P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya



Download 25,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet162/542
Sana03.09.2021
Hajmi25,74 Mb.
#163650
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   542
Bog'liq
hjacki 342 Umumiy psixologiya (Ivanov P.I.)

unutish 

d e b ,  esga  tu sh irish d a   a n a   shu  ta r iq a   q iy n a lib  

q o lish n i,  sh u n in g d e k ,  z a r u r  b o 'lg a n   n arsan i  shu  o n d a   esga  tu s h ira   o lm a s- 

likni  tu sh u n a m iz . 



Unutilgan 

d e b ,  esd a   saq lan ib   q o lm a g a n   n a rsa n i  e m a s, 

b alki  shu  p a y td a   esga  tu s h ir a   o lm a g a n ,  esga  tu sh ish   u c h u n   q u lay   s h a ro it 

m a v ju d   b o 'lm a g a n   n a rs a n i  a y ta m iz .  S h u n in g   u c h u n ,  u n u tis h   —  e sd a  

sa q la sh n in g   aksi  b o 'lg a n   ja r a y o n   b o 'lm a y ,  balki  esga  tu s h iris h n in g   aksi 

b o 'l g a n   j a r a y o n d i r .  U n u t i s h n i n g   n e r v - f i z i o l o g i k   a s o s i  m u v a q q a t 

b o g 'la n is h la rn in g   to rm o z la n is h id ir.

U n u tish   darajasi  h a r   xil  b o 'la d i.  M a te ria ln i  tam om   yoki  qisman  u n u ­

tis h   m u m k in ,  y a ’ni  m a te ria l  b u tu n la y   esd a n   c h iq ib   k e ta d i  yoki  u n in g  

faq at  b ir  qism i  u n u tila d i.

M a te ria l  tez  o ra d a   yoki  b irm u n c h a   v a q td a n   k e y in   u n u tilish i  m u m k in . 

B iro r  narsa  a n c h a   v a q tg a c h a   u n u tilib   turilishi  m u m k in ,  y a ’ni  b ir  n a rsa n i 

a n c h a  vaqtgacha xotiraga k e ltira  o lm ay  turishim iz m u m k in .  O d a td a ,  u n u tish  

v a q tin c h a   b o 'la d i,  biz  sh u   p a y td a   z a ru r  b o 'lg a n   b ir  n a rsa n i  d a rro v   eslay 

o lm a y m iz ,  a m m o   b ir  n e c h a   v a q td a n   keyin  u  esim izg a  tu s h a d i.  Bu  h o d i­

sa n in g   sababi  sh u k i,  u z o q   v aq t  b ir  ish  b ila n   m a sh g 'u l  b o 'lg a n d a   m iy a 

p o 's tin in g   tegishli  n erv   h u ja y ra la rid a   c h a rc h a sh   y u z   b erad i  va  c h a rc h a sh  

h a d d a n   oshishi  n atijasid a  n e rv   h u ja y ralarid a  e h tiy o t  y u z a sid a n   saq lo v ch i 

to rm o z la n is h   p ay d o   b o 'la d i  va  v a q tin c h a   esd an   c h iq a rish   r o 'y   b erad i.  B ir 

n e c h a  vaqt  o 'tg a n d a n  k e y in   c h a rc h a s h   tugaydi,  d a m   o lgan  n e rv  h u jay ralari 

n o rm a l  ishlay  b o sh lay d i  va  v a q tin c h a   u n u tilg a n   n a rsa   esga tu sh ish i  m u m ­

k in   b o 'la d i.

M a te ria ln i  o 'q ib - o 'r g a n ib   o lin g a n id a n   k ey in o q   u n i  yaxshi  x o tirlay   o l­

m aslik ,  a m m o   o ra d a   b ir   n e c h a   vaq t  o 'tg a n d a n   k ey in   u n i  t o 'l a   x o tirlay  

o lish lik n in g  sababi  m a te ria ln i  o 'q ib - o 'r g a n ib   olish ja r a y o n id a   r o 'y  b e ra d i­

g a n   c h a rc h a sh lik d a   b o 'ls a   k e ra k .  l.P .  Pavlov  sh u n i  a n iq la g a n k i,  sh a rtli 

refleks vujudga keltirishda e rish ilad ig an  differensirovka  (q o 'z g 'o v c h in i  ajrata 

o lish )  darajasi  tajrib a   k e tid a n o q ,  b e v o sita  b ilin m a y ,  balki  k e y in ro q  b ilin a r 

e k a n .  Pavlov b u   h o d is a n in g   sa b a b in i  m a n a   b u n d a y   tu s h u n tira d i,  q iy in ro q  

b ir  v azifani  hal  q ilg a n d a   m iy a   p o 's tin in g   tegishli  m a rk a z la rid a g i  nerv  h u ­

jayralarida ch arch ash  y u z b e ra d i va b u  ch arch ash  erishilgan d ifferen siro v k a- 

ni  q o p la y d i.  Bir  n e c h a   v a q t  o 'tg a n d a n   keyin  c h a rc h a sh   tu g a y d i  va  n erv  

sistem asi  e n d i  q o 'z g 'o v c h ila m i  y ax sh iro q   d iffere n siro v k a  q ila   b o sh lay d i.

B iror  m aterialn in g   u n u tilish ig a   u n in g  k e tid a n  esd a  olib  q o lg an   m aterial 

t a ’sir  etad i.  K u z a tish lard a n   m a ’lu m k i,  h ozirgina  y o d   o lin g an   m aterialn i 

esga  tushirishga,  u n in g   k e tid a n   esga  olingan  b iro r  m ate rial  to 's q in lik   q ilar 

ekan.  Bu  hodisa  re tro fa o l  (te sk ari  am al  qiluvchi)  to rm o z la n ish   d e b  atalad i.

B iror  m a te ria ln i  o 'r g a n ib   e s d a   q o ld irg a n d a n   k ey in   u n g a   o 'x sh a g a n




b o s h q a   m a te ria l  y od  o lin sa ,  re tro fa o l  to rm o z la n is h n in g   salbiy  t a ’siri,  a y ­

n iq sa,  ra v sh a n   seziladi.

A m m o   sh u n d a y  h o lla r h a m  b o 'la d i:  o ld in  y o d   o lin g a n   m ateria l  u n d a n  

key in g isin i  esd a  olib  q o lish g a  salb iy   t a ’sir  q ilad i.  B u n i 




Download 25,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   542




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish