Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

3. 
Chuqurlashtirilgan 
moliyaviy 
tahlil. 
Chuqurlashtirilgan 
moliyaviy tahlilning 
asosiy vazifasi —
qaysi mahsulot turlari, qaysi 
xarajat turlari, qaysi javobgarlik markazlari tufayli o ‘zgarishlar yuzaga 
kelganligini va bu borada rahbarlar qanday yo‘l tutishi lozimligiga 
qaratilgan.
Chuqurlashtirilgan moliyaviy tahlilning asosiy 
maqsadi -
xo‘jalik 
yurituvchi subyektining joriy davrdagi natijalarini, ularning kelgusidagi 
kutilishlarini, moliyaviy holatini keng qamrovli tavsiflashga, baholashga 
qaratilgan.
Chuqurlashtirilgan 
moliyaviy 
tahlilning 
asosiy 
jihatlari 
quyidagilarga qaratilgan:
- xo'jalik subyektining iqtisodiy va moliyaviy holatini baholash;
- xo‘jalik subyektining iqtisodiy salohiyatini baholash va tahlil 
etish;
- mulkiy holatini baholash (analitik balansni tuzish, balansning 
vertikal tahlili, balansning gorizontal tahlili, mulkiy holatdagi sifat 
o'zgarishlari tahlili);
- moliyaviy holatni baholash (likvidlik va to'lovga layoqatlilikni 
baholash, moliyaviy barqarorlikni baholash);
- moliyaviy xo‘jalik faoliyati natijaviyligini baholash (ish aktivligi, 
foyda va rentabellikni baholash, qimmatli qog‘ozlar bozoridagi holatini 
baholash)ni o ‘z ichiga oladi.
Moliyaviy tahlilni quyidagi bosqichlardan iborat 
algoritmini
belgilash mumkin:
- tahlil uchun zarur b o ig a n axborotlarni yig4ish;
- axborotlarni qayta ishlash, ko'rsatkichlami tanlash va ularni 
tahliliyligini ta’minlash;
- moliyaviy hisobotlarning gorizontal, vertikal, trend tahlilini 
o4kazish;
122

---

moliyaviy 
hisobotlar 
ko‘rsatkichlari 
asosida 
moliyaviy 
koeffitsiyentlarni hisob-kitob qilish, ularning qiyosiy tahlilini qilish, 
o‘zgarishlami omilli tahlilini amalga oshirish;
- xo‘jalik subyektining moliyaviy holatini, moliyaviy natijalari, pul 
oqimlarini 
tahliliy 
natijalarini 
chiqarish, 
ulami 
yaxshilashning, 
imkoniyatlarini aniqlash;
- moliyaviy tahlil bo'yicha yakuniy xulosalami tayyorlash va amaliy 
chora-tadbirlami belgilash.