Тошкент фармацевтика институти

O‘TKIR TERAPEVTIK KASALLIKLAR. 

 

Reja 

1.O„tkir Yurak  va tomir etishmovchiligi 

a) SHok va kollaps belgilari,  BTYO 

b) Yurak astmasi belgilari,  BTYO 

2.Gipo va giperglikemik  komalar  va unda BTYO  

3.Tutqanoq kasalligi  va unda birinchi  tibbiy yordam 

---

 

 

 

Yurak  va  tomirning  o‘tkir  etishmovchiligi-  tomirlar  tonusining  pasayishi,  vena  va 

kapillyar  qon  tomirlarning  kengayishi  natijasida  kelib  chiqadi.  Oqibatda  qon  bosimi 

pasayadi,  Yurakka  qon  kelishi  kamayadi.  Sababi:  psixik  travmalar,  MNS  travmasi,  og„ir 

jaroxatlanish  bulib, bemor shok va kollaps xolatiga  tushib qoladi.  

SHok  va  kollaps  infeksiya  va  intoksikatsiyalarda  tomirlarning  o„tkir  etishmovchiligi 

tufayli 

qon  aylanishning  buzilishi  kollaps  deyilib,jaroxatlanish,  travma,  kuyish, 

peritonitlarda  buladigan  kollaps xolati  shok deyiladi.   

Belgilari:  bemor  xushidan  ketmaydi,  o„zini  zaif  sezadi,  tana  xarorati  pasayib  oyoq 

qo„llari  muzlaydi,  kuz  qorachig„i  kengayadi,  yuzi  kukarib  sovuq  ,yopishqoq  ter  bilan 

qoplanadi,  til  va  og„iz  qurib,  tashnalik  sezadi.  Nafas  yuzaki,  puls  tezlashgan,  sezilarsiz, 

arterial  va venoz qon bosimi pasayadi, siydik miqdori ancha kamayadi. 

BTYO:  toza  xavoga  olib  chiqish,  kiyim,  kukrak  va  buyin  soxasidagi  tugmalar 

echiladi,  boshini  past  qilib  yotqiziladi,  xushiga  keltirish  uchun  yuziga  sovuq suv purkaladi, 

navshatir  spirti  xidlatiladi.  Xushiga  qaytmasa  kofein,  kamfora  in‟eksiya  qilinadi,  sun‟iy 

nafas  beriladi,  narkotiklar,  tomir  toraytiruvchi  (adrenalin,  noradrenalin,  efedrin,  mezaton), 

MNS ni quzg„atuvchilar  (kofein, srixnin,  kamfora) beriladi.