O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universitetining pedagogika instituti magistratura bo`limi

xulosa. Agarto‘g‘ri chiziq tekislikka tegishli bo‘lsa, buto‘g‘ri chiziqning bir nomli izlari tekislikning bir nomli izlariga tegishli bo‘ladi (4.14-a. b rasm).

P tekislikka tegishli »ı to‘g‘ri chiziqning Mp gorizontal iZi tekislikning Pp gorizontal izida, to‘g‘ri chiziqning Mi. frontal izi tekislikning P,. frontal izida joylashgan. Demak, m to‘g‘ri chiziq # tekislikka tegishl i bo‘1adi, ya’ni rri oP.

2. 
   xuIosa. Agar nuqta tekislikka tegishli bo‘lsa, bu nuqta tekislikning biror to‘g‘ri chizig‘iga tegishli bo‘1adi.
   

4.15-rasmda P(P P ) tekislik bilan A(A’, A”) va B (B’, B”) nuqtalarning o‘zaro joylashuvi ko‘rsatilgan. Buning uchun:

• 
  nuqtaning gorizontal A' (yoki frontal A”) proyeksiyasidan o‘tuvchi va tekislikka tegishli a to‘g‘ri chiziqning gorizontal o’ (yoki frontal a“) proyeksiyasi o‘tkazi1adi;
  
• 
  to‘g‘ri chiziqning frontal a” (yoki gorizontal n’) proyeksiyasi yasaladi;
  

• 
  A nuqtaning A' gorizontal va A” frontal proyeksiyalari a to‘g‘ri chiziqning bir nomli o’ va a“ proyeksiyalaridajoylashgani uchun Az P bo'ladi.
  

Xuddi shu tartibda P (P , P,.) tekislik bilan B (B', B”) nuqtaning o‘zaro vaziyatinitekshirganimizda B’e b' va B”z b” bo‘lgani uchun Bz P bo'ladi.

4.16-rasmda o va b kesishuvchi chiziqlar orqali berilgan Q tekislik bilan

E va F nuqtalarning o‘zaro vaziyati m va n chiziqlar yordamida aniqlangan:

• 
  E’e n’ va £”e B” bo‘lgani uchun EeQ bo‘ladi;
  

F’+ m' va N'e m” bo'lgani uchun esa Je O bo‘ladi.

^XULOSA

Mustaqillikka erishganimizdan so`ng, O`zbеkistonda ta`lim sohasida kеng imkoniyatlar ochildi, vatanimizning xalqaro sahnadagi muvaffaqiyati,obro' e'tibori va o`rni milliy o`zligimizni anglashda, chizmachilik fanlari yеtakchi mavqе kasb etib, har bir fuqoroning mamlakat taqdiri uchun mas'ullik hissini yanada oshirishga xizmat qiladi.

Yuqorida bayon etilgan fikrlardan xulosa shuki, talabalarga boshlang`ich kurslardan boshlab chizmachilik chizma geometriya, mashinasozlik chizmachiligi arxitektura chizmachiligi, tappagrafik chizmachiligi kabi mutaxassislik fanlarining asosi bo`lgan boshlang`ich proyeksion chizmachilik mashg`ulotlari ham amaliy, ham ilmiy–nazariy jihatdan yaxshi o`qitilishi shart.

O`tmish tarixdan aniq ma`lumki, qadimda buyuk muhandislar chizmalarning ilmiy asoslarini qo`llash natijasida, katta yutuqlarga erishganlar.

Axbort texnologiyalarining kun sayin rivojlanib borishi, ularni jamiyatimiz taraqqiyotida qo‘llanish sohasining kengayishi turli fanlarni paydo bo‘lishiga olib keldi. Jumladan, kibernetika, informatika va axborot texnologiyalari fanlarini shular qatoriga kiritsa bo‘ladi. Bugungi kunda o‘quv jarayoniga kompyuter va axborot texnologiyalarini joriy etish va zamonaviy dasturiy ta’minotlar yaratish masalasi dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Oliy o’quv yurtlarida chizmachilik darslarini yangi pedagogik texnologiyalar asosida o‘tishda elektron o‘quv qo‘llanmadan foydalanib, multimedia asosida dars o‘tish noan’anviy dars turlaridan biri hisoblanadi. Pedagogika oliy ta’lim muassasalarida bo‘lajak Chizmachilik o’qituvchilarini tayyorlash bo’yicha ularning yuqori kasbiy tayyorgarligining sifatini oshirishda ^{o’quvchilarga dopusk va o’tkazishlarni belgilashni o’rgatish} elementlarini joriy qilib, uning mazmunini va tizimini takomillashtirishning ilmiy-metodik asoslarini ishlab chiqish hamda tajribaviy asoslash.- bo’lajak Chizmachilik o‘qituvchilarining – chizmachilik bo‘yicha kasbiy tayyorgarligi tizimi mazmunining nazariy va amaliy holatini o’rganish va tahlil qilish, pedagogik tajriba-sinov ishlari vositasida o’quvchilarning nuqta va to'g'ri chiziq mavzularini egallash va boshqarish texnologiyasi samaradorligini ilmiy asoslash;

Chizma geometriya darslarida axborot texnologiyalaridan foydalanish talabalarda fazoviy tasavvurni rivojlantirish, mantiqiy fikrlash, geometrik o‘lchash va yasashning amaliy usullarini o‘rganish imkoniyatlarini beradi. Asosiysi, axborot texnologiyalari - chizma, diagramma, jadval ko‘rinishidagi ma’lumotlarni o‘qish qobiliyatini rivojlantiradi, mustaqil o‘qish va o‘rganishga imkoniyat yaratadi. Bularni talabalarga o`qitishda didaktiv prinsiplarning asosiysi hisoblangan– ilmiylik prinsipi yetakchi o`rin egallashi lozim. Mеn o`zimning kurs ishimda chizma geometriya haqidagi umumiy tushunchalarni bayon etdim, ishlash usullarini misollar kеltirish bilan yoritdim. Shu bilan birga chizmalarga o`lcham qo`yishga doir bir nеchta misollarni ko`rsatdim. Mеn o`z kurs ishimda oldimga qo`ygan maqsadimga erishdim.