Referat mavzu: fors tilida fe’lning shart-istak mayli


ﻪﺑ be- prefiksi tushib qoladi:  مدزگزﺑ



Download 410,91 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/10
Sana19.02.2022
Hajmi410,91 Kb.
#458756
TuriReferat
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
fors tilida felning shart-istak mayli

ﻪﺑ
be-
prefiksi tushib qoladi: 
مدزگزﺑ
bargardam
– qaytsam, qaytay
Qo„shma fe‟llarda 
ﻪﺑ
be-
prefiksi tushib qolishi mumkin: 
 
 رﺎﮐ
مﻨکﺑ
kār bokonam 
→ 
 مﻨﮐ رﺎﮐ
 kār konam
– 
ishlasam, ishlay

Ushbu maylning bo„lishsiz shaklida 
ﻪﺑ
be
- prefiksi o„rniga 
ﻪن
na-
prefiksi inkor 
yuklamasi qo„yiladi: 
مظیﻮﻨن
nanevisam
– yozmasam

مدزگنزﺑ
barnagardam
– 
qaytmasam, qaytmay



b) O‘tgan zamon shart-istak mayli 
Yuqorida aytilganidek, fors tilida 
shart-istak mayli o‘tgan zamonga
ham ega 
bo„lib, fors tilida 
یمﺍشتلﺍ یضﺎم
deb ataladi. O„tgan zamon shart-istak mayli yetakchi 
fe‟lning o„tgan zamon sifatdoshi va aorist shaklidagi 
ندﻮﺑ
budan
ko„makchi fe‟lining 
birikuvidan hosil bo„ladi: 
مػﺎﺑ ﻪتفر
rafte bāšam
– 
borgan bo‘lsam,
یػﺎﺑ ﻪتفر
rafte bāši
– 
borgan bo‘lsang, 
ﺪػﺎﺑ ﻪتفر
 rafte bāšad
– borgan bo‘lsa

Mazkur maylning bo„lishsiz shakli 
ن

na-
inkor yuklamasini o„tgan zamon 
sifatdoshiga qo„shish orqali hosil qilinadi:
مػﺎﺑ
 ﻪتفزن
narafte bāšam
– bormagan bo‘lsam.
 
 
 
 


II.
 
FORS TILIDA HOZIRGI VA O‘TGAN ZAMON SHART-ISTAK 
MAYLINING ISHLATILISH HOLATLARI 
 
2.1 Hozirgi-kelasi zamon shart-istak maylining ishlatilish holatlari 
Fors tilida aorist modal so„z va iboralar hamda modal fe‟llar bilan qo„llanadi va 
ish-harakatni bajarish-bajarmaslik haqida istak, gumon, imkon, zaruriyat kabi 
ma‟nolardan tashqari bilvosita buyruq, chaqiriq, harakatga qo„zg„atish, da‟vat 
ma‟nolarini ham ifodalaydi: 
ﺪهﺪﺑ ﺏﺍﻮج رﺍذگﺑ
begozār javāb bedehad– Uning o‘zi 
javob bersin! 
ﺪنﺍﻮﺨﺑ
 bexānad – O‘qisin! 
یمﺍشتلﺍ عرﺎضم
asosan, orzu-istak bildirgan sodda gaplar, modal fe‟llar va modal 
so„zlardan so„ng, maqsad ergash gapda, to„ldiruvchi ergash gapda, shart ergash 
gaplarda ishlatiladi.
Bundan tashqari 
ًکىیا سا لبق ، ًکىیا سا شیپ
 (…dan avval, …dan ilgari); 
، ًکوآ سا ضپ
ًکوآ سا ذعب
(…dan keyin, …dan so‘ng); 
ًکىیا نَذب ، ًکوآ یب
(…masdan)
bog`lovchilaridan so„ng kelgan gapning kesimi ham 
یمﺍشتلﺍ عرﺎضم
shaklida bo„ladi. 
 
2.1.1 Orzu-istak bildirgan sodda gaplar 
Orzu-istak ma‟nosini bildirgan sodda gaplar tarkibida 
یمﺍشتلﺍ عرﺎضم
quyidagi 
holatlarda ishlatiladi: 
1. Harakatga undash, yumshatilgan buyruq ma‟nolarida. Bu turdagi sodda
gaplar ko„proq I shaxs ko„plik formada bo„ladi. 
مظیﻮﻨﺑ
 – (kelinglar) yozamiz, yozaylik(mi) 
میﻮگﺑ
 – (kelinglar) aytamiz, aytaylik(mi) 
Shu yuqoridagi ma‟noni ifodalash uchun fe‟lning 
یمﺍشتلﺍ عرﺎضم
shakli oldidan 
ﺎﻴﺑ
 
– kel, 
ﺪﻴیﺎﻴﺑ
- keling
yuklamalari ishlatilishi mumkin. 
میوزﺑ ﺎﻴﺑ
 – kel, ketdik; kel, ketaylik. 
میوزﺑ ﺪﻴیﺎﻴﺑ
- kelinglar, ketamiz; qani, ketaylik. 
III shaxs birlikda 
راذگب
 - qo‘y, qo‘yaver 
yuklamalari kelishi mumkin. 

Download 410,91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish