Qarshi muhandislik iqtisodiyot

 
(7.24)
 
bunda K (Om3 larda) ushbu qiymatga teng: 
).
(
)
(
)
)(
(
3
2
1
1
3
2
3
2
1
м
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
t
t
t






(7.25) 
(8.2) tenglamadan ko‘rinadiki, millivoltmetr orqali o‘tadigan tok kuchi 
ta’minlash kuchlanishi Uab ga to‘g‘ri proporsional, demak, tokni o‘zgarmas saqlab 
turish kerak ekan. 

---

55 
Muvozanatlashtirilmagan 
ko‘priklarning 
afzalliklariga 
sxemasining 
muvozanatlashtiradigan 
qurilmani 
talab 
etmaydigan 
soddaligini, 
kichik 
qarshiliklarni 
o‘lchash 
uchun 
ishlatish 
mumkinligini 
kiritish 
mumkin. 
Muvozanatlashtirilmagan 
ko‘priklarning 
kamchiliklariga 
ko‘rsatishlarining 
ta’minlash 
kuchlanishi 
o‘zgarishiga 
bog‘liqligini, 
ko‘prik 
shkalasining 
chiziksizligini kiritish mumkin. 
Avtomatik muvozanat ko‘priklarda reoxordning sirpang‘ichi avtomatik 
ravishla siljiydi. Bunday ko‘priklarning o‘lchash sxemasi o‘zgarmas yoki 
o‘zgaruvchan 
tok 
manbaidan 
ta’minlanadi. 
O‘zgaruvchan 
tok 
muvozanatlashtirilgan ko‘priklarida aktiv qarshiliklar hal qiluvchi ahamiyatga ega, 
shuning uchun o‘zgarmas tok kupriklari uchun chiqarilgan yuqoridagi tenglamalar 
o‘zgaruvchan 
ko‘priklar 
uchun 
ham 
yaraydi. 
O‘zgaruvchan 
tok 
muvozanatlashtirilgan ko‘priklari bir qator afzalliklarga ega: ulchash sxemasi kuch 
transformatorining bir o‘ramidan ta’minlanadn, ya’ni qo‘shimcha ta’minlash 
manbai talab qilinmaydi, shu bilan birga tebranish o‘zgartgichning (vibro-
o‘zgartgich) ham zaruriyati bo‘lmaydi. Muvozanatlashtirilgan avtomatik 
ko‘priklarning turi ko‘p, lekin ularning ish prinsipi bir xil. Misol sifatida 
ko‘rsatuvchi va o‘ziyozar elektron muvozanatlashtirilgan avtomatik ko‘prikning 
o‘zgaruvchan tokdan ta’minlanuvchi prinsipial sxemasi 8.13- rasmda ko‘rsatilgan. 
Ko‘rsatuvchi muvozanatlashtirilgan ko‘priklar ham shu prinsipial sxema 
bo‘yicha ishlaydi, lekin ularda yozuv bloki yo‘q. 8.13-rasmdagi prinsipial 
sxematsa kuyidagi shartli belgilar qabul kilingan: Rr-reoxord; Rsh—reoxord 
shunti; u Rp qarshiligini belgilangan qiymatga yetkizib turish uchun xizmat qiladi; 
Rn — o‘lchash diapazoni belgilash karshiligi; Rd — shkala boshlang‘ich qiymatini 
rostlovchi qo‘shimcha qarshilik;