Transformatorlar

28- rayem.



egri chiziri deyarli sinusoidal buladi Amalda uchinchi garmo­nika magnit otsimlari fakat bak devorlarida uyurma toklar ta’sirida iyerof buladigan kuvvatni aniklash mak,sadida e’ti- borga olinadi.

Agar transformatorning birlamchi yoki ikkilamchi chubami uchburchak usulida ulansa, uchinchi garmonika EYuK lari ayrim faza chulgamlarining berk konturida uchinchi garmonika toklari- ni xosil kiladi (27-rasm, v ga karang). Bu toklarning yunalishi bir xil buladi, chunki ayrim faza chulgamlari ketma-ket ulangan berk kontur \osil kiladi. Natijada sinusoidal magnit ok.imi xosil bulishi uchun sharoit yaratiladi, transformatorning EYuK lari £, va Ye_g sinusoidal buladi.

Bir gruppaga birlashgan uchta bir fazali transformator­ning magnit zanjiri uzaro boglanmaganligi uchun magnit okimi- ning uchinchi va unga karrali garmonikalari (birinchisi \am) magnit utkazgich orkdli tutashadi. Bunday tutashishda magnit kar- shiligi kichkina. Shuning uchun uchinchi garmonika magnit ok,imi va EYuK katta buladi. Bir faz?li transformatorlar gruppasi- da transformator pulatining rasmiy tuyinishida uchinchi gar­monika EYuK birinchi garmonikaning 50 ... 60% ni tashkil tsiladi. Transformatorlarda bu xol faza kuchlanishini oshirib yuboradi. Shuning uchun bir gruppaga birlashgan bir fazali transformatorlarda chulgamlarni yulduz-yulduz usulida ulab ish- latishdan foydalanilmaydi.

III bob TRANSFORMATOR PARAMETRLARINI TAJRIBA UTKAZISh YuLI BILAN ANIKLASh

Oldingi paragraflarda bir fazali transformatorning turli sharoitlarda ishlashi, bu sharoitlar uchun uning asosiy tengla- malari va boshka muxim masalalar bilan mufassal tanishdik. Xar Kanday transformator zavodda tayyorlangandan sung, laboratoriya sharoitida tajriba utkazish yuli bilan uning turli sharoitlar­da ishlashi tekshirib kuriladi. Bu tajribalardan aniklangan ma’lumotlar transformatorning pasportida kursatiladi. Umuman, transformatorlar uzok vatst ishlashga muljallab tayyorlanadi. Lekin vakt-vakti bilan uning kanday ishlashi va mu*im para- metrlari tekshirib turiladi. Elektr tarmogini xisoblashda trans­formatorning ekvivalent elektr sxemasiga tegi shli parametrla- rini aniklash talab tsilinadi. Kupincha kapital remontdan yoki ichki buzilishlardan sung laboratoriya sharoitida, transforma­torning asosiy parametrlarini aniklash mak;sadida, turli sha­roitlarda ishlatib tajribalar utkaziladi. Bu tajribalar salt ishlash va kiska tutashish tajribalaridir. Bu tajribalardan olin- gan ma’lumotlar transformatorning pasportida kursatilgan ma’­lumotlar bilan solishtiriladi va ishlatishga yarokliligi anik- lanadi.

15.