“texnologiya va uni o’qitish metodikasi” fanidan

Rivojlantiruvchi vazifa — 
texnologiya taʼlimi mashgʻulotlari jarayonida 
oʻquvchilarga aqliy, jismoniy, axloqiy, badiiy-estetik tarbiya va taʼlim berish, 
kasbgacha tayyorgarliklarini amalga oshirish orqali ularning barkamol shaxslar 
boʻlib etishishlariga yordam berishdan iborat.
Texnologiya taʼlimi fanining mazmuni shartli ravishda uchga, yaʼni 
texnologiya taʼlimi tayyorgarligi, kasblar boʻyicha tayyorgarlik va kasbgacha 
maxsus tayyorgarlik qismlariga boʻlinadi. Bu qismlar har bir dars va 
mashgʻulotlarning tarkibiga singib ketgan boʻlib, ularning oʻqituvchilar va 

---

88 
uslubchilar tomonidan ilmiy uslubiy nuqtai nazardan hisobga olingan holda tahlil 
qilib borilishi texnologiya taʼlimi mashgʻulotlarining aniq maqsadga yoʻnaltirilgan 
boʻlishini taʼminlaydi.
Mehnat taʼlimning yoʻnalishlari maktab atrofidagi korxona, tashkilot va 
kasb-hunar kollejlarida keng tarqalgan sohalar, kasblarga muvofiq tanlab olinadi. 
SHunga koʻra har bir maktabda texnologiya taʼlimining quyidagi yoʻnalishlari asos 
qilib olinishi mumkin:
-
yogʻoch va unga ishlov berish texnologiyasi; 
-
metall va unga ishlov berish texnologiyasi; 
-
gazlamaga ishlov berish texnologiyasi; 
-
pazandachilik asoslari; 
-
qishloq xoʻjaligi asoslari va boshqalar.
5—7 sinflarda ushbu yoʻnalishlardan- ayrimlari tanlanadi va 8—9 sinflarda 
shu tanlangan yoʻnalishlarga muvofiq holda ishlab chiqarish asoslari va kasbga 
yoʻnaltirish kursi oʻqitiladi.
Ushbu yoʻnalishlarning har biri yuzasidan quyidagi boʻlimlar boʻyicha 
oʻzaro uygʻunlashtirilgan nazariy balimlar beriladi va amaliy ish koʻnikmalari 
shakllantiriladi:
1.
1. Materialshunoslik asoslari.
2.
Asbob-uskunalar haqida maʼlumot va ishlatish usullari.
3.
Mashina, mexanizm, stanoklar va moslamalarning umumiy tuzilishi 
va ishlatish asoslari.
4.
Mahsulotlar ishlab chiqarish texnologiyasi.
5.
Xalq hunarmandchiligi kasblari boʻyicha umumiy maʼlumotlar berish 
va oʻzaro turdosh uchta kasb yoʻnalishi boʻyicha kasbgacha tayyorgarlikni amalga 
oshirish.
Bundan tashqari har bir asosiy yoʻnalish boʻyicha uy-roʻzgʻor madaniyati va 
unga tegishli taʼmirlash ishlarini bajarish koʻnikmalari shakllantirilib boriladi.
Har bir yoʻnalish boʻyicha ishlatiladigan elektrotexnika vositalari, ulardan 
toʻgʻri foydalanish hamda taʼmirlash asoslari oʻrgatiladi.

---

89 
Har bir asosiy yoʻnalish boʻyicha kompyuter texnikasidan foydalanish 
masalalari yuzasidan dastlabki maʼlumotlarni berish koʻzda tutiladi.
Har bir dars mazmuniga bogʻliq holda iqtisodiy, huquqiy va ekologik 
bilimlar hamda xavfsizlik texnikasi qoidalari oʻzaro uygʻunlashtirilgan holda 
oʻrgatib boriladi.
5—7 sinflarda texnologiya taʼlimi yoʻnalishlarining hammasi uchun 
uygʻunlashtirilgan badiiy mehnat texnologiyasi va mashina elementlari 
mashgʻulotlari oʻtkaziladi. Dasturda badiiy mehnat texnologiyasi mashgʻulotlari 
barcha yoʻnalishlar uchun umumlashtirilgan holda berilgan, ulardan tegishli 
yoʻnalishga doir mavzular oʻqituvchi tomonidan ajratib olinishi lozim.
Texnologiya taʼlimi darslarida oʻquvchilarda kasblar turlariga oid bilim, 
koʻnikma va malakalar maktab joylashgan hududdagi imkoniyat va ehtiyojlarni 
hisobga olgan holda tanlanadigan kasblar asosida shakllantiriladi.
Qishloq xoʻjaligi mehnati taʼlimi zaminida mashgʻulotlarning mazmuni 
asosan xalq hunarmandchiligi kasblari va yosh fermerlik yoʻnalishida olib borilishi 
maqsadga muvofiq. Yirik sanoat ishlab chiqarishi rivojlangan hududlardagi 
maktablarda texnologiya taʼlimi darslarida oʻquvchilarni shu sanoat sohasiga oid 
zamonaviy kasblarga yoʻnaltirish imkoniyatlari yaratilishi lozim.
Oʻquvchilarning texnologiya taʼlimini amalga oshirish uchun quyidagi 
tashkiliy va uslubiy vazifalarni hal qilish lozim: