Рақамли иқтисодиёт

Вариант №21
Юқори – илғор технологиялар.
Интернет маҳсулотлари.
Сунъий интеллект бозори экотизими.
3.Sun'iy intellekt (AI) kompyuterlarning aql-idrokini inson sifatida anglatadi. Bu zamonaviy kompyuter fanlari, statistika, miya nevrologiyasi va ijtimoiy fanlarni birlashtirgan zamonaviy intizom. U insonni tan olish, tahlil qilish, qaror qabul qilish va boshqa ko'plab funktsiyalarni o'rnini bosishi mumkin. AI 1950-1960 yillarda taklif qilingan. 1990-yillarda kompyuter "To'q ko'k" shaxmat bo'yicha chempion Kasparovni yutdi, bu muhim bosqich. 2016 yilda Google-ning AlphaGo koreyalik o'yinchi Li Shishi-ni yutib oldi, bu yana AI bumini keltirib chiqardi. AI keng qamrovli fan bo'lib, ko'plab inson funktsiyalarining o'rnini bosishi mumkin.
AI bumini infratuzilmaning rivojlanishi va texnologiyaning yangilanishi bilan ajralib turadi. 70-yillarda shaxsiy kompyuterlarning paydo bo'lishidan boshlab, GPU va 2010 yilda heterojen hisoblash kabi apparat vositalarining rivojlanishiga qadar, u sun'iy intellektni yoshartirish uchun asos yaratdi.
Shu bilan birga, Internet va mobil Internetning rivojlanishi AI imkoniyatlarini yaxshilash uchun bir qator ma'lumotlarga olib keldi. Bundan tashqari, hisoblash kuchi an'anaviy protsessor asoslangan GPU-ga asoslangan bo'lib, u AI inqilobiga aylandi. Algoritm texnologiyasining yangilanishi AIning ko'tarilishiga yordam berdi. Eng qadimgi algoritmlar odatda an'anaviy statistik algoritmlardir, masalan, 1980-yillarda neyron tarmog'i, 1990-yillarda sayoz qatlam, 2000 yil atrofida SBM, Boosting va konveks usullari. Ma'lumotlar hajmi oshgani sayin hisoblash kuchi kuchayadi va chuqur o'rganish ta'siri ham ortib bormoqda. 2011 yildan so'ng, chuqur o'rganishning yuksalishi bugungi sun'iy intellekt rivojlanishining avjiga chiqdi.
Sun'iy intellektni tadqiq qilishning beshta asosiy yo'nalishi mavjud. Pastki qavat - bu ma'lumot va hisoblash quvvatini o'z ichiga olgan infratuzilma qurilishi. Ma'lumotlar qanchalik katta bo'lsa, sun'iy aql kuchliroq bo'ladi. Ikkinchi qavat - bu konvulsion neyron tarmoqlari, LSTM-ni ketma-ket o'rganish, Q-Learning va chuqur o'rganish kabi mashinalarni o'rganish algoritmlari. Uchinchi qatlam - bu kompyuterni ko'rish, ovozli muhandislik va tabiiy tilni qayta ishlash kabi muhim texnik yo'nalish va muammolar. Qurilmani o'rganish algoritmlari asosida yaratilishi mumkin bo'lgan qarorlarni qabul qilish tizimlari, masalan, mustahkamlashni o'rganish yoki katta ma'lumotlarni tahlil qilish kabi statistik tizimlar mavjud. To'rtinchi qatlam - bu tasvirni aniqlash, nutqni aniqlash, mashinani tarjima qilish va shunga o'xshashlar kabi o'ziga xos texnologiya. Sun'iy intellektni moliya, tibbiyot, Internet, transport va o'yinlarda qo'llash kabi eng yaxshi sanoat echimlari biz uchun muhim bo'lgan qadriyatdir. Shuni ta'kidlash kerakki, mashinani o'rganish va chuqur o'rganish o'rtasida hali ham farq bor. Mashinada o'rganish kompyuter algoritmlari ma'lumotlardan ma'lumotlarni topishi va ba'zi qoidalarni bilib olishini anglatadi. Chuqur o'rganish - bu mashinani o'rganishning bir turi bo'lsa-da, chuqur o'rganish - bu modelni yanada chuqurroq tushunish uchun modelni yanada murakkab qilish uchun chuqur neyron tarmoqlaridan foydalanish.
Mashinada o'qishning uch turi mavjud. Birinchi toifa - bu ma'lumotlardan qoidalarni avtomatik ravishda topish va ularni turli toifalarga ajratish, ba'zan "klasterlash muammolari" deb nomlangan nazoratsiz o'rganish. Ikkinchi toifa - bu nazorat ostidagi ta'lim. Nazorat ostidagi o'rganish tarixga yorliq berish va natijalarni bashorat qilish uchun modeldan foydalanishni anglatadi. Agar meva bo'lsa, uning mevasi shakli va rangiga qarab banan yoki olma ekanligidan xulosa qilishimiz mumkin. Bu nazorat qilinadigan ta'limning namunasi. Oxirgi kategoriya - bu o'qitish usulidir, bu odamlarni qarorlar va rejalarni tuzishda qo'llab-quvvatlash uchun ishlatilishi mumkin. Bu odamlarning harakatlari va xatti-harakatlarini mukofotlaydigan aloqa mexanizmi. Ushbu aloqa mexanizmi orqali o'qitish targ'ib qilinadi. O'rganish o'xshash, shuning uchun mustahkamlashni o'rganish hozirgi tadqiqotning muhim yo'nalishlaridan biridir.
Kelgusida AI sanoatning rivojlanish tendentsiyasidir va shu bilan birga sanoatning o'zgarishiga olib keladi. Gosuncn o'zining innovatsiyalarini AI texnologiyasi orqali doimiy ravishda amalga oshirishga, foydalanuvchi tajribasi va foydalanuvchi xizmatini doimiy ravishda yangilab turishga va sanoatning etakchi AR kengaytirilgan haqiqat texnologiyasiga, AR va AI chuqur integratsiyasiga tayanib, keng qamrovli uch o'lchovli aqlli AR Video yaratishga umid qilmoqda. GIS tizimi , bizning mahsulotlarimizning hayotiyligini davom ettirish uchun, shuningdek, foydalanuvchilarga ko'plab kutilmagan hodisalar va qadr-qimmatlarni olib keladi.
Sun’iy intellekt — informatikaning alohida sohasi bo‘lib, odatda inson ongi bilan bog‘liq imkoniyatlar: tilni tushunish, o‘rgatish, muhokama qilish, masalani
yechish, tarjima va shu kabi imkoniyatlarga ega kompyuter tizimlarini yaratish bilan shug‘ullanadi.
Hozirda SI turli amallarni bajarishga mo‘ljallangan algoritm hamda dasturiy tizimlardan iborat va u inson ongi bajarishi mumkin bo‘lgan bir qancha vazifalarning uddasidan chiqa oladi.
1.3. 2002 y. Mixail Roko va Uilʼyam Beynbridj Butunjahon texnologiyalarni baholash markazi rahnamoligida (WTEC) «Inson tabiatini yaxshilash uchun konvergik texnologiyalar» hisobotini tayyorlashgan. (Converging Technologies for Improving Human Performance).
Mazkur ish NBIC-konvergensiyalarning oʻziga xos xususiyatlari, ularning jahon sivilizasiyasi texnologik rivojlanishidagi ahamiyati va evolyusiyasini ochib berishga qaratilgan.
Minglab maxsus jurnallardagi millinlab maqolalarni tahlil qilish asnosida tadqiqotchilar ularda oʻzaro bogʻliq iqtibosliklarni aniqlashgan.
Klasterli tahlil yordamida bunday bogʻliqliklar eng kuchli boʻlgan jurnallarni ajratib olishgan.

