|
6. Mashgulot mazmuni:
6.1 Nazariy qismi
Tibbiyot kasbiga kirish.
Azaldan bizga ma’lum bo‘lgan sog‘lom turmush tarzi tamoyillari,bemorlar uchun jismoniy faollikni axamiyatini targ‘ibot qilish, kasalliklarni davolashda tabiiy biologik usullardan foydalanib davolashni umumiy asoslarini o‘rganish.
Tibbiyot etikasi va deontologiya asoslari. Tibbiy xodimlarning tashqi ko‘rinishi. Tibbiyot xodimlarining ahloqiy va yuridik javobgarligi. Terapevtik bemorlarni davolashning umumiy tizimida bemor parvarishining axamiyati. Davolash muassasalarida hamshira va kichik tibbiyot xodimlarining vazifalari. SHifoxona qabul bo‘limi. Qabul bo‘limining asbob-uskuna va jixozlar bilan ta’minlanganligi. Bemorlarni qabul qilish va ruyxatdan o‘tkazish. kasallik tarixining pasport qismini to‘ldirish. Teri qoplamlari va sochni ko‘zdan kechirish. Pedikulyoz aniqlangan bemorlarni tozalash. Bemorlar gigienasi(to‘liq va qisman). SHifoxona davolash bo‘limlarida bemorlar transportirovkasi turlari. Qabul bo‘limining sanitar-epidemiologik rejimi.
SHifoxona davolash (terapevtik) bo‘limlari. Antropometriya. Davolash bo‘limlarining ichki tartib qoidalari. Bemorlarga tashrifni tashkillashtirish. Tibbiy himoya rejimi haqida tushincha. Tibbiy xujjatlar. Davolash (terapevtik) bo‘limlar sanitar-epidemiologik rejimi.
Mustakil Respublikamiz istiqboli uchun munosib mutaxassislarni tayyorlash tibbiyot oliy o‘quv yurtlari pedagoglari zimmasiga g‘oyatda sharafli, yuksak ma’suliyatni yuklaydi. Bu ma’suliyatni tula xis kilgan xolda talabalarni ma’naviy barkamol, axlokan go‘zal kilib tarbiyalash to‘g‘risida faoliyat barchamizning burchimizdir. CHunki biz bulgusi shifokorlarni -inson salomatligi posbonlarini tarbiyalaymiz.
SHIFOKOR DEONTOLOGIYASI VA BIOETIKA
Muayyan odob doirasida bulish, yaxshi odatlarga o‘rganish, yaxish nom koldirishga intilish insoniyat paydo bulibdiki, mavjuddir. Tarbiya-jiddiy, uzok muddatli jarayon. Ta’limda tarbiya o‘rtasida xech kachon uzilish bo‘lmasligi kerak. Ta’lim jarayonida yoshlar etarli tarbiya olmoklari, tarbiya jarayoni esa ta’lim bilan to‘ldirib borilishi kerak.
Xolbuki, chinakam ta’limning moxiyati odamni odamiylikka tayyorlashdan iboratdir. CHunki, inson odamiylikka xos muloxazalari, odobi, dunyokarashi bilan tirik mavjudotlarning gultojisi bulgan.
Dunyoda mutaxassisliklar ko‘p. SHulardan biri shifokorlikdir. Inson omili kishilarning axloki, odobi, madaniyati, ongliligi, intizomi, mexnatsevarligi kabi fazilatlari bilan o‘zviy boglikdir.
SHifokor deontologiyasi- shifokorning burchi va odobi xakidagi fan bulib, vrachlar, xamshiralar va kichik tibbiyot xodimlarkning xatti -xarakatini belgilaydigan mafkuraviy dasturlar amadkadr.
Deontologiya -yunoncha so‘z bulib deon- burch va logos- ta’limot demakdir. Bu so‘z xayotga XIX asrning boshlarida ingliz faylasufi Ieremiey Bentamon tomonidan xar bir insonning kasbiy burchi xakidagi fan sifatida kirib kelgan.
SHifokor deontologiyasi keng falsafiy tushuncha bulib, bir kancha yo‘nalishlardan iborat:
Vrachning burchi va odobi;
Vrach va bemor urtasidagi munosabat;
Vrach va bemorning karindoshlari, dustlari urtasidagi munosabat;
Vrachning xamkasblari, urta va kichik tibbiyot xodimlari bilan munosabati;
SHifokorlik sirlarini saklash;
Ustoz va shogard munosabatlari va x.k.
YUqorida sanab utilgan deontologiya yo‘nalishlarshi amaliyotda to‘g‘ri joriy kilinishi
shifokorning ongi, saviyasi, dunyokarashi, bilim mezoni va kaysi jamiyatda yashayotganligi bilan chambarchas bog‘liqdir.
SHifokorlik kasbi - juda ulug, insonparvar kasb. Insonni kasb emas, balki inson kasbni go‘zal kiladi. Ok xalat- burchga sadokat, begubor fikr, doimo yordamga tayyor turish ifodasidir.
Kadimiy xind manbaalarida shifokorlarga nisbatan kattik talablar qo‘yilgan. SHifokor dustlariga va xatto dushmanlariga nisbatan xam xakkoniy bulishi, oilaviy sirni mukaddas bilib, tilini tiya bilishi kerak.
Kishi ota-onasi, do‘sti, ustozi oldida qo‘rqishi mumkin. Lekin u shifokor xuzuriga borganida xech kanday xavf-xatarni sezmasligi kerak. Zero, shifokor bemorga o‘zining ota-onasi, do‘sti va ustozidan ko‘ra mexr va diqqat-e’tibor bilan karashi kerak. Xakim bemorlar uchun- ota, soglom kishilarga do‘st, bemor darddan xalos bulib, salomatligi tiklanganida esa, u- posbondir. YAxshi shifokor bo‘lish- xato kilmaslikda emas, balki o‘z xatosiga jiddiy yondoshib, uni buyniga olishda va tuzatishdadir.
Tibbiyot kasbi o‘ta murakkab va shu bilan birga oliyjanob kasbdir. Uni egallayman degan inson bir kancha odamiylik fazilatlarini o‘zida mujassamlashtirgan bulishi lozimdir.
SHifokor-so‘zining xar bir xarfiga xam urgu berib kursak, bu kasbga xos fazilatlarni anglab etmok osondir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
