O„zbekiston xalqaro islom akademiyasi

Yuqoridagi nazariy ma‟lumotlarga tayanib berilgan omillarga 
misollar topib yozing 
 
Mustaqillik davri о‗zbek tili rasmiy-idoraviy ish uslubi leksik qatlamida, asosan, quyidagi
sezilarli о‗zgarishlar rо‗y bergan deyish mumkin: 
1)rus tilidan о‗zlashgan bir qator terminologik
birliklar «о‗zbekchalashtirildi»;
 
 
2) rasmiy-idoraviy ish uslubi leksik tizimiga yangi
sо‗zlar kirib keldi;
 

---

85 
 
 
3) ayrim sо‗zlar eskirib, rasmiy-idoraviy ish uslubi
leksik tizimidan chiqib ketdi;
 
 
4) ba‘zi arxaik sо‗zlar qayta tiklanib, yangi ma‘no
kasb etdi va rasmiy-idoraviy ish uslubining faol 
birligiga aylandi.
 
 
5.Rasmiy-idoraviy ish uslubida qо‗llanib kelingan 
ruscha 
terminologik 
birliklar 
quyidagi 
tartibda 
―о‗zbekchalashtirildi‖:
 
 
a) о‗zbek tilida mavjud bо‗lgan muqobil sо‗zlar bilan 
almashtirildi:
 
 
b) arab, fors-tojik tillaridan о‗zlashib, о‗zbek tili lug‗at 
boyligidan о‗rin olgan sо‗zlar bilan almashtirildi:
 
 
v) muqobil yasalmalar hosil qilindi:
 
 
 
 
 
UYGA VAZIFA 
1. Sodda sо‗z shaklidagi birliklar: 
tabelchi, tasniflagich, tо‗lovchi, bildirgi, muhr
kabilar.
2. Qо‗shma sо‗z shaklidagi birliklar: 
ustxat, yig‗majild, tikmajild, xatchо‗p, tilxat, qog‗ozjild
kabilar.
3. Juft sо‗z shaklidagi birliklar: 
hisob-kitob, yо‗l-yо‗riq (ukazaniye), xat-xabarlar 
(korrespondensiya)
kabilar.
4. Birikma shaklidagi birliklar:
mehnat ta‘tili, oldi-sotdi shartnomasi, shaxsiy varaqa, 
ustama pul, xizmat yozishmasi
kabi birliklar ishtirok etgan rasmiy matnlarni shakllantiring. 
