164
shaxslar, ikkinchisiga buxgaltåriya hisobi va moliyaviy boshqarish
vazifalarini amalga oshiruvchi shaxslar kiradi.
Ushbu moddaning ikkinchi qismida korsatilgan shaxslarning imzosi
bolmagan hujjatlar haqiqiy hisoblanmaydi.
9-modda. Boshlangich hisob hujjatlari.
Xojalik opåratsiyalarining buxgaltåriya hisobi uchun opåratsiyalar amalga
oshirilganligini qayd etuvchi boshlangich hisob hujjatlari va ularni otkazishga
doir farmoyishlar asos boladi.
Boshlangich hisob hujjatlari xojalik opåratsiyalari amalga oshirilayotgan
vaqtda yoki opåratsiyalar amalga oshirib bolinganidan kåyin tuziladi.
Hisobot davriga tågishli bolgan xojalik opåratsiyalari, agar ularning
amalga oshirilganligini tasdiqlovchi hujjatlar olinmagan bolsa, tågishli
boshlangich hujjat rasmiylashtirilib, buxgaltåriya hisobida aks ettiriladi.
Boshlangich hisob hujjatlarining majburiy råkvizitlari quyidagilardir:
korxonaning (muassasaning) nomi;
hujjatning nomi va raqami, u tuzilgan sana va joy;
xojalik opåratsiyasining nomi, mazmuni va miqdor olchovi (natura
holida va pulda ifodalangan holida);
masul shaxslarning shaxsiy imzolari.
Boshlangich hisob hujjatlarini tuzgan hamda imzolagan shaxslar ularning
oz vaqtida togri
va aniq tuzilishi, shuningdåk, buxgaltåriya
hisobida aks
ettirish uchun ularning bålgilangan muddatlarda topshirilishiga javobgardirlar.
Boshlangich hisob hujjatlariga xojalik opåratsiyasi qatnashchilari
tomonidan tasdiqlanmagan tuzatishlar kiritilishiga yol qoyilmaydi. Bank
va kassa-pul hujjatlarida tuzatishlar va ochirib yozishlarga yol qoyilmaydi.
10-modda. Buxgaltåriya hisobi rågistrlari.
Buxgaltåriya hisobi rågistrlari ikki yoqlama
yozuv qoidalariga muvofiq
yuritiladigan jurnallar, qaydnomalar, daftarlar, tasdiqlangan blankalar
(shakllar)dir.
Rågistrlar tåxnika vositalaridan foydalanishda olingan mashinogramma
korinishidagi yozuvlar yoli bilan, shuningdåk magnit tasmalari, disklar,
diskåtlar va boshqa mashinalarda bajarilishi mumkin. Rågistrlarni
shakllantirish tartibi buxgaltåriya hisobi standartlari bilan bålgilanadi.
Buxgaltåriya hisobi rågistrlariga tasdiqlanmagan tuzatishlarning kiritilishiga
yol qoyilmaydi.
11-modda. Aktivlar va majburiyatlarni invåntarizatsiya qilish.
Buxgaltåriya hisobi va hisoboti malumotlarining togriligi hamda aniqligi
aktivlar va majburiyatlarni majburiy suratda invåntarizatsiya qilish orqali