishiga olib keladi.
№
Eritmalar 
0,1n 
0,05n 
0,02n 
0,01n 
1 
KMnO
4 
3,16 
1,58 
0,53 
0,32 
2 
AgNO
3 
16,98 
8,49 
3,39 
1,69 
3 
NaCl 
5,85 
2,92 
1,17 
0,58 
4 
FeSO
4
(NH
4
)
2
·6H
2
O 
39,2 
19,60 
7,84 
3,92 

---

57