―T a s d i q la y m a n ‖



Download 10,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/36
Sana01.01.2022
Hajmi10,78 Mb.
#288427
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   36
Bog'liq
GEOGRAFIYA TO'GARAK 68 SOATLI TO'LIQ

             

  

 

 

     Uyga vazifa: Uyda o`qib, xaritadan o`rganib kelish. 



 

15- mashg'ulot 

 

         Mavzu: Dunyo okeani, uning qismlari va okean tubi relefi. 

 

I. Mashg'ulot maqsadi: 

 

a) ta‟limiy: O'quvchilarga mavzu boyicha ma'lumot berish _        

 b) Tarbiyaviy O'quvchilarda tabiatga hurmat hususiyatlarini shakllantirish 

s) rivojlantiruvchi: Geografik xaritalar bilan ishlash ko'nikmalarini rivojlantirish 

     

 II. O'tilgan mashg'ulot yuzasidan muloqot uyushtirish. 

 

 

III.Yangi mavzu bayoni:  

Olimlarning  fikricha  ―okean‖  atamasi  finikiyaliklar  so`zidan  olingan  bo`lib,  yunoncha  ―qirg`oqsiz 

dengiz‖, ―yerni aylanib o`uvchi buyuk daryo‖ degan ma`noni anglatadi. ―Dunyo okeani atamasini birinchi 

bo`lib rus olimi Y.M.Shokalskiy 1917 yilda fanga kiritgan.  

Dunyo  okeani  yer  sharining  361  mln.  Km.  kv  maydonini  egallaydi.  3/2qismini  egallaydi.  Yerni 

Simoliy, Janubiy,  G`arbiy  va Sharqiy  yarimsharlarga  ajratishlardan tashqari, yana okeanlar yarimsharlari 

va  materiklar  yarimsharlariga  ham  bo`linadi.  Okeanlar  yarimsharlarida  Yer  yuzining  95,5  qismini  suv 

qoplagan. 

Dunyo  okeanini  o`rganilish  davri.  Buyuk  geografi  kashfiyotlar  davridan  boshlanadi.  Bu  davrda 

Xristofor Kolumb, J. kabot, Vasko Da Gamma, Amerigo Vespuchchi, F.Magelan, A.Tasman va boshqalar 

Dunyo okeanida suzishib, muhim kashfiyotlar qildilar. Shu bilan birga, o`imlar, materik va orollar, quriqlik 

qirg`oqlari, suvning sho`rligi, harorati, hayvonot olami to`g`risida qimmatli ma`lumotlar to`pladilar. XVII 

–  XIX  Osrlarda  Dunyo  okeanini  o`rganish  ilmiy  asosda  olib  borildi.  J.  Kuk,  I.V.Kruzenshern, 

F.F.Bellinsgauzen  va  Lazarev,  S.O.Makarov,  ―Chelenjer‖  kemasi  a`zolari  Dunyo  okeani  geografiyasi 

uchun katta xizmat qildilar va ullar ―Okeanografiya‖ faniga asos soldilar. 

XX  asrdan  boshlab  maxsus  dengiz  tashkilotlari  tuzilib,  Dunyo  okeanini  halqaro  hamkorlik  asosida 

o`rganish  ishlari  tashkil  etiladi.1960  yilda  Jan  pikar    Marianna  cho`kmasini  aniqladi.  Har  bir  okean  

dengizlar, o`ltiqlar, bo`g`ozlardan  iborat.  

Dunyo  okeanini  birinchi  bo`lib  gollandiyalik  olim  B.Varenius  1650  –  yilda  beshta  qismga  ajratdi.  

Dunyo okeanida jami 66 ta, quruqlikda esa2 ta dengiz ajratilgan.  

Dunyo  okeani  tagi  yirik  litosfera  plitalaridan  tashkil  topgan  Tinch  okean  tubi  mustaqil  plitaga 

ajratiladi.  Okean    tubi  relefi  juda  murakkab  tuzilgan.  Okean  tubida  materik  sayozligi,  materik  yonbag`ri, 

materik etagi, okean relefi shakllari mavjud.  

Dunyoning  tabiy  xaritasida  beshta  havza  ajratilgan.  Ular  Tinch  okeani  (178  mln  km.kv),  Atlantika 

okeani (91,7 mln km.kv), Hind okeani (76,2 mln km.kv) Shimoliy muz okeani (14,1 mln km.kv) va berk 

havzalardir. 




Download 10,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   36




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish