Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov


 Alisher Navoiy. Xanisa. -  T.,  1960,104-bet



Download 20,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet148/679
Sana31.12.2021
Hajmi20,47 Mb.
#271115
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   679
Bog'liq
umumiy pedagogika

1 Alisher Navoiy. Xanisa. -  T.,  1960,104-bet.

2 V.Zohidov. Ulug‘ shoirijodiningqalbi. -T .: « 0 ‘zbekiston»,  1970,152-153-betlar.

3 Mlnoyatova. Tasawuf  tariqatida  barkamol inson tarbuyasi.// Uzluksiz talim, 2Q07-yil 4-son, 66-bet.

190


qo4ymaslik,  nafsni jilovlash  va  uning  izmiga  bo4ysunmaslik,  jismoniy 

lazzatdan,  ruhiy  osoyishtalik 

va  farog4atni 

ustun  qo4yish,  ruhiy 

osoyishtalikka ilmu ma’rifat orqali erishish kabi  ijobiy  axloqiy  sifatlar 

ushbu  tariqat  kishisiga  xos  xususiyatlarlar  hisoblanadi.  Tasawufiy 

taiimotidagi eng go4zal axloqiy  sifatlardan biri erkinlik, hurfikrlilikdir. 

Hur shu ganj  tilsimini  saqlaydi. Bu tilsim jon boiib,  u o4sha xazinada 

turadi  va  unga  posbonlik  qiladi...  Shu  tufayli  inson  boshqa  barcha 

narsalardan  mumtoz  qilib  yaratildi....  Uning  boshiga  to4g4ri  yo4ldan 

borish  toji  qo4yildi,  sharof me’rojiga  chiqish  esa  uning  qismati  boiib 

qoldi)).1

Alisher  Navoiy 

inson 


Allohning 

zuhurotidan 

iboratligini 

anglamaslik  baxtsizlikka,  halokatga  olib  boradigan  nodonlik,  deydi. 

Ana  shunirig  o4zi  ham  mutafakkir  tasawufiy  g4oyasi  asosini  tashkil 

etadi.


Alisher Navoiy  «Mahbub  ul-qulub»  asarida  tavba,  qanoat,  sabr, 

tavoze’  va  odob,  ishq  haqida  o4z  fikrlarini  bayon  qilgan  boiib,  bu 

fikrlar  ko4p  jihatdan 

tasavvuf 

tariqatining 

axloqiy  g4oyalariga 

hamohangdir.  Mutafikkiming  fikricha,  tavba-gunohkor  bandaning 

ko4ngil ko4zgusini gunoh zangidan tozalaydi,  avf sayqali bilan ko4zguni 

yoritadi.  Tavba  poklikka  eltuvchi yo4lning boshlanishidir.  U qanoatni 

«chashma»ga qiyos  qiladi.  Uning  uqtirishicha,  bu chashmadan  qancha 

suv  «olgan  bilan  uning  suvi  kamaymaydi,  u  bir  xazinadirki,  undan 

boylik  sochilgani  bilan  kamaymaydi.  U  bir  ekinzorki,  urug 7  izzat  va 

shafqat hosilini  beradi;  u  bir darxtdirki,  uni  karam  va  hurmat mevasi 

bordir».  Shoir  sabmi  esa  inson  baxtining  boshlanishi  deb  biladi  va 

kimki biror qiyinchilikda sabr chidam ko4rsatsa, baxt uning zahrini bolu, 

tikanini gulga aylantiradi, deydi.

Alisher  Navoiyning  fikricha,  odobli  odam  izzatga  eng  ko4p  loyiq 

zot,  «u  mansabdor  kishilardan  go ‘zalroq  va  badavlat  odamlardan 

xurmatliroqdir».2

Xullas, tasavvuf tariqatida  ifodalangan axloqning qonun-qoidalarini 

sharhlab,  Husayn  Voiz  al-Koshifiy  (taxminan 

1440/45-1505) 

quyidagilami  yozadi:  «...  tasawufni taxliya, ya }ni  xoli bo ‘Imoq,  qalbni 

bo ‘shatmoq  va  yaxshi,  maqtalgan  axloqdir,  deydilar.  Ikkinichdan, 

tasawufni  tavsiya, ya'ni ruhni ag‘yor-begonadan  tazolashdir».

Yuqoridagilami  muxtasar  qilib  aytganda,  tasawuf  mutafakkirlari 

insonni  komillik  darajasiga  erishmogi  uchun  shariat  amallaridan


Download 20,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   679




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish