|
BESO‘NAQAY «MIKS»
Yondosh olam deganimiz shunchaki fantastik
xayol emas. Hatto dunyoning mashhur astrofizik-
lari ham bizning olamga yondosh (parallel) bo‘lgan
yana ko‘plab olamlarning bo‘lishi mumkinligini aytish-
moqda. Ularning fikricha, bizning koinot ma’lum bir che-
garada tugaydi. Shundan so‘ng yangi bir osmon – olam
chegarasi boshlanadi. Hozircha bu bir ilmiy faraz. Ammo
matematik hisob-kitoblar va astrofizikadagi yangi ilmiy
kashfiyotlarga qaraganda, bu faraz ham tez orada o‘z is-
botini topadi.
Margol miksliklar shartiga rozi bo‘lganidan buyon Ah-
mad juda behalovat bo‘lib qolgan. U shu kunga qadar
yondosh olamlar haqida ko‘p o‘qigan. O‘shanda u: «Yetti
qavat osmon deganlari shu bo‘lsa kerak-da», – deb o‘y-
lardi. O‘zi shundoq ham Yerdan uzoqlashib, galaktika-
ning bir chekkasiga kelib qolgan qahramonimizga endi
boshqa olamga borib kelish yetmay turgan edi. Ammo u
uyiga qaytishi uchun galaktika xaritasini qo‘lga kiritishi
kerak ekanini yaxshi biladi. Aslida, Margolning o‘rnida
uning o‘zi bo‘lganda ham miksliklar shartiga ko‘nmay
iloji yo‘q edi.
Miksliklar ham paysalga solmay ertasi kuniyoq olim,
muhandis va fazogirlar ishtirokida kichikroq majlis tashkil
qilishdi. Majlisda «Ko‘kkezar»ning barcha ekipaj a’zolari
ishtirok etdi.
– Yondosh olamga faqat siznikiday tezkor kema bilan
kirib borish mumkin, – deya gap boshladi majlisga rahbar-
lik qilayotgan olim miks. – Ammo bir o‘zingiz qo‘mondonni
zindondan ozod qila olmaysiz.
– Ha, buning uchun eng baquvvat miks askarlaridan
kamida o‘nta kerak bo‘ladi, – tasdiqladi harbiylardan biri.
80
– Lekin muammo bor – «Ko‘kkezar»ga atigi 3 kishi ba-
zo‘r sig‘ar ekan!
– Demak, bizning kemada ucha olmas ekanmiz, – dedi
Margol o‘rnidan turib.
– Nega endi? Siz shu kemani yasagan ekansiz, demak,
biror g‘oya o‘ylab topishingiz ham mumkin, – dedi qat’iylik
bilan mikslik olim.
– Aslida, kemani men emas, Ahmad yasagan. Men
faqat yordam berganman, xolos, – Margol shunday deb
joyiga o‘tirib oldi.
Bu gapdan so‘ng majlislar zali ari uyasiday g‘uvillab ket-
di. Hamma hayron, yerlik mushtday bola koinotda yagona
bo‘lgan kemani ixtiro qilsa-ya deya majlis ishtirokchilari
aqldan ozayozdi.
– Nahotki, shu odam-a?! – so‘radi Miks rahbari. Margol
boshini qimirlatib tasdiqladi.
Endi hamma Ahmadning biror nima deyishini kuta bosh-
ladi. Buni sezib Ahmad o‘rnidan turdi va chizmalar chizish
uchun doska yoniga keldi.
– «Ko‘kkezar» bir qarashda juda murakkab qurilmaga
o‘xshagani bilan, uning konstruksiyasi juda sodda. Ayt-
moqchimanki, kemani harakatga keltiruvchi asosiy qurilma
uning ichida emas, balki korpusga o‘rnatilgan tarvuzday
keladigan matohda.
– Kechirasiz, – qo‘l ko‘tardi bir miks, – tarvuz deganin-
giz nima?
