“texnologiya va uni o’qitish metodikasi” fanidan

 
Geometrik shaklli applikatsiyalar
Bajarilish texnikasiga koʻra applikatsiyaning eng oddiy turlaridan biri 
geometrik shaklli applikatsiyalardir. I-III sinf oʻquvchilari geometrik shaklli 
applikatsiyalarni bajarishda quyidagi bilimlarni egallaydilar.
1. Geometrik shakllar: kvadrat, toʻgʻri burchak, uchburchak, aylana qogʻoz 
boʻlagidan va oʻlchov asboblari yordamida hosil boʻlishi haqidagi mavjud 
bilimlarini mustahkamlaydilar.
2. Badiiy didini oʻstiradi, rasm darslarida polosa, doira, kvadratda 
ornamentlar toʻzish boʻyicha olingan bilimlarni chuqurlashtiradilar.

---

109 
3. Ayrim predmetlarni detalma-detal tahlil qilib, geometrik shakllarni toʻgʻri 
idrok etishni oʻrganadilar.
4. Bolalarning “koʻp”, “kam”, “uzunasiga”, “koʻndalangiga”, “qism” va 
“qatlam”, “ikki qismga qirqish”, “toʻrt qismga”, “teng qismlarda” kabi 
tushunchalari mustahkamlanadi.
5. Bolalar ranglar uygʻunligini toʻgʻri tanlashni oʻrganadilar.
Ularda estetik did tarbiyalanadi. Geometrik shaklli applikatsiyalarni ham 
dekorativ-ornament, predmet, syujetli applikatsiyalarga ajratish mumkin.
 
Geometrik figuralardan predmetli applikatsiya
Bolalarning predmetlarni fazoviy idrok etishi rivojlanishi kerak. Buni oʻrab 
turgan narsalar: uy, archa daraxt, mashina, idish-tovoq, jonivorlar, gullar va shu 
kabilarni u yoki bu darajada geometrik shakllar bilan ifodalash mumkin.
Rangli qogʻozlardan olingan doiralar va ularning qismlari bilan aplikatsiya 
boʻyicha juda koʻp geometrik ishlarni bajarish mumkin. Doiralarning har birini 
shunday joylashtirish kerakki, natijada talab qilinadigan kontur paydo boʻlsin. 
Ishni qoʻziqorin, pufak kabi oddiy shakllarni bajarishni 1 sinfdanoq boshlash 
mumkin. 2-3 sinflarda murakkabroq ishlarni bajarish mumkin. Bu ishlar 
oʻquvchilarda ijodiy va atroflicha tasavvurni, badiiy didni oʻstirishga yordam 
beradi. Bolalarda qoʻyilgan maqsadga erishish yoʻlida qatʼiyatlik, tartiblik 
tarbiyalanadi, uyushqoqlik bilan ishlash koʻrsatmalarga rioya qilish, 
tashabbuskorlik koʻrsatish koʻnikmalari shakllanadi. Oʻquvchilar tayyorlagan 
applikatsiyalar ona tili va matematika darslari uchun ajoyib dedaktik material, 
oʻquvchilar nutqini oʻstirish vositasi boʻlishi, ularning predmetlar shakli, rangi, 
fazoda joylashishi haqidagi tushunchalarini boyitishga xizmat qilishi mumkin.