Info-texnologiyalar

Xamma axborotni olish imkoniyati mavjud
Kompʼyuterlar tezligi barqaror oʻsadi
Global tarmoq butun dunyoni qamrab oladi
Qurilmalar tobora qulaylashib boradi

Bio-texnologiyalar

Sunʼiy organlar yetishtiriladi
Kibernetik organlar yaratiladi
Genomlarni rasshifrovkasi tugallanadi
E.coli modellashtirish loyihasi boshlanadi
Qarishga qarshi kurashish boʻyicha ish olib boriladi

Nano-texnologiyalar

Oʻlchami 20 000 atomgacha boʻlgan nanomashinalar modellashtiriladi.
Nanoavtomobil»ning detallari yaratiladi
Kogno-texnologiyalar
Miya anglash faoliyatining tayanch tamoyillari
Bevosita interfeyslar yaratiladi
(harakat, koʻrish, eshitish)
• Samarali nootropiklar sotuvga chiqadi
• Miyaning mukammal xaritalari yaratiladi
• Miyani modellashtirish loyihasi yoʻlga qoʻyildi
Texnologiyalarning konvergensiyasi
• Robototexnika (nano-info)
• Virtualʼ reallik (kogno-info)
• Kiborgizasiya (bio-info)
• Sunʼiy intellekt (kogno-info)

• NBIC-konvergensiyaning

farqlanuvchi xususiyatlari:
1) Ilmiy va texnologik sohalardagi intensiv oʻzaro taʼsir;
2) Koʻrish va taʼsir kengligi— materyaning atom darajasidan aqlli tizimlargacha;
3) nihoyat — eng muhimi — inson rivojlanish imkoniyatlari oʻsishining texnologik istiqbol

“Рақамли иқтисодиёт” фанидан якуний назорат саволлари