– U Yerda o‘sadigan, hajmi shu qovoq kallangizday ke-
ladigan mazali poliz ekini.
Boyagi miks o‘rinsiz savol berganini tushunib joyiga
o‘tirib oldi. Yaxshiyamki, u Ahmaddan qovoq nima ekanini
so‘rab qolmadi.
– Xullas, shu tarvuzday keladigan qurilma bir nechta kema-
ni ham boshqara oladi. O‘sha o‘nta askar sig‘adigan kemani
«Ko‘kkezar»ga mana bunday qilib shatakka olishi mumkin.
81
U shunday deb doskaga o‘z g‘oyasini chizib berdi. Bu
vaqtga kelib miks olimlari bolakayga angrayib qarab qol-
gandi. Hatto ba’zi mikslarning peshonasidagi antennasi-
mon mo‘ylovi qiyshayib qoldi.
– Yana bir muhim gap, – olim miks xuddi bir nimani
unutib qo‘ygandek so‘zlay boshladi. – Shatakka olinadigan
kema «Ko‘kkezar»ga o‘ta mustahkam bog‘lanishi shart.
Aks holda, neytron yulduzining tortishish kuchi kemani ik-
kiga bo‘lib yuborishi hech gap emas.
– Neytron yulduzining bu safarimizga nima aloqasi bor?
– so‘radi Margol.
– Axir, Yondosh olamga faqat neytron yulduzi yaqinidan
o‘tish mumkin, – olim miks Margolga «nima buni bilmasmi-
ding» deganday qarab qo‘ydi.
– Nima-nima, neytron yulduzi?! Yo‘q, buning hecham
iloji yo‘q, – endi Ahmad ham o‘rnidan turib ketdi.
– Sizning kemangiz bilan imkoni bor!
– Nimalar deyapsiz, neytron yulduzining gravitatsiyasi
oddiy yulduzga nisbatan 10 trillion marta kuchliroq bo‘ladi.
U bizni uzoq masofadan ham xuddi changyutgichdek tortib
oladi. Unga yaqinlashishning imkoni yo‘q.
– Istamasangiz bormang. Xaritani esa butunlay unu-
ting, – cho‘rt kesdi Miks rahbari.
Uning bu gapidan so‘ng majlis bo‘layotgan g‘ala-g‘ovur xo-
naga suv quygandek sukunat cho‘kdi. Hamma Ahmad va Mar-
golning og‘ziga qarab tosh qotib turardi. Qahramonlarimizning
holi juda tang edi. Shunda sukunatni Ahmadning o‘zi buzdi:
– Mayli, na iloj, biz biror yo‘lini o‘ylab topamiz.
Xonada yana g‘ala-g‘ovur boshlandi.
– Bo‘ldi, menimcha, boshqa muhokama qilishga o‘rin
qolmadi, – dedi Miks rahbari. Shundan so‘ng u mulo-
zimlariga topshiriq berdi: – Zudlik bilan ishga kirishing.
Bolakay aytgan loyihani yasashga bugunning o‘zida ki-
rishamiz.
82
Ertasi kuni ertalabdan uchish rejasi tuzildi. Miks muhan-
dislari esa loyihani bajarishda biroz kech qolishdi. Ularning
ishi tush vaqtiga qadar cho‘zilib ketdi. Sababi, «Ko‘kke-
zar»ga boshqa kemani shatakka olishayotganda bir be-
so‘naqay miksni deb tutqichlarning biri sinib ketgandi.
Hozir ham bu miks Ahmad va Margolga tez-tez olaqarash
qilib qo‘yar, ba’zan savollari bilan ularni chalg‘itar edi. Xul-
las, bu beso‘naqay yarim kunda hammaning joniga tegib
ulgurdi.
Tushdan so‘ng barcha ishlar yakuniga yetdi. «Ko‘kke-
zar» ekipaji bilan birga uchish uchun eng abjir askarlar
saralab olindi. Hademay ular yondosh olamga qarab yo‘l
olishadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
