Тарихи Рашидий (2)

Тарихи Рашидий (2)
У ердан отланиб, эсон-омон, ҳушнудлик билан Самарқандга қайтдилар. Ва у
жаннатмисол ўлкага Соҳибқирон қадами билан шодлик ва омонлик кириб келди.
Мамлакат аҳолисининг умид кўзлари ғуборлардан халос бўлди. Кейинги уруш-талош
даври заҳматини чеккан ёшу қарининг кўнгли Соҳибқироннинг лутфу эҳсонидан таскин
топди. Ҳақиқатни ўз жойида қарор топтирган Аллоҳга ҳамду санолар бўлсин.

Ўн учинчи фасл. «Зафарнома»дан кўчирма.
Ҳазрат Соҳибқирон ва Амир Ҳусайннинг қурултой қилганлари ва Кобилшоҳ Ўғлонни хон
кўтарганлари баёни.
Мовароуннаҳр ва Туркистон ўзларига тобе барча вилояту кентлари билан мўғул лашкари
хавфидан халос бўлгач, йирик амирлар ва аслзода нўёнлар ҳокимиятга,
бир-бирларининг буйруқларига бўйсунишни истамай қолишди. Мамлакатда
бошбошдоқлик ҳукм сура бошлади. Шуни ҳисобга олиб Ҳазрат Соҳибқирон амир Ҳусайн
билан кенгашиб, айтдики: «Ҳақ субҳонаҳу ва таоло бизга омад ва зафар каромат қилди
ва вилоят бизнинг қўлимизга ўтди. Аммо бизга бир бош керакдир, орамизда бош бўлмаса,
ишимизда саранжом-саришталик бўлмайди». 
Байт:
Жаҳон жаҳондорсиз гўё бошсиз тан,
Бошсиз тана қора тупроқдан тубан.
Шу боис Ҳазрат Соҳибқирон амир Ҳусайн билан маслаҳатлашиб, Чиғатойхон
авлодларидан бирини хон қилиб кўтаришни маъқул кўришди. Ушбу келишувни имзолаш
учун улар ўша 765 (1364) йилда барча амирлар ҳамда нўёнларни тўплаб қурултой
ўтказишди ва давлатнинг муҳим ишлари ва манфаатларини муҳокама қилишди. Улар
замона зайли билан фақирлик ва дарвешлик хирқасида юрган Кобилшоҳ Ўғлон ибн
Дуржи ибн Элчигдой ибн Дувохоннинг келишган қадди-қоматини улуғ хонлик либоси
билан безантиришга қарор қилишди. Бахт-иқбол қуши бошига қўнган Кобилшоҳ Ўғлонни
хонлик тахтига ўтқазишди ва турк султонларининг одатига кўра унга қадаҳ тутишди. 
Назм: 
Бир базм туздилар жуда ҳашамлик
Унинг васфин айтсам сўз қилар камлик.
Анвойи неъматлар, кумуш ва зардан
Олам юзи зебу зийнатга тўлган.
Гарчи улуғлару сипоҳлар бирдам
Тўққиз бор юкуниб тиз чўкди бардам.
Бандиликда ётган амир Ҳайдар Андхудийни Зинда Чашмга топширдилар, у шу кечасиёқ
унинг ишини битирди ва унинг тириклик тахти ўз ҳукмдоридан айрилди. Назм:
Киши ўз ҳаддидан ошиб кетганда,
Билингки, у ўз бошига етган-да!
Бу вилоят қадимдан бери Ҳазрат Соҳибқироннинг ота-боболарига тегишли
24 / 32

---