R e s p u b L i k a s I k o n s t I t u t s I y a s I n I

IX B O B
О ‘ Z B E K IST O N R E SPU B L IK A SI
P R E Z ID E N T IN IN G K O N ST IT U T SIY A V IY
M A Q O M I
l - § . O ‘zbekiston Respublikasida Prezidentlik
institutining ta ’sis etilishi
Prezidentlik boshqaruvi davlat hokimiyatining taqsimlanish 
prinsipi asosida tashkil qilingan mamlakatlarda boshqaruvning 
eng maqbul shakllaridan biri hisoblanadi.
D avlat boshqaruvining prezidentlik shaklida Prezident 
umumxalq saylovlarida saylanadi va davlat boshlig‘i hisoblanadi, 
ayni vaqtda u ijro hokimiyatini ham boshqaradi. Davlat organ­
lari tizimida markaziy o ‘rinni egallaydi. Prezident bevosita ijro 
hokimiyatini boshqarishi mamlakatdagi barcha kuchlarni bir 
maqsad yo'lida birlashtirishga, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga, 
m am lakatda barqarorlik o ‘rnatishga asosiy kafolat b o ‘ladi. 
Prezidentlik lavozimining ta ’sis etilishi 0 ‘zbekiston Respublikasi­
ning mustaqillik sari qo‘ygan dastlabki qadami edi.
O ‘zbekiston Respublikasida Prezidentlik lavozimini joriy 
etishda quyidagi sabablar asos bo‘ldi:
Birinchidan, 
davlat mustaqilligiga intilish, Respublikada 
boshqaruv jarayonlarini demokratlashtirish aynan prezident­
lik instituti joriy etilishini taqozo etar edi. Chunki parlament 
uzoq bahs va munozaralarga berilib ketib, kun tartibida turgan 
dolzarb qarorlar qabul qilish va uni amalga oshirish imkoniya- 
tiga ega emas edi. Shuning uchun ham mamlakatni bir kishi 
tomonidan boshqarish ehtiyoji paydo b o id i.
Ikkinchidan, 
Prezidentlik lavozimini joriy etish hokimiyat- 
larning b o ‘linishi prinsipini rivojlantirishdan kelib chiqadi. 
Prezidentlik lavozimi davlat hokimiyati organlarining tizimini 
tashkil etishda dem okratik prinsiplarni am alga oshirishda 
yordam berishga qaratilgan edi.
Uchinchidan, 
Prezident o ‘z zimmasiga hukumatni shakllanti­
rish va uning ishiga rahbarlik qilishdek ulkan mas’uliyatni olishi 
uchun obyektiv zarurat tug‘ildi.