Toshkent kimyo-texnologiya insituti shahrisabz filiali oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi va sanoat uzumchiligi fakulteti

Vaziyatli masala 1
Samarqand shahrida “Buyuk ipak yo’li” xususiy korxona vakillari sanoat birlashmasi uchun 70 ta buzilgan xususiy uy-joy fondi oʻrniga stadion qurish uchun viloyat hokimiyatiga murojaat qilishdi. Ushbu hudud sanitariya muhofazasi zonasining chegarasi 2000 m masofani tashkil etgan.
Tanlangan hududning tuproqlarini tahlil qilish shuni ko'rsatdi:
Simob - 4,5 mg / kg.
Ichak tayoqchalari bakteriyasi indeksi - 800.
Enterokokk indeksi - 600.
Gelmint tuxumlari -12 ta/ kg tuproqda.
Sanitariya soni - 0,7.
Stadionni loyihalashtirish imkoniyati haqida fikr bildiring (ishlab chiqarish korxonasi loyiha rejasini ilova qiladi)



Vaziyatli masala 2
Yangi maktab-internat qurish uchun aholi punkti chetidan 3 gektar sobiq ekin maydonidan yer ajratilgan. Maydonning o'zida, sanitariya tekshiruvi paytida ifloslantiruvchi manbalar aniqlanmagan. Shuningdek, maydon tuprog’i qishloq xo'jaligida foydalaniladigan mineral o'g'itlar va pestitsidlar bilan ifloslangan bo’lishi mumkin. Joy relefi qiya bo’lib, janubga qaragan.
Hududning shimoliy chegarasidan 20 m uzoqlikda tartibsiz maishiy chiqindilar tashlanayotgan joy bo’lib, bu yerdan 100-130 m uzoqlikdagi masofada aholining xususiy uy-joylari joylashganligi aniqlangan. Maydonning markazidan 40x20 m² hajmda "konvert" usuli bilan tuproq namunasi olindi. Har bir nuqtada 1 kgdan tuproq namunasi olindi. Laboratoriya tadqiqotlari ma'lumotlari quyidagicha:
Tuproqning fizik xususiyatlari:
fizik qum (0,01 mm dan katta zarralar) - 85%;
begona aralashmalar - 9% gacha;
Ekzogen kimyoviy moddalar bilan ifloslanish ko'rsatkichlari:
DDT (izomerlar yig'indisi) - 0,05 mg / kg (REK - 0,1 mg / kg);
geksaxlorotsiklogeksan (GXSG) - 0,01 mg / kg (REK - 0,1 mg / kg).
Sanitariya-kimyoviy ko'rsatkichlar:
nitratlar - 33 mg / kg;
Xlebnikovning sanitariya raqami - 0,78.
sanitariya-mikrobiologik ko'rsatkichlar:
ichak tayoqchalari indeksi – 100;
gelmint tuxumlari - 1 kg tuproqda 7 dona;
chivinlarning lichinkalar va g’umbaklari soni - 20x20 sm maydonda - 5 ta.
Savol:
Tuproqning sanitariya holati to'g'risida asosli xulosa chiqaring va maktab qurish uchun joy ajratish bo'yicha tavsiyalar bering.