Eslash narsani, uning o ‘zini shu paytda idrok qilmay turib, esga tu-
shirishdir.
E slag an d a x o tira d a q olgan o b raz, his va fik rla r sh u p a y td a
sezgi o rg a n larin in g ish tiro k id a n tash q ari esga tu sh a d i. M a salan , b iz b o ‘lib
o 'tg a n v o q ealam i, o 'rg a n ib olgan s h e ’m i an a sh u n d ay esim izga tu sh ira m iz .
T an ish singari, eslash h a m , to 'la lik va an iq lik jih a td a n h a r xil b o 'lm o g 'i
m u m k in . E sda q olgan narsa q ism an esga tu sh sa, b u n i y a rim -y o rti eslash
deym iz. A m m o esga tu sh g a n m a te ria ln in g m a z m u n i esd a q o lg a n m a te ri
alga m a ’lum d a ra ja d a m uvofiq b o 'lm a s a , b u n i n o a n iq eslash d e y m iz .
B a’zan esda q o lg an b iro n ta m a te ria ln in g m a z m u n i m u k a m m a l esga
tu sh a d i-y u , a m m o shu m a te ria l q a c h o n , q ay erd a, q a n d a y s h a ro itd a esd a
olib q o linganligini yoki b irin c h i m a rta , b o sh im iz d a n k e c h irilg a n p ay tin i
eslay olm aym iz. M a sa la n , biz s h e ’rni yod aytib b e ra olsak h a m , u n i q a
ch o n va q ay erd a o 'rg a n ib o lg an im izn i eslay olm asligim iz m u m k in .
K o m p o z ito r Ip p o lito v — Ivanov o 'z in in g x o tira n o m a la rid a k o m p o z i-
to r N a p ra v n ik n in g « R u slan va Lyudm ila» o p e ra sid a n F a rla f (R a n d o —
m usiqa asarida asosiy te m a n in g q ay tarilib aytilishi. — R ed) ro n d o sin i b ir
k u n i aytib b e rg a n d a , bu o p e ra g a b ir em as, k o 'p m a rta d irijo rlik qilg an
b o 'ls a ham , a n a shu k u y n in g qaysi o p e ra d a n o lin g a n in i x o tirlay o lm a -
g an in i g apiradi. B a’zan sh u n d a y h o lla r h am b o 'la d ik i, biz b o s h q a b ir
k ish ilarn in g fikrini uqib o la m iz va k eyinchalik bu fikr o 'z im iz o 'y la b t o p
g a n fikrdek his q ilin a b o shlaydi. A na shu ta riq a « b o sh q a la rn in g fikrini
o 'z in ik i qilib olish» b o la la rd a k o 'p u ch rab tu ra d i.
M a te ria ln in g m u a y y an m a z m u n i b ila n birga, b u m a te ria l q a c h o n ,
q ay erd a va q a n d a y sh a ro itd a esda olib qolinganligi h a m an iq esga tu sh sa
— xotirlash m u k a m m a l va to 'la - to 'k is b o 'la d i. M asala n , s h e ’rn i y o d d a n
aytib b e ra r e k a n m iz , bu s h e ’m i y o d d a n bilib o lishni kim b u y u rg a n in i, u n i
q a y erd a va q a n d a y qilib o 'rg a n ib o lg an im izn i, bu v a q td a q a n d a y q iy n a l-
g an im izn i, b u n g a c h a va b u n d a n s o 'n g n im a la r q ilg an im izn i va h o k a z o la rn i
h a m eslashim iz m u m k in . B a’zan esa s h e ’m in g m a z m u n in i y o d im iz d a n
ch iq azg an b o 'ls a k h a m , uni q a c h o n va q ay erd a o 'rg a n ib o lg a n im iz n i an iq
eslay o lam iz. E sda q o ld irilg an m a te ria ln in g m u ay y an m a z m u n i, b u m a te
rialn in g q a c h o n va q a n d a y sh a ro itd a esda olib q o lin g an lig in i a n iq esga
tu sh irish bilan birga, shu m a te ria l esda olib q o lin g a n d a n o ld in va keyin
n im a la r b o 'lg an lig i va h o k a z o la r h a m esga tush irilsa, x o tirlash t o 'la - to 'k is
va m u k am m al b o 'la d i.
E slash ja ra y o n i ta n ish b ilan m a h k a m b o g ‘lan g an . K u n d alik faoliyati-
m izd a, ay n iq sa , o 'q u v ishida, esga tu sh irish ja ra y o n i k o 'p in c h a ta n ish d a n
b o sh lan ad i va s h u n d a n keyin esga keladi. K o 'p h o lla rd a b iro n ta n arsan i
m u m k in q a d a r a n iq va to 'la eslash u c h u n ta n ish m o m e n tla rd a n fo y d ala
nish kerak b o 'lib qoladi, o 'q ilg an n i y o d d an aytib b erg an d a kitobga ah y o n -
ah y o n k o 'z ta sh la sh , o 'q itu v c h in in g y o rd a m c h i savoli shu ju m la d a n d ir.
O 'rg a n ib -b ilib o lish ja ra y o n id a ta n ish — esga o lin a d ig a n m a te ria ln i ta k ro r
idrok qilish vositasi b ilan m u sta h k a m la n ish id ir.
Do'stlaringiz bilan baham: |