Tarix-7 2017.(Uzb). indd

62-rasm . Jonka 
baholaganlar.
O ‘r ta a s rla rd a e ro n lik u s ta la r 
p a rc h a , ip ak g a zlam alari, ju n g ilam lari b ila n sh u h ra t 
qozongan. E rondan savdogarlar p o ‘latdan yasalgan qurol- 
aslaha, mis va kum ush idishlarni xarid qilganlar.

---

III BOB. JAHON XALQLARI O RTA ASRLARNING RIVOJLANGAN DAVRIDA
77
Savdo. Arab xalifaligi, Tan imperiyasi va Dehli sulton- 
ligi singari yirik markazlashgan davlatlarning pay do bo ‘lishi 
savdoni yuqori daromad manbaiga aylantirdi. Uzoq Sharq- 
dan O ‘rta yer dengiziga qadar h u dudlarda faqat karvon 
yo‘llari orqali savdo olib borilmagan. Fors ko‘rfazi va Qi- 
zil dengiz orqali arab, hind, xitoy savdogarlarining o ‘nlab 
kemalari suzgan. Osiyodan farqliroq, Afrikaning iqtisodiy 
qoloqligi, undagi uzluksiz urushlar, q it’aning xomashyo, 
tuz, oltin, fil suyagi, ziravorlar, qism an qullar m anbaiga 
aylanishiga sabab b o ‘lgan.
Osiyo bozorlari o ‘zining gavjum 
va sershovqinligi bilan ajralib turgan.
O ‘rta asr bozorlari k o ‘p in ch a sha- 
har darvozalari yaqinida joylashgan.
S h a h a r ic h id a k ic h k in a b o z o rla r 
b o ‘lib, u lar m a ’lum m ah su lo tlarn i 
sotishga ixtisoslashgan. O ‘rta O si­
yo va E rondagi yirik b o zo rlar bir 
q a n c h a ra sta la rg a b o ‘lin g an . H a r 
bir rasta m a ’lum xildagi m ol bilan shug‘ullanadigan sa- 
vdogarlarni yoki turli kasb hunarm andlarini birlashtirgan. 
Ilk o ‘rta asrlardayoq B ag‘dodda, Ishbiliya (Sevilya) va 
G ‘arn o ta (G ran ad a — Ispaniya)da m ardikorlar bozorlari 
b o ‘lgan.
S h a rq b o z o rla r id a h u n a r m a n d c h ilik u s ta x o n a la ri, 
d o ‘k o n la ri h a m jo y la sh g a n . A yrim h o lla rd a k o ‘c h m a 
bozorlar ham tashkil qilingan. U nga sayyor savdogarlar va 
atrofdagi qishloqlarning o ‘z m ahsulotlarini sotish ehtiyoji 
b o ‘lgan aholisi to ‘plangan.
Г g
Yaponiyaning o ‘rta asr shaharlari: N ara va Xeyyan 
b u d d a ib o d atx o n alari yaqinida, O tsu c h o rra h ad a
va karvon y o ‘li b o ‘ylab; Xyogo, Sapai shaharlari 
dengiz sohilida; qal’a yaqinida esa Nagoya shahri 
qurilgan.
9? 
• •
1. Xaritadan Osiyo mamlakatlarining o ‘rta asrlardagi 
yirik shaharlarini ko‘rsating.