Reja : zardushtiylik

Faqat shundagina “najot” topish yo’liga kirish mumkin. Markaziy Osiyo xududiga islomning tarqalishi davrlarida islom bilan xristianlik o’rtasidagi ziddiyatlar, kelishmovchiliklar keskinlashadi.

• Faqat shundagina “najot” topish yo’liga kirish mumkin. Markaziy Osiyo xududiga islomning tarqalishi davrlarida islom bilan xristianlik o’rtasidagi ziddiyatlar, kelishmovchiliklar keskinlashadi.
• Buddaviylik dini hamda xristian dinining O’zbekiston va boshqa Markaziy Osiyo xalqlari o’rtasida o’z davrida ma‘naviy ko’prik bo’lib xizmat qilganligi aniq. Xalqlarimiz orasidagi do’stlik va birodarlikning ildizlari ham o’sha davrga borib taqaladi va bugungi kunda aksariyat kishilar, uning madaniyati va san’atiga qiziqishi ham shundandir.
• Shakllangan va rivoj topgan qadimgi sharq jamiyati asoslari milodning II – III asrlarga kelib asta –sekin yemirila boshlaydi. Uning zaminida feodal munosabatlar rivoj topadi. Bu jarayonning murakkab va ziddiyatli kechishi o’sha davrlardagi falsafiy qarashlarida ham aks etdi. Shuning oqibatida zardo’shtiylikdan yangi oqim moniylik kelib chiqadi. Bu ta‘limotning asoschisi Moniy degan kishi bo’lib, u 216 – 217 yillarda Botlda tug’ilgan va 276 yilda Jundishopur shahrida qatl etilgan. Moniy o’z davrida yaxshi ma‘lumotlarga ega bshlgan. U fors va oromiy tilida diniy va ahloqiy masalalariga bag’ishlangan bir qancha risolalar va kitoblar yozgan. Moniy, hatto “Moniylik yozuvi” deb atalgan alifbo ham yaratgan.
• Moniy ta‘limoticha, olamda nur dunyosi yaxshilik va zulmat dunyosi yovuzlik mavjud. Ular o’rtasida abadiy kurash boradi. Lekin pirovard natijada yaxshilik tantana qilishi inson o’z hulqi va butun hayoti bilan yorug’likning zulmat bilan kurashishiga yordam berishi va yaxshilikning tantanasi uchun xizmat qilishi kerak.