Таълим ва тарбия жараёнларини ташкил этишнинг конун хужжатлари. Режа


Конституциянинг юридик хусусиятига



Download 190 Kb.
bet2/12
Sana25.02.2022
Hajmi190 Kb.
#267515
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
1-тема

Конституциянинг юридик хусусиятига:
1. Конституция норматив-хукукий актлар жумласига кириб, конунларга хос булган хамма белгиларга эга булади. Конституция бу Олий Мажлис томонидан кабул килинадиган ва хамма учун умуммажбурий кучга эга булган норматив-хукукий акт булиб, жамият курилиши халк хокимиятчилиги билан боглик булган хамма ижтимоий муносабатларни тартибга солади.
2. Конституция олий юридик кучга эга, яъни барча оддий конунлар ва бошка норматив-хукукий актларга нисбатан устунликка эга, чунки конунлар ва бошка норматив-хукукий актлар Конституция нормаларига мувофик булиши шарт.
3. Конституция жорий конунчилик учун асос булиб хисобланади ва уларнинг характерини белгилаб беради ва айни вактда унинг нормаларини такомиллаштирувчи норматив актлар кабул килиш зарурлигини назарда тутади.
4. Конституция яна уни кабул килиш ва узгартиришнинг алохида тартибларини белгилайди.
Конституциянинг асосий юридик белгилари куйидагилардан иборат:
1. Конституция бошка норматив-хукукий актлар учун асос булиб хисобланади. У жамият хаетидаги энг мухим ижтимоий муносабатларни тартибга солади.
2. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг халкчиллиги шунда намоен буладики, бу Конституция мутахассислар томонидан ишлаб чикилиши билан бирга хает таказоси билан вужудга келган Конституциядир.
3. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг хаетийлиги шундаки, Конституция жамиятда мавжуд ижтимоий муносабатларга ва жамиятнинг

4. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг баркарорлиги, унда мужжасамлашган нормалар узок вактлар давомида узгартиришларсиз харакатда булишида намоён булади.


Ўзбекистон Республикаси демократик хукукий давлат куриш ва фукаролик жамиятини шакллантириш учун харакат килар экан, хар томонлама ривожланган, эркин шахсни шакллантиришни узининг асосий вазифаларидан бири деб билади. Таълим сохасида максадга йуналтирилган давлат сиёсатини олиб бориш ва бу вазифани ечишда асосий воситалардан биридир.
Таълим олиш хукуки шахснинг асосий хукукларидан биридир. Ўзбекистон Республикаси Инсон хукуклари умумжахон декларациясига (1948 йил) асосланиб берилган хукукни амалга оширишнинг фаолият курсатаётган механизмини яратди.
Таълим олиш хукукига тегишли халкаро хужжатлар (1960 йил 14 декабрдаги Таълим сохасидаги камситишларга карши кураш тугрисидаги Конвенция) шуни эътироф этадики, “таълим” ибораси укитишнинг барча турларини ва боскичларини камраб олади ва таълим олиш имконига эга булиш, таълимнинг даражаси ва сифати, шунингдек, таълим бериш шароитларини уз ичига олади.
Халкаро хукук нормалари бошлангич таълимнинг мажбурий ва бепул килишни, урта таълимни унинг барча турларида умум эришадиган килишни ва ундан хамманинг фойдаланишини таъминлашни, олий таълимни тула тенглик асосида ва хар бир кишининг кобилиятидан келиб чикиб барча эриша оладиган килишни, конунда белгиланган укишнинг мажбурийлигини таъминлашни тавсия этади.
Ўзбекистон Республикаси узи олган мажбуриятларга амал килиб узлуксиз таълимнинг баркарор тизимини яратди, шахснинг таълим олиш хукукини амалга ошириш механизмини мустахкамлаб куйди. Таълимнинг ягона тизими куйидагиларни уз ичига олади:
• мактабгача таълим;
• умумий урта таълим;
урта махсус, касб-хунар таълими;
• олий таълим;
• олий укув юртидан кейинги таълим;
• кадрлар малакасини ошириш ва уларни кайта тайёрлаш;
• мактабдан ташкари таълим.
Таълим шакли ва боскичларининг куп хиллилиги шахснинг эхтиёжлари ва кизикишларидан келиб чиккан холда унинг таълим олиш хукукини иложи борича туларок амалга оширишга имкон беради.
Таълим олиш хукукининг мазмуни шундан иборатки, у Ўзбекистон Республикасининг хар бир фукароси учун таълим ва тарбиянинг барча шаклларидан тенг фойдаланиш имкониятини беради.
Таълим олиш хукукини амалга ошириш куйидагилар оркали таъминланади:

• таълим олиш учун зарур ижтимоий-иктисодий шароитларни яратиш;


• давлат ва нодавлат таълим муассасаларининг тармогини яратиш;
• давлат таълим стандартлари доирасида таълим олишнинг барча учун имконияти борлиги;
• давлат таълим муассасаларидаги таълимнинг бепуллиги;
• таянч маълумоти олишнинг мажбурийлиги;
• таълимнинг турли шаклларини куллаш;
• таълим муассасаларининг сиесий партиялар ва ижтимоий-сиесий харакатларга карам эмаслиги.
Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 41-моддасида “Хар ким билим олиш хукукига эга. Бепул умумий таълим олиш давлат томонидан кафолатланади. Мактаб ишлари давлат назоратидадир” деб курсатилган.
Давлат факат таълим олиш хукукини амалга ошириш учун шароитлар яратибгина колмай, мамлакатдаги мактаб ишларини назорат хам килиб туради.
Хозирги вактда Ўзбекистонда хар бир кишининг эхтиежига кура таълим олиш хукукини таъминлашнинг ишчан механизми шаклланган булиб, у тегишли моддий - техник шарт - шароитлар билан мустахкамланган.
Фукароларнинг хукук ва эркинликларини мухофаза килишга багишланган барча конунлар ва хукукий хужжатлар негизида Конституцияда назарда тутилган демократик рух билан сугорилган асосий гоя ва коидалар етади. Конституция асосида ишлаб чикилган ва кабул килинган барча конунлар Конституциявий тамойилларни ижтимоий хаетнинг турли сохаларида жорий этилиши учун мухим восита вазифасини бажаради.

Download 190 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish