―T a s d i q la y m a n ‖

Iqlim  hosil  qiluvchi  omillar.Yer  yuzasi  iqlimining  xilma-xil  bo`lishga  asosan  uchta  omil  ta`sir  etadi. 

Geografik kenglik, atmosfera bosimi,  havo massalari va yerning tuzilishi.  

Havo  haroratining  yer  yuzasiga  tarqalishi  quyosh  energiyasiga  bog`liq.  Ekvqtordan  har  ikkala  tomon 

siljiborganimiz sayin havo harorati 25-26 gradusdan -10 gradusgacha pasayib boradi. 

Troposferaning  bir  xil  xususiyatiga  ega  bo`lgan  katta  hajmdagi  havolarni  havo  massalari  deyiladi. 

Quyoshning zenitdagi holatiga ko`ra atmosfera bosimi va havo massalari shimol yoki janub tomon siljiydi.  

Havo  massalari  vertical  va  gorizontal  yo`nalishda  harakat  qiladi.  Ular  davom  etishiga  ko`ra  doimi  yoki 

mavsumiy shamollar bo`ladi. Agar havo massalari dengiz ustida hosil bo`lsa dengiz havo massasi, quruqlik 

ustida hosil bol`sa continental havo massalari deyiladi.  

Iqlim  mintaqasi  havo  massalarining  kenglik  bo`ylab  tarqalishiga  tarkib  topadi.  Yer  sharida jami  13 iqlim 

mintaqalari mavjud.  Shulardan yetitesi asoisiy va oltitasi oraliq mintaqalardir. 

Asosiy  iqlim  mintaqalariga  ekvotorial,  tropic(2ta),  mo`tadil(2ta),    va  qutbiy  (arktika  va  antarktida) 

mintaqalar tegishli.