Tadbiqiy mexanika

a) siqilishga sinaladigan namuna, b) deformatsiyalanish xarakteri
Namuna pressga qo‘yiladi va statik ravishda yuklanadi. Siquvchi kuch ta’siridan namuna balandligi qisqarib, avval 10.1-rasm b da ko‘rsatilgan shaklni oladi so‘ngra yuk ortib borishi bilan plastinka ko‘rinishiga o‘tadi. Amalda plastik namunalar uchun faqat oquvchanlik chegarasi aniqlanadi (bu faqat normal temperatura ostida bo‘lishi mumkin).



10.2-rasm

Yumshoq po‘latning siqilish

diagrammasi
Plastik materiallar siqilishga yemirilmasdan deformatsiyalangani uchun mustahkamlik chegarasini aniqlashning imkoniyati yo‘q. SHuning uchun bunday materiallar uchun mustahkamlik chegarasi shartli ravishda, konstruktsiya elementining ishlash sharoitiga qarab, qabul qilinadi. Sinov mashinasining diagramma chizish apparatidan siqilish diagrammasi olinadi. Diagrammadan ko‘rinadiki, tashqi yukning miqdori oquvchanlikdan so‘ng cheksizlikka intiladi (10.2-rasm). Tajribada oquvchanlikka to‘g‘ri keluvchi yuk aniqlanib, oquvchanlik chegarasidagi kuchlanish quyidagi formuladan topiladi:

s_oq = (10.1)

Bu yerda: - namuna ko‘ndalang kesimining sinovgacha yuzasi.