R e s p u b L i k a s I k o n s t I t u t s I y a s I n I

Qonunni im zolash va e ’Ion qilish
— qonun chiqarish jarayoni­
ning oxirgi bosqichi. Mohiyat e’tibori bilan, mazkur bosqich 
ikki yoki uch bosqichni o ‘z ichiga oladi. M azkur bosqichni 
tavsiflovchi yuqorida zikr etilgan ta d b irlar parlam entdan 
tashqarida amalga oshiriladi.
Parlam ent tom onidan qabul qilingan 
qon u n n i im zo la sh
m asalasiga to ‘xtalam iz. O d atd a, bu dav lat b o sh lig ‘ining
205

---

vakolatlariga kiradi. Chet el davlatlarining Konstitutsiyalarida, 
yuridik adabiyotlarda 
«p r o m u lg a ts iy a »
atam asini uchratish 
mumkin. Promulgatsiya deganda ba’zan qonunni imzolash va 
e’lon qilish tushuniladi. Ammo m azkur atam aning yanada 
aniq ro q m a ’nosi shundan ib oratki, prom ulgatsiya davlat 
boshlig‘ining, shu ju m lad an, qonunni rasmiy e’lon qilish 
to ‘g‘risidagi farmoyishi ifodalangan maxsus hujjat chiqarishini 
n aza rd a tu ta d i. D av lat b o sh lig ‘i to m o n id an ch iqarilgan 
mazkur hujjat (farmon, buyruq)ning matni rasmiy nashrlarda 
e’lon qilinayotgan qonun matnidan oldin keladi96.
Bir qator davlatlarning Konstitutsiyalari davlat boshlig‘iga 
qonunni im zolam asdan unga 
v e to
q o ‘yish, y a ’ni qonunni 
parlamentga qaytarish huquqini beradi. Bunda Konstitutsiya- 
lar qonunni rad etish uchun asoslarni ko ‘rsatmasligi, davlat 
boshlig‘idan o ‘z qarorini asoslashni talab qilishi mumkin. 
Hozirgi parlamentarizm amaliyotiga vetoning faqat bir turi -
parlament tomonidan bekor qilinishi mumkin b o ‘lgan 
n isbiy
veto
m a’lum. M utlaq veto (u Buyuk Britaniyada m a’lum b o iib , 
oxirgi m arta 1707-yilda qo‘llanilganiga qaramay, hozirgacha 
rasm an saqlanib kelmoqda) qonunni uzil-kesil rad etadi va 
parlament tomonidan bekor qilinishi mumkin emas. Ba’zi bir 
m am lakatlar (Portugaliya, Meksika va boshqalar)da qisman 
veto qo‘llaniladi. Mazkur veto butun qonunga emas, balki u- 
ning alohida moddalariga tegishli bo‘ladi. Rossiyada Konstitu­
tsiy ag a m uvofiq p rezid en tg a b erilg an veto h u q u q id a n , 
amaliyotga qaraganda, prezident butun qonun bilan ham, u- 
ning alohida m o dd alari bilan ham kelishm agan h o llard a 
foydalaniladi. 0 ‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 
(oldingi ta h rird a ham , yangi ta h rird a ham ) 0 ‘zbekiston 
R espublikasi Prezidentiga o ‘ziga taqdim etilgan qonunni 
imzolamaslik va unga o ‘z e’tirozlarini ilova etib, uni takroran 
m uhokam a qilish va ovozga q o ‘yish uchun parlam en tg a 
qaytarish huquqini beradi. Prezident vetosi nisbiy xususiyatga 
ega va parlam ent tom onidan bekor qilinishi mumkin. «Oliy 
Majlisning Qonunchilik palatasi to ‘g‘risida»gi Konstitutsiyaviy 
q o n u n g a m uvofiq, 0 ‘zb ek isto n R esp u b lik asi P rezid en ti 
tomonidan qaytarilgan qonun palatada qayta k o ‘rib chiqilib, 
quyidagi qarorlardan biri qabul qilinadi: 1) qonunni Prezident­
ning mulohazalarini va takliflarini inobatga olgan holda qabul