Sportda matematika

 
Фанининг ўқув режадаги бошқа фанлар билан ўзаро боғлиқлиги 
Анатомия фани фундаментал фан бўлиб, бир қанча фанлар билан боғлиқ. Агар анатомия 
фани аъзо ва тизимларни жойлашувини, тузилишини ўрганса, физиология фани эса аъзо ва 
тизимларни бажарадиган вазифаларни, функсионал холатларини ўрганади. Бу дастурни 
амалда бажариш учун талабалар "Биохимия", "Биомеханика"," Гигиена", "Екология", "Спорт 
тиббиёти" ,"Даволаш жисмоний тарбия", "Генетика"ва бошқа фанларни ўрганишда асос 
бўлиб ҳизмат қилади. 
Фанни ўқитишда замонавий ахборот ва педагогик технологиялар 
Талабаларнинг анатомия фанини ўзлаштиришлари учун ўқитишнинг илғор ва замонавий 
усулларидан фойдаланиш, янги информасион-педагогик технологияларни тадбиқ қилиш 
муҳим аҳамиятга эгадир. Фанни ўзлаштиришда дарслик, ўқув ва услубий қўлланмалар, 
маъруза матнлари, тарқатма материаллар, электрон материаллар, талабалар билимини 
назорат килиш учун электрллашган стендлар фойдаланилади. Маъруза, амалий ва 
лаборатория дарсларида мос равишдаги илғор педагогик технологиялардан фойдаланилади
(Кластер методи, бумеранг методи, занжир методи, тарози методи, ечим дарахти ва бошка 
услублар). Анатомия фанидан барча ўқув - услубий ишланмалар йиғиндиси электрон 
вариантда таёрланиб, барча кўргазма материаллар 3Д форматда ишлаб чиқилган. 
 
Фанинг услубий жиҳатдан узвий кетма-кетлиги 
Асосий қисмда (маъруза) фанни мавзулари мантиқий кетма-кетликда келтирилади. ҳар бир 
мавзунинг моҳияти асосий тушунчалар ва тезислар орқали очиб берилади. Бунда мавзу 
бўйича талабаларга ДТС асосида етказилиши зарур бўлган билим ва кўникмалар тўла 
ёритилиши лозим. Анатомиянинг "Кириш" қисмида фанни мақсади, вазифалари, организм - 
яхлит тизим сифатида бир қанча структур даражалардан ташкил топганлиги, тўқима ва 
хужайралар хақида тушунчалар берилади. Одам скелети ва мускул тизими ўтилгандан сўнг 
фақат жисмоний тарбия институти талабалари учун динамик морфология бўлими ўтилади. 
Динамик морфология бўлими махсус бўлим бўлиб, спортчиларда жисмоний юкламалар 
таъсиридатизимлар ва аъзоларда таянч-харакат аппаратининг иштироки, содир бўладиган 
адаптасия жараёнларини ўргатади. Хусусий анатомия бўлимларида ижро этувчи ва идора 
этувчи тизимларнинг, уларнинг ташкил этувчи аъзоларнинг тузилиши баён этилади. 
Олинган билимлар асосида талабалар мустақил равишда танланган спорт туридаги холат ва 
харакатларни бажаришини таъминлашини тахлил қила олади. 
Статик ва динамик юкламалар таъсири натижасида суяк, мускул тизимларида ва ички 
аъзоларида ривожланадиган морфологик ўзгаришлар аниқланади. Шундай қилиб, анатомия 
фани жисмоний тарбия институтида таълим олаётган талабаларга, одам организми - яхлит 
тизим сифатида, уни ташкил этувчи тизимлар, аъзолар шакли, тузилишини ва спорт 
юкламалар таъсирида хосил бўлган ўзгаришларни ўргатади. Хозирги замон морфологик 

---

25 
фанларнинг ютуқларини, кашфиётларини ва устувор масалаларини қамраб олиши ҳамда фан 
ва технологияларнинг сўнги ютуқларини эътиборга олиниши тавсия этилади.