Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi


  S h a rtn o m a n in g   shakli,  m uddati



Download 30,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet90/424
Sana31.12.2021
Hajmi30,09 Mb.
#267670
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   424
Bog'liq
@mustaqilishlar Fuqarolik huquqi

3.  S h a rtn o m a n in g   shakli,  m uddati.

S h artn om a  bo'yicha  ta ra fla rn in g   ja v o b g a rlig i

Ayirboshlash  shartnom asi,  odatda,  fuqarolar  o 'rtasida  tuzilganda 

va  shartnom a  predm etining  bahosi  Respublikada  o'rnatilgan  eng  kam  

oylik  ish  haqining  o'n  baravarigacha  bo'lgan  hollarda  og'zaki  shaklda 

tuzilishi  m um kin.  Shuningdek,  yozma  shaklda  tuzilgan  shartnom ani

1  Узбекистон  Республикаси  конун  хужжатлари  туплами,  2003  йил,  1-2-сон,

3-модда;  2005  йил,  37-38-сон,  282-модда.

www.ziyouz.com kutubxonasi




bajarishga  qaratilgan  bitimlar,  ag ar  qonun  hujjatlari  va  shartnom aga 

zid  bo'lmasa,  taraflarning  kelishuviga  muvofiq  og'zaki  tuzilishi  mumkin 

(FK  106-modda,  3-band).  Qolgan  hollarda,  y a’ni  yuridik  shaxslarning 

o'zaro  va  fuqarolar  bilan  tuzgan  ushbu  turkum dagi  bitimlari,  fuqarolar 

o'rtasidagi  belgilangan  eng  kam   oylik  ish  haqining  o'n  baravaridan  ortiq 

summ adagi bitimlari yozma shaklda tuziladi. Ba’zi hollarda shartnom aning 

predm eti  y er  uchastkalari  va  boshqa  ko'chmas  m ol-mulklar  bo'lganda, 

bunday  bitim lar  notarial  tasdiqlanishi  va  davlat  ro'yxatidan  o'tkazilishi 

talab  qilinadi  (FK.  110-111-moddalari  tartibida).  Shuningdek,  FKning  497- 

moddasining  2001-yil  7-dekabrdagi  tahririga  ko'ra,  qonun  hujjatlarida 

b e lg ilan g an   ta r tib d a   d a v la t  ro 'y x a tid a n   o 'tk azilishi  lozim   b o 'lg an  

a v to m o to tra n s p o rt  v o sita la rin i  ay irb o sh lash   s h a rtn o m a s i  n o ta ria l 

tasdiqlangan  bo'lishi  kerakligi  belgilanadi.

Shubhasiz,  shartn o m a  shakliga  doir  yuqoridagi  talablarga  rioya 

qilmaslik  b ir  qancha  huquqiy  oqibatlarni  keltirib  chiqaradi  (FK  109, 

112-moddalari).

Ayirboshlash shartnomasining m uddati bevosita taraflarning kelishuvi 

bilan  belgilanadi.

S h a rtn o m a   b o 'y ic h a   ja v o b g a rlik   oldi-sotdi  sh a rtn o m a s id a g i 

javobgarlikka juda o'xshab ketadi. Um um iy holda FKning 393-moddasiga 

ko'ra,  sotuvchi  tovam i  sotib  oluvchiga  uchinchi  shaxslarning  h a r qanday 

huquqlardan ozod holda topshirishi shart, deb belgilab qo'yilgan. Qonunda 

agar topshirilgan tovarni sotib oluvchidan uchinchi shaxslar olib qo'yadigan 

bo'lsa,  sotuvchi  tarafning  bevosita  javobgarligi  belgilab  qo'yilgan.  Ya’ni, 

“FKning  501-moddasiga  ko'ra,  ayirboshlash  shartnomasi  bo'yicha  olgan 

tovarini  uchinchi  shaxslar  olib  qo'ygan  taraf,  FK ning  395-moddasida 

nazarda  tutilgan  asoslar  m avjud  bo'lsa,  boshqa  tarafd an   ayirboshlash 

asosida  olingan  tovarni  qaytarishni  yoki  zararni  qoplashni  talab  qilishga 

haqli.  K o'rinib  turibdiki,  ayirboshlanayotgan  tovarni  uchinchi  shaxslar 

huquqidan  ozod  qilmasdan  ayirboshlash  keyinchalik  bunday  harakatni 

am alga  oshirgan  tarafning  javobgarligini  keltirib  chiqarar  ekan.  Biroq 

shuni  aytish  joizki,  sotib  oluvchi  uchinchi  shaxsning  huquqlari  bo'lgan 

tovam i  qabul  qilishga  rozilik  bergan  hollar  bundan  mustasnodir.

S h a rtn o m a   b o 'yicha  ay irb o sh lan ay o tg an   to v a rla rn in g   m iqdori, 

assortim enti,  uning  sifati,  tov arn in g   butligi  m uhim   u n su r  hisoblanib, 

ularni  sh a rtn o m a d a   kelishilganidek  bajarm aslik  yoki  lozim  darajad a 

bajarm aslik  tegishincha  taraflarning  javobgarligini  keltirib  chiqaradi.

Xususan,  tovarni  topshiruvchi  shartnom a  shartlarini  buzib,  tovarni 

qabul  qilib  oluvchiga  shartnom ada  belgilangan  m iqdordan  kam   tovar

www.ziyouz.com kutubxonasi




topshirgan boisa, tovarni qabul qilib oluvchi agar shartnom ada boshqacha 

tartib   nazarda  tugalm agan  boisa,  tovarning  yetishm ayotgan  miqdorini 

topshirishni  talab  qilishga  yo  topshirilgan  to v ard a n   va  uning  haqini 

to 'la sh d a n   bosh  tortishga,  b o rd i-yu   uning  evaziga  kelishilgan  to v ar 

topshirilgan  boisa,  oldin  topshirib  qo'yilgan  tovarni  q aytarib  berishni 

talab  qilishga  haqli.  Umuman,  ayirboshlash  shartnom asi  bo'yicha  ko'p 

hollarda  oldi-sotdiga  doir qoidalar qoilanilgani  bois,  bu haqdagi  norm alar 

batafsilroq  oldi-sotdiga  bag'ishlangan  bobda  keltirildi.

T a’kidlash joizki, qonunda belgilanganidan tashqari,  to'g'ridan-t.o'g'ri 

shartnom a  bo'yicha  ayirboshlash  natijasida  ham   javobgarlikning  boshqa 

tu rla ri  nazarda  tutilishi  m um kin.  Ayirboshlash  shartnom asi  bo'yicha 

javobgarlik  faqat  bir  tom onda  emas,  h a r  ikki  tom onda  ham   yuzaga 

kelishi  mumkin.

www.ziyouz.com kutubxonasi





Download 30,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   424




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish